Suid-Afrikaanse Staatsteater
| ||
| Vorige naam | Staatsteater Pretoria Spoornet-staatsteater | |
| Stad of dorp | Pretoria | |
| Land | Suid-Afrika | |
| Sitplekke | Altesaam 2 700 | |
| Geopen | 1981 | |
| Webtuiste | Staatsteater | |
Die Suid-Afrikaanse Staatsteater is ’n groot kunsteater in Pretoria. Dit was voor 1999 bekend as die Staatsteater Pretoria.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Onder aansporing van die destydse administrateur van Transvaal, mnr. F.H. Odendaal, is daar reeds in die sestigerjare met die beplanning van die teater begin. Aanvanklik is R25 miljoen begroot, en die bedrag sou ook voorsiening maak vir 'n soortgelyke kompleks in Johannesburg. Laasgenoemde is later op die lange baan geskuif. Die uitgrawings vir die Staatsteater is teen die einde van 1969 en die stutmure in 1972 voltooi.
In Januarie 1975 is die kontrak vir die voltooiing van die Staatsteater teen ’n tenderprys van ongeveer R25 miljoen aan ’n Pretoriase onderneming toegeken. Die teater is uiteindelik teen ’n koste van sowat R46 miljoen voltooi en is op 23 Mei 1981 in gebruik geneem.
’n Formele teaterkompleks is gebou op die ou Markplein in Pretoria vir gebruik deur die destydse Transvaalse kunsteraad, Truk. Dit is in 1981 geopen met ’n verskeidenheid vertonings soos N.P. van Wyk Louw se Germanicus, Jochem van Bruggen se Ampie en Arthur Miller se After the Fall.[1] Die eerste woorde op die nuwe verhoog is geuiter deur die veteraanakteur Siegfried Mynhardt.
In 1999 het die uitvoerende kunste in Suid-Afrika ’n samewerkingsooreenkoms van vyf jaar met Spoornet gesluit en die Staatsteater Pretoria se naam is verander na die Spoornet-staatsteater. Ingevolge die ooreenkoms sou Spoornet nie net ’n finansiële bydrae tot die teater lewer nie, maar ook die kunste bevorder, verhoudings tussen Spoornet en die kunsterolspelers kweek en sy kliënte aan die kunste blootstel.[2]
In 2000 het die staat besluit om die Staatsteater te sluit weens finansiële wanbestuur.[3] Dit is op 4 April 2001 heropen.[4]
Geboue
[wysig | wysig bron]Die kompleks beslaan 72 143 m2. Dit het aanvanklik vier teaters gehad: die Opera, Drama, Arena en Studio. Daar was ook verskeie ander ruimtes soos die Transvalia-kamer, restaurant, kafeteria, ens. waar vertonings aangebied is. Daar is tans ses teaters, met die Momentum en Rendezvous wat bygekom het. Die Staatsteater in Pretoria is die tuiste van die uitvoerende kunste in Gauteng en die grootste teaterkompleks in die Suidelike Halfrond, (1982).
Die gebou beslaan 1,8 ha in die middestad van Pretoria en maak deel uit van die straatblok tussen Van der Walt-, Kerk-, Prinsloo- en Pretoriusstraat. Die imposante moderne teater het een van die hoogste kaptorings ter wêreld en is uniek in die opsig dat die verskillende werkwinkels ’n integrerende deel van die teaterkompleks vorm. Die belangrikste ouditorium in die Staatsteater is die groot operahuis, die Opera, wat 1 326 operagangers kan huisves en wat met ’n orkesruimte vir 110 spelers toegerus is.
In die ouditorium word opera- en balletuitvoerings en simfoniekonserte aangebied op 'n hoofverhoog van 25,6 m x 21,5 m wat deur 5 hysers bedien word. Die kleiner Drama het sitplek vir 682 mense en 'n orkesruimte vir 50 spelers. Hier word toneelaanbiedings en kleiner musiekkonserte aangebied. Die Arena, met sitplek vir 500 mense, word as operarepetisielokaal en ook vir eksperimentele toneelopvoerings gebruik, en in die klein Studio word onder meer lesings en poppeteater-opvoerings aangebied.
Die kompleks beskik ook oor 7 repetisielokale, 88 kleedkamers, ’n deftige restaurant en ’n parkeergarage vir 1 000 motors. Van die kunswerke in die Staatsteater is die 8 m hoë beeId Applous deur Danie de Jager die grootste en die duurste. Die beeld, wat op die voorplein van die gebouekompleks staan, is ook die amptelike kenteken van die Staatsteater.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ The Encyclopaedia of South African Theatre, Film, Media and Performance URL besoek op 2 Maart 2013
- ↑ Spoornet en Staatsteater werk saam, Beeld, 24 Mei 1999[dooie skakel] URL besoek op 2 Maart 2013
- ↑ Sportborge kan gerus die kunste meer ondersteun, Beeld, 5 Julie 2000[dooie skakel] URL besoek op 2 Maart 2013
- ↑ 'Nuwe' teater, Beeld, 6 April 2001[dooie skakel] URL besoek op 2 Maart 2013
Bronne
[wysig | wysig bron]- Staatsteater, Pretoria. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis, Kuns en Kultuur. Jaargang 31, nr. 1, Desember 1981
- Stark, Ulrich: Die Staatsteater Pretoria - Pronkwerk vir Suid-Afrika. In: Lantern. Tydskrif vir Kuns, Kennis en Kultuur. Jaargang 29, nr. 1, Desember 1979
- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409672, volume 26, bl. 140
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Suid-Afrikaanse Staatsteater.
- Die Staatsteater se amptelike webtuiste Geargiveer 1 Maart 2013 op Wayback Machine
