Tataren

Dä Artikel behandlet s Turkvolk vo de Tatare; für anderi Bedütige vom Begriff lueg doo.

Tatare (Äigebezäichnig: Tatar oder Törk-Tatar, Pl. Tatarlar oder Törk-Tatarları) isch sit dr Antike in türkische Kwelle (Orchon-Rune) und sit em öiropäische Middelalter e Bezäichnig für verschiideni Turkvölker und Bevölkerigsgrubbe.

So het mä in Öiropa au de Armee vom Dschingis Khan Tatare gsäit. Mänggusch isch no en R "iinegschobe" worde und s Wort isch zu Tartare worde und het eso d Bedütig aagnoo: „die, wo us dr Höll chömme“ (vo griech. Tartaros). Mä het also d Äigebezäichnig vom ene Volk mit eme äänlige Begriff us em Griechische vermischt, wo mä, felschligerwiis, mit dr Etümologii vom Naame vom Volk in Verbindig brocht het.^[1]

Hüte wird dr Naame vor allem für e Turkvolk brucht, wo in e Hufe Däil vo Öirasie läbt, bsundrigs in dr russische Republik Tatarstan.

D Bevölkerig

Hüte git s uf dr ganze Wält fast 8 Millione Tatare, wo Tatarisch schwätze.

In Russland häi noch dr Volkszellig vo 1989 5,552 Millione Tatare gläbt und in dr domoolige Sowjetunion im Ganze 6,6487 Millione. Zwar het s mee Tatare gee as z. B. Balte und si si vo Aafang aa au im Staatswabbe vo dr Sowjetunion as säggstwichdigsti Nazion vorchoo, aber Tatarstan het nie dr gliich Rang wie äini vo de Unionsrepublike (SSR) überchoo – im Geegesatz zu Gebiet wie Estland, Lettland, Litaue oder Armenie, wo weniger Iiwooner ghaa häi.

1989 häi in dr ASSR Tatarstan 1'765'400 Tatare gläbt; in Baschkortostan no 1'120'700.

D Tatare si zur Zit, wo Russland iir Gebiet im 16. Joorhundert erooberet het, muslimisch gsi. D Russe häi brobiert, sä z missioniere, häi aber bim Volk weenig Erfolg ghaa, au wo si herti Stroofe aagwändet und es schweer gmacht häi dr Islam uszüebe. Mee Erfolg häi si bi dr Christianisierig vo dr tatarisch Elite ghaa, wo si mit Briwilegie kööderet häi. Am Ändi vom 18. Joorhundert het d Katharina II. d Politik vo dr Verfolgig mit Aasträngige ersetzt, wo druf abziilt häi, d Muslim in Russland z integriere.