Spaanse Lugmag

Die Spaanse Lugmag (Spaans: "Leër van die lug") is die lugtak van die Spaanse Weermag. Die Spaanse leër se lugvleuel het formeel in 1909 ontstaan toe kolonel Pedro Vives Vich en kaptein Alfredo Kindelán 'n amptelike reis na verskillende Europese stede onderneem het om die potensiaal van die bekendstelling van lugskepe en vliegtuie in die Spaanse weermag te ondersoek. 'n Jaar later het 'n koninklike dekreet die Nasionale Lugvaartskool (Escuela Nacional de Aviación (civil)) gestig in Getafe, naby Madrid, onder die Ministerie van Openbare Werke en Vervoer.

Die huidige Spaanse Lugmag (Ejército del Aire, of EdA) is amptelik op 7 Oktober 1939 gestig, na die einde van die Spaanse Burgeroorlog. Die EdA was 'n opvolger van die Nasionalistiese en Republikeinse Lugmagte. Spaanse Republikeinse kleure het verdwyn en die swart rondel van die vliegtuie is vervang deur 'n geel en rooi rondel. Die swart en wit Saint Andrew's Cross vinflits, die stertkenteken van Franco se lugmag, asook van die Aviazione Legionaria van Fascistiese Italië en die Condor-legioen van Nazi-Duitsland, is steeds in gebruik in die hedendaagse Spaanse Lugmag.^[1]

Gedurende die eerste jare na die Tweede Wêreldoorlog het die Spaanse Lugmag grootliks uit Duitse en Italiaanse vliegtuie en kopieë daarvan bestaan. 'n Interessante voorbeeld was die HA-1112- M1L Buchón (Pouter), dit was in wese 'n gelisensieerde produksie van die Messerschmitt Bf 109 wat herontplooi is met 'n Rolls-Royce Merlin 500-45 vir gebruik in Spanje.^[2]

Na die dood van diktator Franco in 1975 en die daaropvolgende Spaanse oorgang na demokrasiejare, is die organisasie en toerusting van die Spaanse Lugmag weer gemoderniseer om voor te berei vir Spanje se lidmaatskap van NAVO in 1982. Vliegtuie soos die Mirage III en Mirage F1 is van Frankryk gekoop en het gedurende die 1970's en deel van die 1980's die ruggraat van die Lugmag geword. Franse vegters het die lugmag se steunpilaar gevorm tot die aankoms van die Amerikaanse F/A-18. Spaanse F/A-18's het deelgeneem aan die Bosniese Oorlog en die Kosovo-oorlog onder NAVO-bevel, gebaseer in Aviano, Italië.^[3] Bygestaan deur Amerikaanse Lugmag F-16's, het die Spaanse Lugmag EF-18A's op 25 en 26 Mei 1994 lasergeleide bomme op Bosnies-Serwiese ammunisiedepots by Pale laat val.

Die Spaanse Lugmag vervang ouer vliegtuie in die inventaris met nuwers, insluitend Eurofighter Typhoon en die onlangs bekendgestelde Airbus A400M Atlas vragvliegtuig. Albei word met Spaanse deelname vervaardig; EADS CASA maak die Eurofighter se regtervlerk- en voorrandlatte,^[4] en Spanje neem deel aan die toets en samestelling van die lugvervoerder.^[5]

In Julie 2014 het die Spaanse Lugmag by die Europese Lugvervoerkommandement aangesluit, met sy hoofkwartier by die Eindhoven-lugbasis in Nederland.^[6]