Philipp Carteret
Dr Philipp Carteret, au Philip Carteret; äigentlig Philip de Carteret, Seigneur of Trinity (* 22. Januar 1733 in Trinity Manor, Insle Jersey; † 21. Juli 1796 z Southampton) isch e britische Seefaarer und Entdecker. Er het von ere Adelsfamilie uf dr Insle Jersey abgstammt.
Lääbe
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Philipp Carteret isch zwüsche 1764 und 1766 under em John Byron zum erste Mol um d Wält gseeglet und zwüsche 1766 und 1769 under em Samuel Wallis e zwäits Mol.
Dr Wallis het si Räis uf em Schiff HMS Dolphin aagfange, wo vo dr Schaluppe HMS Swallow under em Carteret begläitet worde isch. Si si am 22. August 1766 abgfaare, am 17. Dezämber an dr Magellanstrooss am Südspitz vo Südamerika aachoo, häi dört bis zum 11. April 1767 müesse warte und häi sich denn us den Auge verloore. Dr Carteret uf dr Swallow het d Insle Pitcairn entdeckt und denn no drei anderi Insle im Tuamotu-Archipel, wo noonig bekannt gsi si: s Mururoa-Atoll, Nukutepipi und Anuanuraro.
Über d Santa-Cruz-Insle, wo dr Carteret iine dr Naame Königin-Charlotte-Insle gee het, si si gege Nordweste gseeglet und häi am 29. August 1767 dr St.-Georgs-Kanal im hütige Bismarck-Archipel entdeckt, wo Nöibritannie und Nöiirland vonenander drennt. Dr Carteret het gmerkt, dass daas zwäi Insle si und het Nöiirland "Nova Hibernia" gsäit. D HMS Swallow het in ere Bucht bim Südspitz vo Nöoirland gankeret und dr Carteret het im Naame vom Köönig vo Ängland vom Land Bsitz gnoo. Si si denn witer gfaare und häi d Insle Nöihannover und d Admiralidäätsinsle entdeckt.
Denn si si dur d Molukke duuregfaare und dr Carteret het die ganzi Westküste vo Celebes (Sulawesi) kartiert und isch am 15. Dezämber 1767 uf Mangkassar (hüte Makassar) choo. Am 3. Juni 1768 wi si witer uf Batavia.
Am 20. Februar 1769 isch im Atlantik die franzöösischi Fregatte La Boudeuse mit dr Swallow zämmedroffe. Iire Kapitän, dr Louis Antoine de Bougainville, isch im Carteret fast uf dr gliiche Rute hindedrii gseeglet und wil d Boudeuse schnäller gsi isch, het er d Swallow schliesslig iighoolt.
Am 20. Merz 1769 isch dr Carteret im Spithead z Ängland aachoo. Si Bricht isch im Hawkesworth sim Buech: „An Account of the Voyages undertaken by Order of His Present Majesty …“ vo 1773 veröffentligt worde.
Dr Carteret isch zum Kapitän beförderet worde, het denn aber joorelang uf e nöis Kommando müesse warte. 1779 het er d HMS Endymion schliesslig trotz alle Brobleem, wo s im Ermelkanal, vor Senegal und in de Antille gee het, zu de Westindische Insle gseeglet.
Dr Philipp Carteret het sich 1794 im Rang vom ene Konteradmiral us em aktive Dienst zruggzooge. Er isch am 21. Juli 1796 z Southampton im Alter vo 63 gstorbe und dört in dr All Saints' Church begraabe worde.
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Philip Carteret, Helen Wallis (Hrsg.): Carteret’s voyage round the world, 1766-1769. (= Hakluyt Society Series 2. 124–125). 2 Bände. Cambridge University Press, Cambridge 1965. (Bibliografii: S. 528–548).
- P. Werner Lange: Südseehorizonte. Eine maritime Entdeckungsgeschichte Ozeaniens. 3. Uflaag. Urania-Verlag, Leipzig/Jena/Berlin 1990, ISBN 3-332-00365-8.
- John Hawkesworth: An Account of the Voyages undertaken by the Order of His Present Majesty for Making Discoveries in the Southern Hemisphere, and successively performed by Commodore Byron, Captain Carteret, Captain Wallis, and Captain Cook. Vol. I. The Carteret, Byron, Carteret and Wallis Voyages. London 1773. (Online-Usgoob vo dr National Library of Australia).
- John Hawkesworth: Geschichte der See-Reisen und Entdeckungen im Sud-Meer welche auf Befehl Sr Grossbrittannischen Majestat unternommen: und von Commodore Byron, Capitain Wallis, Capitain Carteret und Capitain Cook in Dolphin, der Swallow, und dem Endeavour nach einander ausgefuhret worden sind / aus den Tagebuchern der verschiedenen Befehlshaber und den Handschriften Joseph Banks in drey Banden verfasst Dr. Johann Hawkesworth; Mit des Herrn Verfassers Genehmhaltung aus dem Englischen ubersetzt von Johann Friedrich Schiller. Haude & Spener, Berlin 1774. (Online-Usgoob vo dr Dütsche Digitale Bibliothek)
- Te Rangi Hiroa: An introduction to Polynesian Anthropology. (= Bernice P. Bishop Museum Bulletin. 187). The Museum, Honolulu 1945, S. 23, Abschnitt: Cartaret. (Online-Text der NZETC, New Zealand Electronic Text Collection).
- Te Rangi Hiroa: Explorers of the Pacific. European and American discoveries in Polynesia. (= Bernice P. Bishop Museum Special Publication. 43). The Museum, Honolulu 1953, S. 24, Kapitel: Wallis and Carteret. (Online-Text der NZETC, New Zealand Electronic Text Collection).
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Commons: Philip Carteret – Sammlig vo Multimediadateie
- Personendaten uf dr Website Le Cercle De Carteret, mit Familiestammbaum (änglisch, abgrüeft am 30. Novämber 2012)
- Samuel Wallis, 1728–1795 / Philip Carteret, d. 1796, uf dr Website vo dr Princeton University Library Strait Through: Magellan to Cook & the Pacific (änglisch, abgrüeft am 30. Novämber 2012)