[go: up one dir, main page]

Zum Inhalt springen

Allgai

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
s Allgäu – di südligscht Region vo Dütschland
Dialäkt: Weschtallgairisch
s Allgäu ohni di politische Gränze

As Allgai wird d Region im Siide vo Obrschwobe bezoichnet. Dazua ghert a Doil vum boirische Regiirungsbezirk Schwobe, sowia kloine Doil vu Baade-Wirtebearg, Vorarlberg und Tirol. As Allgai isch huit vor allem als Ferieregion bekannt.

E genaue Grenz fir s Allgai gibts nit. Dia hot im Lauf vo da Gschicht variart. Im 16. Johrhundert bispilswis is ganz Obrschwobe als Allgai bezoichnet wore.[1] Da s Allgai touristisch en guate Name wore isch, isch in d lezde Johrzehnt Mindlhaim, Memminge und Werishofe wieder dazuagrechnet wore.

Ma unterschiidet folgende Doilregiona:

In dr Region Allgai leabet uugfähr 560.000 Mensche.

Schdtädt und Gmoinde

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bekanndte Schdtädt und Gmoinde im Allgai sind:

Die greeschde Fliss sind d Iller und dr Lech; zwoi Neabefliss vu dr Donau. Dur s Weschdtallgai fließt d Arge, weele in de Bodesee mindet. Dr Alpsee bi Immeschdtadt und dr ufgschdtaute Forgesee zääled zue de bedidtendschdte See vu dr Region.

D zehn hegschte Gipfl

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D hegschte Gipfl vo d Allgaier Alpe liege entwedr in Eschtrich odr an dr dytsch-eschtrichische Grenz.

Beargname Hech Staat / Bundesland Untergruppe vo dr AA
Großer Krottenkopf 2.656 m Eschtrich / Tirol Hornbachkette
Hohes Liacht 2.651 m Eschtrich / Tirol Zentrale Hauptkamm
Hochfrottspitz 2.648,8 m Bayre + Eschtrich / Tirol Zentrale Hauptkamm
Mädelegabl 2.644 m Bayre + Eschtrich / Tirol Zentrale Hauptkamm
Urbeleskarspitz 2.632 m Eschtrich / Tirol Hornbachkette
Stoischartespitz 2.615 m Eschtrich / Tirol Zentrale Hauptkamm
Marchspitze 2.610 m Eschtrich / Tirol Hornbachkette
Bretterspitz 2.609 m Eschtrich / Tirol Hornbachkette
Bockkarkopf 2.608,5 m Bayre + Eschtrich / Tirol Zentrale Hauptkamm
Biberkopf 2.599 m Bayre + Eschtrich / Tirol Zentrale Hauptkamm

Witere beditsame Gipfl im Allgai

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Hoochvogl – 2.591 m
  • Widderschtui – 2.533 m (im Kluiwalserdtaal)
  • Schåfalpekepf – bis 2.320 m (Mindlheimer Kletterschdtoig)
  • Großer Daume – 2.280 m
  • d Naglfluhketta vum Middag – 1.450 bis 1.800 m (Huusbärg vu Immestadt)
  • Lailachschpitz – 2.273 m
  • Hefats – 2.258 m (uiner vu dr beriimdteschdte Allgaier Grasbärg)
  • Källeschpitz – 2.239
  • Wengekepf – bis 2.235 m (Hindelanger Kletterschdtoig)
  • Hoher Ife – 2.230 m
  • Neablhorn – 2.224 m
  • Kanzlwånd – 2.058 m
  • Fellhorn – 2.038 m
  • Obere Gottesackerwänd – 2.033 m
  • Walmedinger Horn – 1.990 m
  • Aggeschdtui – 1.987 m
  • Broiteschdtui – 1.838 m (Huusbärg vu Pfronte)
  • Hohgråt – 1.834 m (Huusbärg vu Stoufe)
  • Riedberger Horn – 1.786 m (hekschdter Bärg vu dr Hernergruppe)
  • Grinte – 1.738 m (Wächter vum Allgai )
  • Wertacher Hörnle – 1.685 m
  • Besler – 1.680 m
  • Schwarzer Gråt – 1.114 m (hekschdter Gipfl ußerhalb vo d Allgaier Alpe)
  • Pfänder1.063 m
D Noardsite vo d Allgair Alpe zwische Füassa und Pfronte mid m Hopfasää im Voardrgrund.
s Schloss Nuischwanschtoi – en Touristemagnet

Roisebericht verwended geleagendlich die oft loobende Formuliirung „wie im Allgäu“. Si dtaucht z. B. bi Låndschaftsbeschriibunga vo Iislånd, Tschiile, Südamerika und Hesse, sowie zu viile åndere Geegende uf.

Burge und Schlössr

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Schloss Nuischwanschtoi,
  • Burgruine Falkenstein bei Pfronte
  • Burgruine Eisenberg
  • Burg Hohenfreyberg im Oschtallgai
  • Schloss Kronburg
  • Schoidegger Wasserfälle
  • Braitachklamm

D Muaddrsproch vum Allgai isch es Allgairisch, wo zum schwäbisch-alemannische Sprochberiich gheert und zimle näh mit m Vorarlbergische, em Liechteschdtoinische und em Schwäbische verwåndt isch.

Allgaier Kuche

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Muasmähl, Hauptzuadad vom Brenntar

D traditionelle Kuche im Allgai isch oifoch. An Haufa Gerichte sin als arme Leit Esse bzw. Restlesesse entstande. Gesse wore isch des, wo mer drhoim odr in dr Umgebig erwirtschaftet hod.

dr Ludwig Ganghofer
 Commons: Allgäu – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Cosmographia Universalis von Sebastian Münster, erschine bi Heinrich Petri, Basel 1550
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Allgäu“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.