Fatimide

D Fatimide (arabisch فاطميون‎, DMG Fāṭimiyūn) si e schiitisch-ismailitischi Dünastii gsi, wo vo 909 bis 1171 in Nordafrika, das häisst im Maghreb und Egüpte, und au in Sürie gherrscht het.

D Schiite si noch dr Spaltig vo de Muslim vo Imam aagfüert worde, wo sich as Noochkomme vom Ali ibn Abi Talib und vo dr Fatima aagluegt häi. Erst wo si im Maghreb an d Macht cho si, häi d Fatimide sich uf iiri Abstammig vo dr Dochter vom Brofeet Muhammad afo berüefe.

Fatimidischi Herrscher in Ifriqiya

• Ubaid Allah al-Mahdi (910–934)
• Abu l-Qasim al-Qaim (934–946)
• Ismail al-Mansur (946–953)
• Abu Tamin al-Muizz (953–975)

Dr Missionar Abu Abd Allah asch-Schiʿi het d Leer vo de Ismailite under de Berber im Maghreb verbräitet und won er gnueg Understützig gha het, het er d Dünastii vo de Aghlabide in Ifriqiya (Ost-Algerie, Tunesie, Libye) gstürzt. Denn het dr Ubaid Allah al-Mahdi in Ifriqiya s Riich vo de Fatimide chönne gründe.

Dr Abdallah al-Mahdi (910–934) het sich Kalif gnennt und d Hauptstadt al-Mahdiya südlich vo Sousse gründet. Er het Algerie und Sizilie erooberet, aber d Erooberig vo Egüpte und Marokko isch em nid glunge.

Dr Abu l-Qasim al-Qaim (934–946) het Sizilie wider underworfe und d Küste vo Italie und Frankriich blünderet. Denn häi die charidschitische Berber under em Abu Yazid (944–947) rebelliert und e Zitlang d Hauptstadt al-Mahdiya belaageret.

Dr Ismail al-Mansur (946–953) und dr Abu Tamin al-Muizz (953–975) häi s Riich reorganisiert, e Fäldzuug uf Marokko gmacht und denn sich uf d Erooberig vo Egüpte afo konzentriere.

969 häi d Fatimide Egüpte erooberet und d Ichschidide gstürzt. Dr Kalif al-Muizz het d Hauptstadt vom Riich 972 uf Kairo verläit und het d Ziride as Vizeköönig im Maghreb iigsetzt.

Fatimidischi Herrscher in Egüpte:

• Abu Tamin al-Muizz (953–975)
• Al-Aziz (975–995)

• Al-Hakim (995–1021)
• Az-Zahir (1021–1036)
• Al-Mustansir (1036–1094)
• Al-Mustali (1094–1101)
• Al-Amir (1101–1130)
• Al-Hafiz (1130–1149)
• Az-Zafir (1149–1154)
• Al-Faiz (1154–1160)
• Al-Adid (1160–1171)

Al-Aziz het die fatimidischi Heerschaft in Egüpte konsolidiert. D Fatimide si zwar schiitisch-ismailitisch gsi, häi aber die sunnitische Muslim toleriert. Palestina und Sürie si bis 978 erooberet worde und Mekka und Medina. D wichdigste Häiligdümer vom Islam si jetz under dr Kontrolle vo de Fatimide gsi.

D Fatimide häi Stroosse und Kanääl baut und dr Handel zwüsche Indie und em Middelmeerruum gförderet und die egüptisch Wirtschaft het e groosse Ufschwung duuregmacht. Im 11. Joorhundert het s Riich vo de Fatimide die grössti Wirtschaftschraft vo alle islamische Riich ghaa. Au d Kultur und d Wüsseschaft si vo de Fatimide understützt worde, und si häi d Azhar Universidäät gründet, bis hüte e bedütends sunnitischs Zentrum.

Under em Al-Hakim (995–1021) isch die toleranti Religioonsbolitik gegenüber Nitmuslime immer mee ufgee worde. Mä het öffentligi Prozessione und Kulthandlige vo de Christe und Juude verbote und s Drinke vo Wii und Bier. Es het Zite gee, wo christligi Chille und Chlöster blünderet worde si, zum an Gäld für d Armee und dr Bau vo Moscheä z choo. So isch 1009 d Graabchille z Jerusalem zerstöört worde. Um 1017 isch in Egüpte e Sekte ufchoo, wo dr Hakim as d Inkarnazioon vo Gott aagluegt het. Us dere het sich spööter d Religioonsgmäinschaft vo de Druuse bildet.

Az-Zahir (1021–1036) het e baar Beduineufständ in Sürie niidergschlaage und Friide im Riich gmacht. Uf e Höhepunkt vo iirer Macht si d Fatimide under em al-Mustansir (1036–1094) cho, wo ismailitischi Missionäär im Jemen d Macht ergriffe häi und d Abasside z Bagdad 1059 für e churzi Zit gstürzt worde si.

Aber die witverzwigti Machtbolitik het zum Staatsbankrott und zum Niidergang vo dr Dünastii gfüert. In Ifriqiya häi d Fatimide d Banu Hilal und Banu Sulaym abgschoobe und es eso no fertig brocht, d Ziride z underwärfe, aber Sürie und Palestina si 1076 an d Seldschuke verloore gange. Im Innere isch immer mee Macht in d Händ vo de Wesir und vo de Generääl choo.

Au d Erooberig vo Jerusalem 1099 dur d Chrüzfaarer wääred em Erste Chrüzzuug und d Gründig vom Köönigriich Jerusalem häi d Fatimide nit chönne verhindere. Si häi ooni Erfolg brobiert, Palestina zruggeroobere (Schlacht vo Ramla) und s Land isch vo 1130 aa immer mee under e Iifluss vo de Chrüzfaarer choo. Wo dr Köönig Balduin III. vo Jerusalem 1153 Askalon belaageret und erooberet het, häi d Fatimide iire letscht Stützpunkt in Palestina verloore. Zum z verhindere ass d Chrüzfaarer Egüpte wurde eroobere, het dr Nur ad-Din, dr Herrscher vo Damaskus, 1163 e Fäldzuug uf Egüpte gmacht. 1171 het si Offizier Saladin 1171 d Fatimide gstürzt und d Dünastii vo de Ayyubide gründet.

• Heinz Halm: Das Reich des Mahdi. Beck, München 1991, ISBN 3-406-35497-1. 
• Michael Brett: The rise of the Fatimids. The world of Mediterraenean and the Middle East in the fourth century of the Hijra, tenth century CE. In: The medieval mediterranean. Band 30. Brill, Leiden, Boston, Köln 2001, ISBN 90-04-11741-5. 
• Heinz Halm: Die Fatimiden. In: Ulrich Haarmann, Heinz Halm (Hrsg.): Geschichte der Arabischen Welt. Beck, München 2001, ISBN 3-406-47486-1, III., S. 166–199. 
• Heinz Halm: Die Kalifen von Kairo. Die Fatimiden in Ägypten (973–1074). Beck, München 2003, ISBN 3-406-48654-1. 
• Jenny Rahel Oesterle: Kalifat und Königtum. Herrschaftsrepräsentation der Fatimiden, Ottonen und frühen Salier an religiösen Hochfesten. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2009, ISBN 978-3-534-21961-2. 

 Commons: Fatimiden – Sammlig vo Multimediadateie

• Fatimiden bi mittelalter-genealogie.de
• Jonathan M. Bloom: The Origins of Fatimid Art. In: Oleg Grabar (Hrsg.): Muqarnas Volume III: An Annual on Islamic Art and Architecture. E.J. Brill, Leiden 1985, S. 20–38 (Online bei ArchNet)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Fatimiden“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.