Gebirg
E Gebirg, elter mundartlich Gibirg, Pirg, Birg, isch e Rölief vo dr Ooberflechi vo dr Ärde, wo us ere flachere Umgääbig uusestoot, zämmehängt, und e Gebirgsfuess het.
Dr Begriff
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Under eme Gebirg verstoot mä im allgemäine Sproochgebruuch äntwääder e Grubbe vo Bärg, wo as Gebirgsgrubbe oder Gebirgszug zämmegfasst wärde oder e gebirgigi geografischi Region, e Gebirgsland.
D Geologii aber beziet sich bim Definiere vom ene Gebirg uf e „Gebirgsfuess“,[1] das isch, wemm men en cha gsee s Grundgebirg und isch bi de jüngere Gebirg no vom Deckgebirg überlaageret und wird vilmol dief aabe druckt bis in d Moho). E Gebirg isch eso en „Äihäit vo Gstäi“.
Hochländer, wie zum Bischbil Tibet, gälte nit as Gebirg, wil s dört nume chliine Hööchiunderschiid git. Im Gegesatz doo drzue cha aber vilmol e Gebiet an ere Stäilküste as gebirgig gälte, au wenn s nid hooch über em Meer lit.
Bekannti Gebirg si under anderem dr Himalaya, d Alpe, d Balkangebirg, d Pyrenäe, s Trodos-Gebirg und s Krimgebirg, wo alli Däil vom alpin-himalayische Gebirgsgürtel si und in de letschte vierzig Millione Joor entstande si, und d Ande, wo zum pazifische Füürring ghööre, und die eltere Jura (Faltejura, Daafeljura) und Ural.