Philips

Koninklijke Philips Electronics N.V. Royal Philips Electronics
Tipe	Naamloze vennootschap
Gestig	1891 in Eindhoven
Hoofkantoor	Amsterdam, Nederland
Sleutelpersone	Frans van Houten (hoof uitvoerende beampte), Jeroen van der Veer (voorsitter)
Gebied bedien	Wêreldwyd
Industrie	Elektronika
Produkte	Elektroniese verbruikersware, ligtegnologie, geneeskundige tegnologie
Inkomste	22,58 miljard € (2011)
Bedryfsinkomste	269 miljoen €
Netto inkomste	1,291 miljard €
Werknemers	121 888 (2011)
Divisies	Lighting Healthcare Consumer Lifestyle
Dogter- maatskappye	Saeco
Slagspreuk	Sense and simplicity
Webwerf	Philips Philips Suid-Afrika

Koninklijke Philips Electronics N.V. (Engels Royal Philips Electronics N.V., kort: Philips) is een van die grootste vervaardigers van elektronika ter wêreld.

Die multinasionale aandelemaatskappy met sowat 121 900 werknemers en sakebelange in meer as sestig lande het sy hoofkwartier in die Nederlandse hoofstad Amsterdam. Sy omset het in 2011 22,58 miljard € beloop.^[1]

Philips is tans in drie afdelings verdeel:

• Lighting (Beligtingstegnologie),
• Healthcare (Mediese toerusting) en
• Consumer Lifestyle (Elektroniese verbruikersware)

Philips Suid-Afrika se hoofkantoor is in Martindale, wes van Johannesburg, en verskaf werk aan sowat 250 personeellede. Daar is streekkantore in Durban, Bloemfontein en Kaapstad.

Op 15 Mei 1891 het Gerard Philips in Eindhoven, Nederland sy onderneming Philips & Co. gestig. Die eerste produkte, wat in die volgende jaar deur die nuwe maatskappy met tien medewerkers vervaardig is, was elektriese gloeilampe. Philips het sy bedrywighede in die volgende jare verder uitgebrei, en in 1895 het Gerard se broer, Anton Philips, ook by die onderneming aangesluit.

Teen die eeuwending was Philips een van die belangrikste ontwikkelaars en verskaffers van beligtingstegnologie – 'n mark wat stewige groei getoon het. In 'n nuwe navorsingslaboratorium, wat in 1914 ingewy is, het Philips-navorsers fisiese en chemiese fenomene bestudeer om die ontwikkeling van nuwe produkte te bevorder. Plaaslike bemarkingsmaatskappye in Frankryk en die Verenigde State is reeds voor die Eerste Wêreldoorlog gestig, terwyl die Belgiese mark in 1919 gevolg het.

Philips is op 29 Augustus 1912 in 'n aandelemaatskappy (Nederlands: naamloze vennootschap) omgeskep en die naam is gewysig na N.V. Philips Gloeilampenfabrieken. Hierdie naam het tot 1991 onveranderd gebly.

In 1918 het Philips sy eerste radiobuis op die internasionale mark ingevoer. Op hierdie tydstip het die aantal werknemers reeds 4 000 beloop, en Philips-produkte het op alle belangrike internasionale markte begin meeding. In 1926 is die Duitse filiaal Deutsche Philips G.m.b.H. in Berlyn gestig. Die produkprogram was destyds nog beperk tot luidsprekers, gelykrigters, elektriese aansluiters en buise.

Met die oorname van die Hamburg-gebaseerde onderneming C. H. F. Müller, 'n vervaardiger van röntgen-buise, het Philips in 1927 tot die mark van geneeskundige tegnologie toegetree. Saam met hierdie oorname is ook die Valvo-handelsmerk vir elektronebuise aan Philips oorgedra. In dieselfde jaar het Philips sy eerste radio-ontvanger bekend gestel – die beginpunt van Philips se bedrywighede as belangrike Europese vervaardiger van elektroniese verbruikersware.

Ná 'n besonder suksesvolle periode in die 1920's het ook Philips gedurende die Groot Depressie moeilike tye beleef. So is die onderneming onder meer gedwing om sy verspreidingsnetwerk te herorganiseer. In hierdie periode het Philips ook begin om sy uitvindings – veral op die gebied van radio- en röntgenstraal-tegnologie – deur patente te beskerm. Ná die invoering van geneeskundige röntgenstraal-tegnologie in 1918 het Philips in 1925 met sy eerste toetse op die gebied van televisie begin. Philips-radio-ontvangers is vanaf 1927 vervaardig, en reeds in 1932 is die eenmiljoen verkoopskerf oorskry. In die volgende jaar is daar met die produksie van geneeskundige röntgenstraal-toerusting in die VSA begin.

Weens die groeiende belangstelling in die Suid-Afrikaanse mark is in 1929 'n plaaslike filiaal van Philips, Philips South Africa Electrical Company (Pty) Limited, met sy hoofkwartier in Commissionerstraat, Johannesburg gestig. Philips het sy belange en bedrywighede in Suid-Afrika in die volgende jare uitgebrei. Aanvanklik is elektriese en elektroniese onderdele uit Europa ingevoer, maar in 1938 is daar met die plaaslike vervaardiging van radio-ontvangers begin.

Reeds in 1934 het Philips 'n nuwe radio-ontvangerfabriek in die Duitse stad Aken geopen. Hier is onder meer bekende radio-modelle soos die Aachen Super en die eerste droë elektriese skeermes Philishave vervaardig – twee produkte wat grootliks tot Philips se sukses op die Duitse mark bygedra het.

In 1928 het die onderneming in verskillende Europese stede sy eerste televisietoestelle aan die publiek bekend gestel. Op hierdie tydstip het Philips se personeel tot sowat 45 000 gestyg. In 1939 is 'n nuwe tipe elektriese skeermes, die eerste Philishave met roterende lemme, op die mark ingevoer, terwyl die totale jaarlikse omset tot 152 miljoen Nederlandse gulden gestyg het. Die spesiale roterende lemme vorm tot vandag toe die tegniese basis vir elektriese Philips-skeermesse.

In Duitsland is die Allgemeine Deutsche Philips Verwaltungs GmbH (Alldephi) gestig om Philips se sakebelange en regte in dié land waar te neem, tog is die verdere uitbreiding van bedrywighede in Duitsland voorlopig deur die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog stopgesit. Die voorsitter van Philips in Duitsland, Theodor Graf von Westarp, is vanweë sy uitlatings oor die politieke situasie in Duitsland uit sy pos ontslaan.

Die direkteure van Philips is op 9 Mei 1940 daarvan in kennis gestel dat die Duitsers die volgende dag Nederland sou binneval. Hulle het besluit om die land te verlaat en na die Verenigde State te vlug. Sodoende was hulle ook in staat om 'n groot deel van Philips se bates saam te neem. Die onderneming het sy internasionale bedrywighede gedurende die oorlog as North American Philips Company vanuit die VSA bestuur, alhoewel die hoofkwartier – ten minste op papier – na die Nederlandse Antille verskuif is om sy onafhanklikheid van Amerikaanse invloed te bewaar.

Ná die Duitse besetting van Nederland het die Philips-nywerhede as sogenaamde "vyandelike besittings" onder Duitse dwangbestuur gekom. Die moederfabriek in Eindhoven het destyds onderdele en toerusting vir die Duitse weermag vervaardig en het so gedurende die oorlog verskeie kere die teiken van geallieerde lugaanvalle geword. Die hoofkwartier is deur bomme vernietig.

Die vervaarding van Philips-produkte in Aken het met die ontruiming van dié stad tot stilstand gekom. In die konsentrasiekamp Herzogenbusch (Nederlands: Kamp Vught) moes gevangenes dwangarbeid verrig, tog het die bestuurslede van Philips moeite gedoen om met hierdie arbeid die deportasie van mense te verhinder en sover moontlik hulp aan hulle te verleen.

Ná die oorlog is die onderneming vinnig heropgebou en nuwe filiale en nywerhede dwarsoor die wêreld geopen. Graf von Westarp is reeds kort ná die einde van die Tweede Wêreldoorlog deur die geallieerdes weer as voorsitter van die Deutsche Philips GmbH benoem. Die Duitse hoofkwartier is in 1946 vanuit Berlyn na Hamburg verskuif, terwyl in Aken 'n nuwe gloeilampfabriek ontstaan het.

In die volgende jare het Philips tot 'n veelsydige verskaffer van elektronika en tegnologie ontwikkel wat sy navorsings- en ontwikkelingsaktiwiteite, vervaardigingsbasis en distribusienetwerk steeds verder uitgebrei het. In Duitsland is in 1947 'n nuwe glasfabriek in Aken en in 1948 'n nuwe aanleg in Berlyn opgerig waar radio-ontvangers, elektriese skeermesse, platespelers en bandopnemers vervaardig is.

In 1950 het Philips tot die musiekbedryf toegetree en onder meer 80 persent aandele in die Duitse etiket Deutsche Grammophon Gesellschaft (later hernoem tot PolyGram) gekoop. In Krefeld, Duitsland het Philips in 1951 met die vervaardiging van televisietoestelle begin, terwyl die aanlegte in Hamburg en Aken ook verder uitgebou is. In Hamburg is halfgeleiers ontwikkel en vervaardig, in Aken is daar in 1954 met die produksie van beeldbuise begin.

In 1955 is die Duitse Philips-navorsingsentrum in Aken gestig. Die navorsingsaktiwiteite is in 1957 met die opening van 'n nuwe laboratorium in Hamburg uitgebrei.

In Suid-Afrika het Philips ná die oorlog die plaaslike vervaardiging van verbruikerselektronika hervat. Ter geleentheid van Philips Suid-Afrika se 25-jarige jubileum is bekend gemaak dat op daardie tydstip byna alle radio-ontvangers plaaslik vervaardig word. Nuwe produksielyne is deurlopend bygevoeg sodat ook stereo-platespelers, motorradio's en draagbare toestelle aan die Kaap geproduseer kon word.

Die na-oorlogse tydperk is deur snelle vooruitgang op die gebied van wetenskap en tegnologie gekenmerk. Philips het baanbrekernavorsing oor transistors en geïntegreerde stroombane gedoen waaruit in die 1960's belangrike ontdekkings soos lading-gekoppelde toestelle (LGT's) en LOCOS (local oxidation of silicon) voortgespruit het.

Philips het daarnaas ook 'n beduidende bydrae tot die ontwikkeling van televisietegnologie (die opname, uitsaai en reproduksie van televisiebeelde) gelewer. Sy eie ontwikkelings op hierdie gebied sluit die Plumbicon-televisiekamerabuis en verbeterde fosfor vir beelde van hoër gehalte in. Kompakte oudiokasset-bandopnemers is in 1963 en die eerste selfvervaardigde geïntegreerde stroombane in 1965 op internasionale markte ingevoer.

In die 1970's het Philips deurlopend innoverende produkte ontwikkel. So het uit navorsing op die gebied van beligtingstegnologie nuwe energiebesparende gloeilampe voortgespruit, terwyl ook nuwe tegnologieë vir die bewerking, stoor en oordrag van beelde ontwikkel is. Philips Research het baanbrekende werk by die ontwikkeling van die LaserVision-laserskyf, die kompakskyf (CD, in samewerking met Sony) en optiese telekommunikasiestelsels gelewer. Die navorsingslaboratorium in Hamburg het in 1984 geskiedenis gemaak toe hulle die eerste beelde van 'n menslike hoof getoon het wat met behulp van kernspin-tomografie gemaak is – 'n diagnostiese metode wat sonder röntgenstrale toegepas kan word.

In Suid-Afrika was Philips in April 1974 – twee jaar voordat die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie (SAUK) met die uitsaai van 'n gereelde televisiediens begin het – die eerste plaaslike vervaardiger van televisietoestelle. Strawwe mededinging en die noodsaaklikheid om groter produksie-aanlegte te bedryf het daartoe gelei dat die plaaslike televisiefabriek in Martindale in Maart 1996 gesluit is. In dieselfde jaar is produksie ook by die PABX-aanleg in Wadeville, Johannesburg gestaak.

Ook op internasionale vlak het groot veranderinge gekom. In die 1990's het Philips 'n grootskaalse herstruktureringsprogram begin. Weens strawwe internasionale mededinging is Philips aan die begin van die 21ste eeu gedwing om hom op sy kernbedrywighede toe te spits om optimale wins te maak.

Philips het op 18 April 2011 bekend gemaak dat sy televisiesegment (met 'n jaarlikse omset van drie miljard € in 2010) in 'n gemeenskaplike onderneming met die Chinese vervaardiger TPV Technology saamgesmelt sal word.^[2]

Philips se eienaarskap in die nuwe maatskappy het tot dertig persent van die aandele beperk gebly. Aan die nuwe onderneming is ook die regte oorgedra om die Philips-handelsmerk vir televisietoestelle in die volgende vyf jaar te gebruik. Vanaf 2013 het die maatskappy hiervoor jaarliks 50 € lisensiegelde aan Philips betaal. Ná ses jaar sou Philips dan oor die moontlike verkoop van sy aandele kon besluit.

Dit was juis die TV-segment wat in die eerste kwartaal van 2011 tot 'n 31 persent daling in wins gesorg het. Die verlies voor belasting het in hierdie kwartaal 106 miljoen € beloop. Volgens analiste het Philips in sy TV-segment weens strawwe mededinging van onder meer Samsung en Sony sedert 2007 'n jaarlikse verlies van een miljard € aangeteken. So het Philips sy bedrywighede op die Amerikaanse televisiemark reeds in 2008 gestaak.

Die eerste reeks televisietoestelle, wat deur die nuwe onderneming TP Vision bemark word, maar steeds die Philips-kenteken dra, is in Februarie 2012 bekend gestel.^[3]

LCD-televisietoestelle[4]	Philips	Samsung	Sony	Sharp	LG	Ander
Markaandele in die eerste kwartaal 2007 Markaandele in die eerste kwartaal 2011	12,20% 3,80%	16,80% 17,60%	12,60% 10,20%	11,30% 7,70%	7,80% 13,10%	39,30% 47,60%

Wikimedia Commons bevat media in verband met Philips.