Hauezollre-Hächenga

Firschtedum Hauezollre-Hächenga

Wabbe Faane   Landeshauptstadt Hächenga Regierigsform Monarchy Staatsoberhaupt Grof (bis 1623) Firscht (ab 1623) Dünastii Huus Hauerzollre Bestande 1623–1849 Flechi 256 km²[1] Iiwooner 20.471 (1849)[2] Bevölkerigsdichti 80 Yyw./km² (1849) Entstande us Grofschaft Zollre Ufgange in Preußische Regierigsbezirk Semmerenga, „Hauezollerschi Land“ Charte

Hauezollre-Hächenga isch zerscht ab 1576 e Grofschaft un ab 1623 bis 1850 e Firschtedum mit dr Residänzstadt Hächenga gsii. Vor dr Grofschaft Hauezollre-Hächenga het s d Grofschaft (Haue-)Zollre gee. S Biet ischs Stammland vu dr Hauezollre. Hauezollre-Hächenga het territorial ohni großi Änderige gee syter anne 1576. As letschte Firscht vu Hauezollre-Hächenga het dr Konstantin 1849 d Regierigsgschäft niderglait un s Biet an Preuße ibergee. Dr Familiezwyg isch uf di urspringli zum erschte Mol 1061 gnännte Hauezollre-zrugggange. Parallel het s s Firschtedum Hauezollre-Semmerrenga gee.

Dr Stammvater vu dr Hächengische Linie isch dr Eitel Friedrich IV. (* 1545; † 1605) gsii, e Suhn vum Grof Karl I. vu Hauezollre. Dr Eitel Friedrich het d Stammland vu dr Hauezollre gerbt un dr Sitz vu dr Regierig uf Hächenga glait. Dr Grof het e Schloss böue loo, dert wu speter s Nei Schloss z Hächenga entstanden isch. D Stadt Hächenga isch 1255 vu dr Hauezollre grindet wore.

Em Eitel Friedrich sy Suhn Johann Georg isch anne 1623 vum Chaiser Ferdinand II. in Rychsfirschtestand ghobe wore. Im seli fryndli formulierte Diplom isch bstimmt wore, ass di negschte Erschtgeborene au Firschte wäre. Dodermit isch Hauezollre-Hächenga ne gfirschteti Grofschaft gsii, was ghaiße het, ass d Familie fascht alli Aigedumsrächt ghaa het un dr Chaiser un s Rych kai Yyfluss ghaa het. E basar wenigi Zahlige sin het mer no us alte Verpflichtige mieße laischte. Noch em Dod vum Johann Georg isch d regäntschaft uf sällem sy Suhn Eitel Friedrich II. ibergange. Där isch chinderlos blibe, neie Firscht isch no sy Brueder Philipp wore. Dr Philipp isch zerscht fir e gaischtligi Karriere vorgsää gsii un isch Domherr z Köln un z Stroßburi wore. Är isch anne 1661 Noofolger vu sym Brueder as Firscht wore.

In dr negschte Generazion mit em Friedrich Wilhelm het dr Chaiser Leopold I. bi dr Erbfolg di rächtli Stellig vu dr jingere Sihn un däne ire Noofahre dytli verbesseret. Bishär isch d Rychsfirschtewird mit dr Primogenitur verbunde gsii, des haißt, ass nume dfi Erschtgeborene dr Titel un Rächt gerbt ghaa hän. Ab jetz hän au di jingere Chinder un däne iri Noofahre d Megligkait vu dr Erbfolg kriegt. Dr negscht Firscht Friedrich Ludwig isch anne 1750 chinderlos gstorbe. Do het mer scho di nei Megligkait bruucht. Noofolger isch dr Josef Friedrich Wilhelm wore, ne Kusäng vum letschte Regänt. Au d Ehe vum Firscht Josef Friedrich Wilhelm isch ohni männlige Erb blibe, un sy Neffe Hermann isch 1798 an d Macht chuu. Im nämlige Johr isch d Lybaigeschaft im Firschtedum abgschafft wore. Dur d Sekulariazion 1803 het dr Hermann unter anderem s Chloschter Stette iberchuu.^[3] Hauezollre-Hächenga isch 1806 Mitglid vum Rhybund wore un isch dodermit nimi lenger Dail vum Hailige Remische Rych gsii. Em Hermann sy Suhn Friedrich isch dno 1810 neie Firscht wore. In syre Regäntschaft isch Hauezollre-Hächenga 1815 em Dytsche Bund bydrätte, wu uf em Wiener Kongress gschaffe woren isch.

S Firschtedum isch 1806 nit mediatisiert wore, was bi 14.000 Yywohner kai Sälbschtverständligkait gsii isch. D Bietsgwinn dur dr Rychsdeputazionshauptschluss sin bi Hauezollre-Hächenga gring gsii. Bim Firschtedum Hauezollre-Semmerenga, wu vun eme andere Familiedail regiert woren isch, isch des andersch gsii. D Verwaltig isch z Hauezollre-Hächenga nodisno umgstaltet wore, un 1848 isch d Rächtspfläg un d Adminischtrazion drännt organisiert wore. In dr Zyt vor dr Reform hän d Ämter, wu dr firschtlige Beherde unterstellt gsii sin, boodi Ufgabe zäme gmacht. S Firschtedum isch bis 1808 Territorium vum Schwebische Rychskrais gsii.

Dr letscht Firscht vu Hauezollre-Hächenga isch dr Konstantin gsii. Wäg dr Ufständ im Zämehang mit dr 1848er-Revoluzion het er wie au di verwandt Linie z Hauezollre-Semmerenga dur e Bschluss vum 7. Dezämber 1849, proklamiert am 27. Februar 1850, abdankt un s Firschtedum em Schef vu dr hauezollersche Huus, em Chenig vu Preuße, gege ne Lybränte vu 10.000 Taler ibergee. Nocherdani het er im niderschlesische Löwenberg residiert. Vergrabe isch er in dr Stiftschilche Sankt Jakob z Hächenga, dr Grablegi vu dr Hauezollre.

Zum 8. April 1850 isch Hauezollre-Hächenga Dail vu Preuße wore. Di baide Firschtedimer sin zämegfiert wore un hän as Regierigsbezirk Semmerenga di Hauezollersche Land bildet. In dr franzesische Bsatzigszyt noch em Zweete Wältchrieg isch s Land Wirttebärg-Hauezollre mit dr Hauptstadt Dibenga entstande, wu s ehmolig Firschtedum derzue ghert het. Mit dr Bildig vum Sidweschtstaat isch Hauezollre schließli in Bade-Wirttebärg ufgange.

• 
  s Alt Schloss Hächenga, hite Hauezollersches Landesmuseum
• 
  s Nei Schloss
• 
  Villa Eugenia

Hauezollre-Hächenga het im Weschte an s Firschtedum Hauezollre-Semmerenga un im Norde un Side an s Chenigrych Wirttebärg gränzt. Derzue het d Exklave Wilflenga zum Staatsbiet ghert. S Firschtedum het anne 1849 circa 20.000 Yywohner, dr Hauptort Hächenga circa 3.000 Yywohner zellt. Di hauezollresche Oberämter hän dr Verwaltig vu Hauezollre-Hächenga un Hauezollre-Semmerenga dient. Bi Hauezollre-Hächenga het s nume s Oberamt Hächenga fir d Verwaltig vum gsamte Land gee. S hegscht Gricht isch ab 1825 s Obertribunal z Stuegert gsii. Vorhär het s Ober-Appellationsgricht z Darmstadt di nämlig Stellig ghaa. D Bevelkerig isch in dr Regle kadolisch gsii. Z Hchenga het s e jidischi Gmai gee.^[4]

As Regänte vu Hauezollre-Hächenga hän gwirkt:

• Eitel Friedrich I. (IV.) (1545–1605)
• Johann Georg (1577–1623)
• Eitel Friedrich II. (1601–1661)
• Philipp (1616–1671)
• Friedrich Wilhelm (1663–1735)
• Friedrich Ludwig (1688–1750)
• Josef Friedrich Wilhelm (1717–1798)
• Hermann (1751–1810)
• Friedrich (1776–1838)
• Konstantin (1801–1869)

• Statistische und historische Informationen zum Fürstentum Hohenzollern-Hechingen bi HGIS
• Verfassungs-Urkunde für das Fürstenthum Hohenzollern-Sigmaringen vom 11. Juli 1833
• Verfassungs-Urkunde für das Fürstenthum Hohenzollern-Sigmaringen vom 16. Mai 1848
• Vertrag wegen Abtretung Fürstenthümer Hohenzollern-Hechingen und Hohenzollern-Sigmaringen vom 7. Dezember 1849
• Offiziälli Websyte vum Huus Hauezollre-Semmerenga
• Hohenzollern-Hechingen bi flaggenlexikon.de

1. ↑ HGIS
2. ↑ HGIS
3. ↑ Geschichte des Klosters Stetten
4. ↑ Jüdische Gemeinde in Hechingen

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Hohenzollern-Hechingen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.