Orotz-Betelu
Orotz-Betelu (Oroz-Betelu en castellán y de forma cooficial) ye un conceyu de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu na merindad de Sangüesa, na contorna d'Auñamendi y a 45,5 km de la capital de la comunidá, Pamplona. La so población en 2017 foi de 149 habitantes (INE).[2]
 Orotz-Betelu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Comunidá foral |  Navarra | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcaldesa de Oroz-Betelu (es)  | Miren Ainhoa Mendia Orradre | ||||
| Nome oficial |
Oroz-Betelu (es)[1] Orotz-Betelu (eu)[1] | ||||
| Códigu postal |
31439 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 42°54′23″N 1°18′06″W / 42.90639052°N 1.30169486°O | ||||
  Orotz-Betelu Orotz-Betelu (España) | |||||
| Superficie | 23.46 km² | ||||
| Altitú | 599 m | ||||
| Llenda con | |||||
| Demografía | |||||
| Población |
145 hab. (2023) - 85 homes (2019) - 61 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 0.02% de Navarra | ||||
| Densidá | 6,18 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
 | |||||
El conceyu ta compuestu por dos llugares habitaos: Olaldea y Oroz Betelu.
Símbolos
editarEscudu
editarL'escudu d'armes del llugar d'Oroz-Betelu tien el siguiente blasón:
Trai de gules y dos palmes d'oru cruciaes en sotuer.
Les palmes simbolicen la fidelidá nel cumplimientu del deber y procedenten de la parroquia de San Adrián onde figuraba grabáu nel so retablu. Foi adoptáu nel añu 1845 al dixebrase valle de Arce y hasta esa fecha uso l'escudu d'esi valle.[3]
Xeografía física
editarSituación
editarLa llocalidá d'Oroz-Betelu ta asitiada na parte norte de la Comunidá Foral de Navarra, dientro de la rexón xeográfica del Monte de Navarra, la contorna xeográfica de los Valle Pirenaicos Centrales; y a una altitú de 599 msnm. El so términu municipal tien una superficie de 23,46 km² y llinda al norte col conceyu de Garralda, al Este col de Garaioa; y al sur y oeste col d'Arce.[4]
Relieve ya hidrografía
editarLa llocalidá atopar ente montes, destacando la carbayera esistente yá que ye unu de los montes de mayor interés n'Europa y el más importante de tola Península Ibérica na so especie. L'árbol que predomina ye'l carbayu albar, anque se trata d'un monte mistu nel que puede atopase tamién otres especies como hayes, abeduriues, castañales, zrezales monteses y un abondosu sotobosque de boxe.[5]
Población y ordenación urbana
editarNucleos de población
editarEl conceyu estremar nes siguientes entidá de población, según el nomenclátor de población publicáu pol INE (Institutu Nacional d'Estadística). Los datos de población referir a 2014
| Entidá de Población | Población (2014) |
|---|---|
| Olaldea | 39 |
| Oroz-Betelu | 117 |
Demografía
editarEvolución de la población
editarLa evolución de la población dende 1900 foi primeramente ascendente hasta'l censu de 1910 qu'algamó'l máximu de 894 habitantes a partir del cual foi baxando progresivamente. Dende l'añu 1900 hasta l'añu 2017 el descensu foi del −74,92%.
Si analizamos los padrones municipales de los postreros 17 años de forma xeneral, tamién s'aprecia un descensu de la so población de −32,58% ente l'añu 2000 y 2017.
| Gráfica d'evolución demográfica d'Oroz-Betelu ente 1900 y 2017 |
|
Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE.[7] Población según el padrón municipal de 2017 del INE. |
Política y alministración
editarAlministración municipal
editarOroz Betelu conforma un conceyu el cual ta gobernáu por un conceyu de xestión democrática dende 1979, formáu por 5 miembros escoyíos nes eleiciones municipales según ta dispuestu na Llei Orgánica del Réxime Eleutoral Xeneral. La sede del consistoriu ta asitiada en callar Plaza Urabayen, nᵘ 1, pisu 1º de la llocalidá d'Oroz-Betelu.
Eleiciones municipales 2011
editarNes 2011 con un censu de 166 eleutores, participaron un total de 99 votantes (40,36%) lo que da una astención de 67 (40,36%). De los votos emitíos 5 fueron nulos (5,05%) y 4 fueron en blancu (4,26%). La única formación qu'allegó nos comicios foi Urrizkain que llogró 79 votos (84,04% de los votos válidos) y los 5 conceyales con que cunta'l consistoriu.[8]
Na sesión constitutiva que tuvo llugar el 11 de xunu foi reelixida como alcaldesa Miren Ainhoa Mendía Orradre.
De siguío detállase los resultaos de los dos últimes cites eleutorales:
| Partíu políticu | 2011[8] | 2007[9] | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Votos | Votos % | Conceyales | Votos | Votos % | Conceyales | |
| Urrizkain | 79 | 84,04% | 5 | Llistes abiertes | - | 5 |
Alcaldes
editarEstos son los últimos alcaldes d'Oroz-Betelu:
| Mandatu | Nome del alcalde | Partíu políticu |
|---|---|---|
| 1979-1983 | ||
| 1983-1987 | ||
| 1987-1991 | ||
| 1991-1995 | ||
| 1995-1999 | ||
| 1999-2003 | ||
| 2003-2007 | ||
| 2007-2011 | Miren Ainhoa Mendía Orradre | Urrizkain |
| 2011- 2016 | Miren Ainhoa Mendía Orradre | Urrizkain |
| 2016 - | Javier Larrea Reta | Berraburu |
Cultura
editarFiestes y eventos
editarDe les fiestes y eventos que tienen llugar en Oroz-Betelu podríen destacar:
- Les fiestes pequeñes (txikis) celebrar n'honor del patrón del pueblu, San Adrián, el 16 de xunu.
- Les fiestes grandes celébrense'l primer fin de selmana d'agostu y duren cinco díes, dende'l vienres hasta'l martes, dambos inclusive.
Amás, realízase la romería a la Virxe de Roncesvalles xunto colos habitantes del valle de Arce'l segundu fin de selmana de mayu, dando continuidá a una llarga tradición.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ INE (ed.): «Cifras de población referidas al 01/01/2017». Cifras Oficiales de Población de los Municipios Españoles: Revisión del Padrón Municipal - Población a 1 de enero de 2017.
- ↑ OTAZU RIPA, Jesús Lorenzo (1999). Navarra - Temes de Cultura Popular nᵘ 289, Heráldica Municipal de la Merindad de Sangüesa II. Gobiernu de Navarra. ISBN 84-235-0076-4.
- ↑ Caja d'Aforros y Monte de Piedá de Navarra (ed.): «Artículu d'Oroz-Betelu». Gran Enciclopedia Navarra. Consultáu'l 31 de xineru de 2012.
- ↑ Conceyu d'Oroz-Betelu: La Carbayera de Betelu.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «[http://www.ine.es/nomen2/index.do INEbase / Nomenclátor. Rellación d'unidaes poblacionales]». Consultáu'l 1 de febreru de 2012.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (España) (ed.): «Censos de población de Oroz-Betelu». Alteraciones de los conceyos nos Censos de Población dende 1842. Consultáu'l 16 de payares de 2011.
- ↑ 8,0 8,1 Ministeriu del interior (ed.): «Reultados eleiciones municipales Oroz-Betelu 2011». Consultáu'l 1 de febreru de 2011.
- ↑ Ministeriu del interior (ed.): «Reultados eleiciones municipales Oroz-Betelu». Archiváu dende l'orixinal, el 24 de mayu de 2011. Consultáu'l 24 de mayu de 2011.
Enllaces esternos
editarWikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Orotz-Betelu.
Datos: Q1647421