Motordryfuitleg

In motorontwerp, beskryf die term motordryfuitleg die posisie waar 'n sekere voertuig se enjin, ratkas en dryfwiele hul bevind. Baie verskillende kombinasies van die enjinplek en aangedrewe wiele kom in die praktyk voor, en die plek van elk is afhanklik van die toepassing waarvoor die voertuig gebruik gaan word. Faktore wat die ontwerpkeuse beïnvloed sluit in: koste, kompleksiteit, betroubaarheid, verpakking (ligging en grootte van die passasierskompartement en kattebak), massaverspreiding, en verkose hanteringseienskappe van die voertuig.

Uitlegte kan basies in twee kategorieë verdeel word: voor- of agterwielaandrywing. Viertrekvoertuie kan eienskappe van altwéé hierdie aanneem, afhangend van hoe die krag na die wiele versprei word.

By agterwielaandrywing is die enjin tipies aan die voorkant van die voertuig en die dryfwiele agter geplaas, 'n opset bekend as 'n VA-uitleg. 'n Voorste midenjin-, agtermiddelenjin- of agterenjinuitleg kan ook gebruik word. Dit was die tradisionele motordryfuitleg vir die meeste voertuie tot in die 1970-80s.

Byna alle motorfietse en fietse gebruik agterwielaandrywing, hetsy deur 'n dryfas, ketting of band; aangesien die voorwiel ook as stuur moet dien, en dit baie moeilik en omslagtig sou wees om 'n draaimeganisme aan 'n voordryfwiel te plaas.

• Eweredige massaverspreiding – die uitleg van 'n agterwielaangedrewe motor is baie nader aan die ideale voor/agter-massaverspreiding as 'n voorwielaangedrewe motor, omrede meer van die enjin tussen die voor- en agterwiele lê (in die geval van 'n mid-enjinuitleg, die hele enjin), en die swaartepunt is baie verder agtertoe geskuif.
• Gewigoordrag tydens versnelling – gedurende swaar versnelling, is die massa op die agterste, of dryfwiele, geplaas, wat die greep verbeter.
• Geen wringteenstuur nie.
• Draaisirkel – met geen ingewikkelde dryfasgewrigte aan die voorwiele is dit moontlik om die wiele verder links of regs te draai as wat moontlik sou wees met voorwielaandrywing. Dit lewer 'n kleiner stuurradius (draaisirkel) vir 'n motor met 'n gegewe asafstand.
• Beter hantering in die hande van 'n kenner – die beter massaverspreiding verbeter die hantering van die motor. Die voorste en agterste bande word onder dieselfde las geplaas, wat beter greep toelaat terwyl daar gedraai word.
• Beter remvermoë – die beter massaverspreiding help voorkom dat die agterwiele sluit onder harde rem.
• Sleep – agterwielaandrywing plaas die wiele wat die las trek nader aan die punt waar die sleepwa artikuleer. Dit is veral behulpsaam met die stuur, veral vir groot vragte.

• Agtergeneigde massaverspreiding wanneer vol gelaai. 'n Agterwieldryfmotor se swaartepunt verskuif agtertoe wanneer dit swaar gelaai word met passasiers of vrag, wat onvoorspelbare hantering in die hande van 'n onervare bestuurder kan veroorsaak. Dit moet deeglik in ag geneem word met agterenjinmotors, wat uiteraard agterbevooroordeeld is.
• Hoër aanvanklike koopprys – Moderne agterwieldryfvoertuie is gewoonlik duurder as vergelykbare voorwieldryfvoertuie. Deel van hierdie kan verklaar word deur die bykomende koste van die materiaal en arbeid in die montering van VA-uitlegte, omdat die dryfstelsel nie 'n kompakte eenheid vorm nie. Dit kan egter meer waarskynlik verklaar word deur laer produksievolumes, aangesien die meeste agterwielmotors in die sport/prestasie/luukse kategorie sorteer (met kragtiger enjins), terwyl die VV-uitleg tipies is van massa-geproduseerde hoofstroommotors.

Voorwieldryfuitlegte is dié waarin die voorwiele die voertuig aandryf. Die gewildste uitleg wat deesdae in motors gebruik word, is die voorenjin, voorwielaandrywing (VV-uitleg), met die enjin voor die vooras en die dryfkrag wat alles na die voorwiele gevoer word. Hierdie uitleg word tipies gekies vir sy kompaktheid; aangesien die enjin en dryfwiele aan dieselfde ent van die voertuig is, is daar geen nodigheid vir 'n sentrale tonnel (onderdeur die passasierskompartement) om 'n dryfas tussen die enjin en die dryfwiele te akkommodeer nie.

Omrede die stuurwiele ook die dryfwiele is, word VV-uitlegmotors in die algemeen as beter beskou as VA-motors (voorenjin, agterwieldryfuitleg) in toestande soos sneeu, modder, of nat teer. Die massa (gewig) van die enjin oor die dryfwiele verbeter ook die voertuig se greep in sulke omstandighede. Maar kragtige motors gebruik selde die VV-uitleg omrede gewigsverskuiwing tydens harde versnelling die massa op die voorwiele en dus hul vastrap verminder, en die wringkrag wat aangewend kan word beperk. Elektroniese vastrapbeheer kan wieltol vermy, maar skakel ook die voordeel van ekstra wringkrag/krag uit.

'n Dwarsgemonteerde enjin (ook bekend as 'n "oos-wes") word algemeen gebruik in VV-uitlegte, in teenstelling met die VA wat 'n langsgeplaasde enjin gebruik. Die VV-uitleg beperk ook die grootte van die enjin wat in moderne enjinkompartemente gepas kan word, en VV-konfigurasies het gewoonlik 'n inlynviersilinder of V6-enjin, terwyl langer enjins soos 'n inlynsessilinder en 90° V8 selde sal pas. Dit is nog 'n rede waarom luukse/sportmotors die VV-uitleg vermy. Uitsonderings bestaan ook, soos die Volvo S80 (FWD/4WD) wat gebruik maak van 'n dwarsgemonteerde inlyn-6 of V8-enjin, en die Ford Taurus, wat beskikbaar is met 'n 60° V8 en allewielaandrywing.

• Groter binneruimte. Aangesien die dryfstelsel 'n enkele eenheid is, vervat in die enjinkompartement van die voertuig, is daar geen behoefte om binneruimte af te staan aan 'n dryfastonnel of agterste ewenaar nie, dus vergroot die volume wat beskikbaar is vir passasiers en vrag.
• Massa: Minder komponente beteken gewoonlik kleiner massa.
• Verbeterde brandstofdoeltreffendheid as gevolg van kleiner massa
• Koste: Minder materiaalkomponente en minder algehele kompleksiteit tydens installasie.
• Verbeterde energiedoeltreffendheid van die dryfstelsel. Die direkte verband tussen die enjin en oordrakas verminder die massa en meganiese traagheid van die dryfstelsel in vergelyking met 'n agterwieldryfvoertuig met 'n soortgelyke enjin en ratkas, met gepaardgaande verbeterde brandstofverbruik.
• Monteerdoeltreffendheid: die enjin en dryfstelsel kan dikwels as 'n eenheid geïnstalleer word in die fabriek, wat produksie meer doeltreffend maak.

• Voorenjin, voorwieldryfuitlegte is "neusswaar" met 'n groter massaverspreiding na vorentoe, wat hulle vatbaar maak vir erge stuurtraagheid, veral in hoë perdekragaanwendings.
• Wringstuur is die neiging van voorwielaangedrewe motors om na links of regs te trek tydens harde versnelling.
• Groter draaisirkel – VV-uitlegte het byna almal 'n dwarsgemonteerde enjin, wat die mate waarmee die voorwiele kan draai beperk en sodoende die draaisirkel vergroot van 'n voorwieldryfvoertuig vergeleke met 'n agterwieldryfvoertuig met dieselfde asafstand.
• Die voorbande word baie meer gebruik (vir versnelling, rem en draai), wat vinniger slytasie tot gevolg het as in 'n agterwieldryfuitleg.
• As gevolg van geometrie- en verpakkingsbeperkings, het die CV-koppelings (konstantesnelheid koppelings) verbonde aan die wielas 'n neiging om veel vroeër uitgewerk te raak as die kruiskoppelings wat in hul agterwieldryf eweknieë gebruik word.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.