[go: up one dir, main page]
Wikipedia

Idioma castellanu

llingua romance
(Redirixío dende Castellán)
«español» redirixe equí. Pa otres aceiciones, ver español (dixebra).

El castellanu, castellán o español ye un idioma indoeuropéu, nacíu al norte de Burgos, nos territorios llamaos Castiella alredor del sieglu IX.

español y castellano
Faláu en
Faláu en España, Andorra, Arxentina, Belize, Bolivia, Chile, Colombia, Costa Rica, Cuba, República Dominicana, Ecuador, El Salvador, Guinea Ecuatorial, Xibraltar, Guatemala, Hondures, Méxicu, Nicaragua, Panamá, Paraguái, Perú, Estaos Xuníos, Uruguái, Venezuela, República Árabe Saḥariana Democrática, Aruba y Filipines
Númberu de falantes
Falantes Tipu Añu
485 000 000llingua materna2023
Datos
Familia Subgrupo Castellano (es) Traducir y Grupu Ibero-Occidental
Estáu de vulnerabilidá 1 seguru
Sistema d'escritura alfabetu llatín
Reguláu por Asociación d'Academies de la Llingua Española
Códigos
ISO 639-1 es
ISO 639-2 spa
ISO 639-3 spa
Mapa de distribución
Cambiar los datos en Wikidata

Influyíu fondamente pol vascu que-y dio'l so sistema vocálicu, y fízo-y desaniciar la f- inicial llatina na mayor parte de les pallabres.

Espardióse hacia'l sur cola Reconquista y cola conversión de Castiella nel reinu con más puxu de los cristianos, impúnxose como llingua de la población na mayor parte de lo que dempués sería España.

La conquista d'América fizo qu'anguaño seya la tercer llingua más falada del mundu xunto al chinu, ya inglés (dependiendo de les fontes), con unos 478 millones de falantes como idioma maternu.

Distribución xeográfica

editar
Países con población hispánica significativa
Orde alfabéticu Númberu de falantes nativos
  1. Alemaña (410,000)
  2. Andorra (40,000)
  3. Aruba (105,000)
  4. Arxentina (43,500,000)
  5. Australia (150,000)
  6. Austria (1,970)
  7. Belize (130,000)
  8. Bolivia (8,610,000)
  9. Bonaire (5,700)
  10. Brasil (6,900,000)
  11. Canadá (272,000)
  12. Chile (18,145,000)
  13. China (250,000)
  14. Colombia (49,200,000)
  15. Corea del Sur (90,000)
  16. Costa Rica (4,220,000)
  17. Cuba (11,300,000)
  18. Curaçao (112,450)
  19. República Dominicana (8,850,000)
  20. Ecuador (16,346,000)
  21. España (46,100,000 )
  22. Estaos Xuníos d'América (58,900,000)
  23. Filipines (25,000)
  24. Finlandia (17,200)
  25. Francia (2,100,000)
  26. Guatemala (8,163,000)
  27. Guinea Ecuatorial (447,000)
  28. Guyana (198,000)
  29. Guyana Francesa (13,000)
  30. Haití (1,650,000)
  31. Hondures (8,550,000)
  32. Islles Vírxenes Americanes (3,980)
  33. Israel (160,000)
  34. Italia (455,000)
  35. Kuwait (1,700)
  36. El Líbanu (2,300)
  37. Marruecos (960,706)
  38. Méxicu (122,859,000)
  39. Nicaragua (5,503,000)
  40. Nueva Zelanda (26,100)
  41. Países Baxos (17,600)
  42. Panamá (3,108,000)
  43. Paraguái (4,737,000)
  44. Perú (26,152,265)
  45. Portugal (1,750,000)
  46. Puertu Ricu (4,017,000)
  47. Reinu Xuníu (900,000)
  48. Rumanía (7,000)
  49. Rusia (1,200,000)
  50. Sáḥara Occidental (341,000)
  51. El Salvador (6,859,000)
  52. Suecia (39,700)
  53. Suiza (172,000)
  54. Trinidá y Tobagu (32,200)
  55. Turquía (29,500)
  56. Uruguái (3,542,000)
  57. Venezuela (31,321,000)
  58. Xapón (500,000)
  1. Méxicu (121,859,000)
  2. Estaos Xuníos d'América (58,900,000)
  3. Colombia (49,300,000)
  4. España (46,100,000)
  5. Arxentina (43,558,000)
  6. Venezuela (31,600,000)
  7. Perú (28,852,265)
  8. Chile (18,100,000)
  9. Ecuador (16,385,000)
  10. Guatemala (16,255,000)
  11. Cuba (11,556,000)
  12. República Dominicana (10,850,000)
  13. Bolivia (7,900,000)
  14. Hondures (7,867,000)
  15. Brasil (7,000,000)
  16. Francia (6,983,000)
  17. El Salvador (6,851,000)
  18. Nicaragua (6,503,000)
  19. Paraguái (4,837,000)
  20. Costa Rica (4,480,000)
  21. Panamá (3,900,000)
  22. Uruguái (3,482,000)
  23. Puertu Ricu (3,108,000)
  24. Filipines (2,900,000)
  25. Marruecos (2,580,000)
  26. Reinu Xuníu (2,350,000)
  27. Alemaña (1,850,000)
  28. Guinea Ecuatorial (1,400,000)
  29. Rumanía (1,000,000)
  30. Portugal (970,706)
  31. Xapón (500,000)
  32. Italia (486,000)
  33. Rusia (486,000)
  34. Sáḥara Occidental (342,000)
  35. Canadá (272,000)
  36. China (250,000)
  37. Guyana (198,000)
  38. Suiza (172,000)
  39. Israel (160,000)
  40. Australia (150,000)
  41. Belize (130,000)
  42. Curaçao (112,450)
  43. Aruba (105,000)
  44. Corea del Sur (90,000)
  45. Andorra (41,000)
  46. Suecia (39,700)
  47. Trinidá y Tobagu (32,200)
  48. Turquía (29,500)
  49. Nueva Zelanda (26,100)
  50. Países Baxos (17,600)
  51. Finlandia (17,200)
  52. Guyana Francesa (11,000)
  53. India (6,500)
  54. Bonaire (4,000)
  55. Islles Vírxenes d'EE.XX. (3,000)
  56. El Líbanu (2,300)
  57. Austria (1,970)
  58. Kuwait (1,700)

Clasificación llingüística

editar

Pronunciación

editar

L'alfabetu

editar
Artículu principal: Alfabetu castellanu

El sistema fonolóxicu de l'castellán tien representación escrita per aciu del alfabetu llatín. D'esta miente, l'castellán emplega les lletres y fonemes que vienen darréu.

Lletra Nome Fonemes
A, a a /a/
B, b be /b/
C, c ce /k/ /θ/, en América /s/
Ch ch cha /t͡ʃ/
D, d de /d/
E, e e /e/
F, f efe /f/
G, g ge /g/ /x/
H, h hache —
I, i i /i/
J, j jota /x/ /h/
L, l ele /l/
Ll, ll doble ele /ʝ/, en algunos dialeutos /ʎ/
M, m eme /m/
N, n ene /n/
Ñ, ñ eñe /ɲ/
O, o o /o/
P, p pe /p/
Q, q cu /k/
R, r erre /r/, /ɾ/
S, s ese /s/
T, t te /t/
U, u u /u/
V, v uve /b/
X, x equis /ks/
Y, y ye, y griega /ʝ/
Z, z zeta /θ/, en América /s/

Clasificación

editar

Familia Indoeuropea > Grupu Romance > Grupu Italooccidetal - subgrupu occidental > grupu Galoibéricu > grupu ibero-romance > Grupu Ibero-Occidental - Subgrupu Castellanu


Llingües romániques
Sardorrománicu Sardu
Iberorrománicu Galaicoportugués (Portugués • Gallegu • Gallegoasturianu • Fala de Xálima) • Asturlleonés (Asturianu • Lleonés • Mirandés • Estremeñu • Cántabru) • Castellanu • Navarroaragonés (Navarru • Aragonés)
Occitanorrománicu Gascón • Llinguadocianu • Provenzal • Catalán-valencianu-balear (Balear • Catalán • Valencianu)
Galorrománicu Llingües d'Oïl (Borbonés • Francés • Galó • Normandu • Picardu • Pictavín-santonxés • Franc-Comtois • Valón)
Galoitalianu Piamontés • Lombardu • Ligur • Emiliano-Romañol • Vénetu
Retorrománicu Romanche • Friulanu • Ladín
Italorrománicu Italianu • Corsu • Napolitanu • Sicilianu
Balcanorrománicu Dálmata • Rumanu • Macedorrumanu • Istriorrumanu • Meglenorrumanu


Referencies

editar

Enllaces esternos

editar

Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Idioma_castellanu&oldid=4004375»