Albanyà

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Albanyà
Municipio de Catalunya
O lugar de Lliurona (Albanyà).
Entidat  • Estau  • Comunidat  • Provincia  • Comarca	Municipio  Espanya  Catalunya Chirona Alto Empordán
Superficie	94,43 km²
Población  • Total	171 hab. (2013)
Altaria  • Meyana	239 m.
Distancia  • 23 km  • 72 km  • 163 km	enta Figueras (Chirona) enta Chirona enta Barcelona
Alcalde	Joan Fàbregas Jordà
Codigo postal	17733
Chentilicio	albanyenc / albanyenca (en catalán)
Coordenadas	42°18′25″N 2°43′21″E
Albanyà Albanyà en Catalunya
Web oficial

Albanyà (Albanyà en catalán y oficialment, Albañá en castellano) ye un municipio catalán situato en a comarca d'Alto Empordán y partiu chudicial de Figueras, en a provincia de Chirona.

A suya población ye de 149 habitants (2010), en una superficie de 94,43 km² con una densidat de población de 1,60 hab/km².

Albanyà ye situato a 239 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, a una distancia de 23 km d'a ciudat de Figueras, a capital d'a suya comarca y partiu chudicial; a 72 km de Chirona, a capital d'a suya provincia (provincia de Chirona) y a 163 km de Barcelona, a capital de Catalunya.

D'o suyo termin municipal fan parte os lugars de Bassegoda, Carbonills, Cursuvell, Lliurona, Molí de Baix, Molí de Dalt, Pincaró, Ribelles y Sous.

O termin municipal d'Albanyà ye trescruzato por o sender de Gran Recorrito GR 11 y por dos rutas BTT.^[1]

Encara que o territorio d'Albanyà yera habitato en l'antigüidat (bi ha restas arqueolochicas megaliticas), a primera cita documentata d'o lugar ye de 844, con o nombre d'Albanianum, en un diploma d'o rei franco Carlos II O Calvo que cedeba tierras a l'abat Domnulo, que estió o fundador en o lugar en 820 d'uno d'os monesterios beneditins mas antigos de Catalunya, o monesterio de Sant Per d'Albanyà, que dende 869 pendió d'o monesterio de Santa María d'Arles, en o Vallespir.

A prencipal actividat economica d'Albanyà estió historicament l'agricultura, con cerials, trunfa, legumbres u ferraina; amás amás d'a ganadería.

Bi habió tamién silvicultura, encluyindo-ie a elaboración de carbón vechetal, encara que a industrialización fació desapareixer ista actividat.

O incremento d'o turismo y d'atras actividaz d'ocio (recollida de fongos u cazata) ha desenvolicato modernament, dende a segunda mitad d'o sieglo XX, o sector d'a hostelería.

• Sepulcre d'a Creu de Principi, molimento megalitico.
• Ilesia de Sant Vicient de Principi, en ruinas, d'estilo romanico, d'o sieglo IX.
• Ilesia parroquial de Sant Per d'Albanyà, d'estilo romanico, d'o sieglo X. Ye o repui de l'antigo monesterio beneditín d'o sieglo IX fundato por o monche Domulo en 844.
• Ilesia de Sant Miguel de Bassegoda, d'estilo romanico d'o sieglo XII, que ye restaurata. Tien una unica nau con vuelta de canyón apuntato y abside semicercular, con portalada orientata a meyodía y campanar con espadanya.
• Ilesia de Sant Martín de Corsavell.
• Casal fortificato de Corsavell, d'o sieglo XII.
• Ilesia de Sant Chuan de Baussols, d'o sieglo XIV, albandonata dende 1910 por a cayita d'un rayo.
• Ilesia de Sant Feliu de Carbonills, d'o sieglo XIV, con repuis de pintura romanica en o suyo interior. I provién una lapida d'o sieglo XIII que ye en Sant Per d'Albanyà.
• Ilesia de Sant Cristoforo dels Horts, documentata en 990.
• Ilesia de Sant Cornel d'a Muga u de Ribelles. A suya nau ye enrunata, anque l'abside ye en piet.
• Ilesia de Sant Bertolomeu de Pincaró, d'o sieglo XII.
• Ilesia de Sant Andreu de Lliurona u Llorona, d'o sieglo XII.
• Santuario d'a Virchen del Mont. Remodelato en 2002.
• Santuario d'a Virchen del Fau, Virchen de les Formigues u de les Alades, d'o sieglo XV. Conserva o suyo retablo neclasico.
• Monesterio de Sant Lorient del Mont (u de Sous), d'o sieglo XI y en estilo romanico.^[4] Ye en a plana de Sous, en a ladera d'a montanya d'a Virchen del Mont.

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Albanyà.
• (ca) Pachina web oficial municipal d'Albanyà.
• (ca) Información d'Albanyà en a pachina web d'a Cheneralidat de Catalunya.
• (ca) Información d'Albanyà en a pachina web de l'Institut d'Estadística de Catalunya.
• (ca) Monesterios de Catalunya: O monesterio de Sant Per.
• (ca) Rutas d'a Natura en Albanyà en a web d'o Consorcio Salines-Bassegoda.
• (ca) Información y imáchens d'Albanyà en a pachina web d'o Consorcio Salinas-Bassegoda.
• (ca) Pachina web d'o Consorcio de l'Alta Garrotxa.