Epik

D Epik (griechisch επική (ποίησις) „Dichtig wo zum Epos ghört“, vo ἔπος „Wort, Värs“) isch – näbe dr Dramatik und der Lyrik – eini vo de drei groosse Literaturgattige, wo die verzelendi Literatur in Värs- oder Prosaform umfasst.

Bis zur Poetik vom 18./19. Johrhundert isch die Epik ä Bezeichnig für d Kunschd vom Epos gsi. Wie d Differenzierig vo dr epische Dichtig im 19. Johrhundert grösser worden isch und d Prosa sich schdark entwicklet het, wärde under em Begriff Epik alli Arte vo der verzelende Literatur zsämmegfasst. D Epik unterscheidet sich vo der Dramatik und Lyrik dur grundlegendi Merkmol vo Gschdaltig, Kommunikation und der Funktionswiis. Zu dene Merkmol ghöre:

• s Verzele as die charakterischdischi Form vo dr Vermittlig zwüsche däm, wo verzelt, und däm, wo zueloost odr liist, und es wird us dr Perschbektive vom Verzeler oder erä Figur verzelt,
• Vergegewärtigung vo däm wo bassiert as öbbis wo vergangen oder nit an d Ziit bunden isch,
• Geschdaltig vo gsellschaftlige Zueschdänd,
• Beschriibig vo individuelle Sache, wo bassiert si, vo Erläbnis.

Zu den erschde epische Forme ghöre Ufschrifte uf Gegeschdänd, wo dr Gegeschdand erkläre (Epigramm) und die höchere Forme (Gnome, Schbruch, Elegii). In de Kosmogonie, Theogonie und myschdische Heilslehre het d Epik an Inhalt becho, wo poetischer gsi isch, wil mä das, wo bassiert sig, as personifizierte Daten und Ereignis beschriibe het. Für d Forme Märli, Sage und Legände gältet das genauso. Bis zum Änd vom 18. Johrhundert beschdimmt s Epos d Merkmol vo dene Forme.

In der Übergangsphase vo der feudale zur bürgerlige Gsellschaft het sich d Epik grundlegend veränderet und in Europa isch us der Vers- ä Prosa-Epik worde. Zu de neue Forme wo sich bildet hai ghört dr Roman. Mit dr induschdrielle Revolution si gliichziitig effektiveri Mechanisme zur Verbreitig und Herschdellig vo Literatur entschdande. D Entwicklig vo de neue literarische Forme isch gschnäller worde und es si Forme wie d Novälle, d Glosse, d Churzgschicht und d Short Story entschdande.

Epik bedütet so vil wie "Red" oder "Gschicht wo verzelt wird". Churzgschichte, Gschichte, Novälle und Romän si die beliebtischde und am meischde verbreitete epische Forme, und über weli in de Medie brichtet und diskutiert wird. Ziitige und Wuchenmagazin beschbreche regelmässig Neuerschiinige in Rezensione; im Färnsehe git s immer widr Gschbrächsrunde über Büecher und Autore. Zu de wichdigschde Buechereignis vom Johr ghöre d Frankfurter Buechmäss am Afang vom Oktober und d Verleihig vom Literaturnobelpriis.

• Groossforme
  • Roman
  • Epos
  • Satire
  • Parodii
• Churzforme
  • Erzählig
  • Novälle
  • Anekdote
  • Churzgschicht
  • Romanze
  • Kaländergschicht
  • Schwank
• Kürzischdforme
  • Sprichwort
  • Aphorismus
  • Rätsel
  • Zitat
• Volksdümligi Forme
  • Märli
  • Sage
• Didaktischi Forme
  • Legände
  • Fable
  • Parable/Gliichnis

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Epik“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.