Etruskisches Alphabet

S Etruskische Alphabet isch e Buechstabeschrift, wo vo de Etrusker bruucht woren isch, um s Etruskische z schriibe. D Schrift het sich useme westgriechische Alphebet entwicklet und isch under anderem d Muetterschrift vom latinische Abece.

Etruskisches Alphabet
Buechstabe	Altetrusk.	ab 250 v. Chr.	Bimerkig
	a	a
	b	-	tote Buechstabe
	c	c
	d	-	tote Buechstabe
,	e	e
	v	v
	z	z
,	h	h
, ,	θ	θ	au th transkr.
	i	i
	k	-	tote Buechstabe
,	l	l
	m	m
	n	n
	š	-	tote Buechstabe
	o	-	tote Buechstabe
	p	p
	σ	σ
	q	-	tote Buechstabe
,	r	r
	s	s
	t	t
	u	u
	ș	-	tote Buechstabe
,	φ	φ	au as ph transkr.
,	χ	χ	au as ch/kh transkr.
	-	f	noie Buechstabe

S Etruskische Alphebet het sich im 8.Jh. useme westgriechische Alphebet entwicklet. Scho vo Aafang aa, isch die Schrift nöd aihaitlich gsii und s cha underschide werde, zwösched südetruskische und nordetruskische Variante. Ab 600 v. Chr. isch d Schriibig vo rechts geg links d Norm gsii, früener, und au wider abem 1.Jh., isch mengisch au vo links geg rechts gschribe wore, selte au bustrophedon. Ab 500 sind Worttrenner uufchoo, wo maist us drai Pünkt bistande hend. Im Verlauf vo de Zitt sind ainzelni Buechstabe nüme bruucht wore, so ass ab 250 v. Chr. numeno 20 Buechstabe bruucht wore sind, wobi s f noi dezue choo isch.

I de südetruskische Inschrifte sind bis is 6.Jh.v. Chr. för /k/ drai Buechstabe bruucht wore, c vor /i/ und /e/, k vor /a/ und q vor /u/, nochene isch numeno s c bruucht wore, wo sich im 4.Jh.v. Chr. au im Norde döregsetzt het; vorene isch i nordetrusksiche Schrifte k gschribe wore.

I de ältiste Schrifte isch för de Luut /f/ d Zaichegruppe vh oder hv bruucht wore. Um 600 v. Chr. isch im Norde en aignigs Zaiche gschaffe wore, wo sich denn hundert Joor spööter au im Süüde iibörgeret het.

Komplizierter isch d Schriibig vo de beede s-Luut, wo s Etruskische het. Dodeför sind vier Buechstabe zur Verfüegig gstande. Vo dene chunnt š nume i ganze Abece vor und ș (aigetli werds as en s miteme x dröbergschribe transkribiert) isch i de archaische Zitt nume ganz im Süüde bruucht wore und denn uufgee wore. Die andere zwee Buechstabe sind im Norde und Süüde wääred de ganze Zitt verschide bruucht wore: Im Norde isch s för /š/ bruucht wore und σ för /s/, im Süüde isches grad umgikeert gsii, aso σ för /š/ und s för /s/.