Belshazzar

Belshazzar (HWV 61; dt. Belsazar) isch en Oratorium in drei Däil vom Georg Friedrich Händel.

Dank eme Briefwäggsel zwüschen em Händel und em Librettist Charles Jennens wäiss mä wi s Oratorium entstande isch. Für d 1745er Säsong het dr Händel zwei nöiji Oratorie blaant. Dr Hercules het er am 19. Juli 1744 afo komponiere. Scho am 9. Juni het er dr Jennens drum bittet, iim dr erst Akt vom Belshazzar z schicke. Am Daag, won er mit em Hercules aagfange het, het er no äinisch e Brief an Jennens gschriibe, zum em s danke und gschriibe: „Your reasons for the length of the first act are interely satisfactory to me, and it is likewise my opinion to have the following acts short“.

Es gseet aber us, wie wenn dr Jennens mit em Tempo vom Händel nid het chönne Schritt halte. Scho am 21. August isch dr Händel mit em Hercules fertig gsi und het verzellt, ass er dr Teggst für e zwäit Akt überchoo häig, und jetz ungeduldig uf e dritt wurd warte. Am 23. August het er mit dr Verdoonig aagfange und isch mit em ersten Akt am 3. und em zwäite am 10. Septämber fertig worde. Drei Dääg spööter het er wm Librettist gschriibe, ass er dr dritt Akt bruuchi.

Am 3. Oktober het er sich für dr übrig Teggst bedankt. Er het en aber müsse chürzer mache, sust weer s Oratorium z lang gsi. Mä wäiss nid genau, wenn dr 3. Akt fertig worde isch, aber noch em Jennens isch s Oratorium am 23. Oktober fertig gsi. D Uruffüerig het am 27. Merz 1745 am King's Theatre stattgfunde.

D Hauptkwelle für s Libretto isch s Buch Daniel (Dan 5) gsi, wo d Eräigniss um s Sesachfest beschriibe si, denn au no Jes 13 und Jer 25. Witeri historischi Kwelle si dr Herodot (Historie I, 185 ff.), wo d Gstalt vo dr Nitocris vorchunnt, wo s im Bibelteggst nit git, und dr Xenophon (Kyra paideia IV, 6 und XII, 13).

Dr Händel het s Oratorium für s Ansambel unde nooch komponiert:

• Belshazzar: John Beard (Tenor)
• Gobrias: Thomas Reinhold (Bass)
• Nitocris: Elisabeth Duparc, gnennt La Francesina (Sopran)
• Cyrus: Mrs. Robinson (Mezzosopran)
• Daniel: Susanna Maria Cibber (Alt)

Wil d Mrs. Cibber aber chrank worde isch, het mä bi dr Uruffüerig e baar Umbsetzige müesse mache. D Mrs. Robinson het jetz dr Daniel gsunge, und däm si Part het an die hööcheri Stimmlaag vo dr Robinson müesse aabasst wärde. Dr Thomas Reinhold het dr Cyrus gsunge. D Rolle vom Gobrias isch ufdäilt worde: äi Däil het dr John Beard gsunge, wo au für d Ditelrolle zueständig gsi isch, en Arie het män em Cyrus überloo.

• D Partitur vom Belshazzar (Händel-Wärkusgoob, uusegee vom Friedrich Chrysander, Leipzig 1864)

• Winton Dean: Handel's Dramatic Oratorios and Masques. Clarendon, Oxford 1989, ISBN 0-19-816184-0, (Originalusgoob: Oxford University Press, Oxford 1959).
• Hans Joachim Marx: Händels Oratorien, Oden und Serenaten. Ein Kompendium. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttinge 1998, ISBN 3-525-27815-2.
• Albert Scheibler, Julia Evdokimova: Georg Friedrich Händel. Oratorien-Führer. Edition Köln, Lohmar 1993, ISBN 3-928010-04-2.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Belshazzar“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.