Lys van seë op die Maan
Hierdie lys is 'n opgawe van die maria en een oceanus, benewens die kenmerke wat bekend staan onder die name lacus, palus of sinus. Die moderne stelsel vir benaming van die sigbare kenmerke van die maanoppervlak is in 1651 deur Giovanni Riccioli in sy Almagestum novum voorgestel.[1]
Maria en Oceanus
[wysig | wysig bron]| Latynse naam | Afrikaanse naam | Breedtegr. | Lengtegr. | Deursnee |
|---|---|---|---|---|
| Mare Anguis | Slangsee | 22.6° N | 67.7° O | 150 km |
| Mare Australe | Suidersee | 38.9° S | 93.0° O | 603 km |
| Mare Cognitum | Bekendgeworde See | 10.0° S | 23.1° W | 376 km |
| Mare Crisium | See van Krisis | 17.0° N | 59.1° O | 418 km |
| Mare Fecunditatis | See van Vrugbaarheid | 7.8° S | 51.3° O | 909 km |
| Mare Frigoris | See van Koue | 56.0° N | 1.4° O | 1,596 km |
| Mare Humboldtianum | See van Humboldt | 56.8° N | 81.5° O | 273 km |
| Mare Humorum | See van Klamheid | 24.4° S | 38.6° W | 389 km |
| Mare Imbrium | See van Reënbuie | 32.8° N | 15.6° W | 1,123 km |
| Mare Ingenii | See van Skerpsinnigheid | 33.7° S | 163.5° O | 318 km |
| Mare Insularum | See van Eilande | 7.5° N | 30.9° W | 513 km |
| Mare Marginis | Omsoomde See | 13.3° N | 86.1° O | 420 km |
| Mare Moscoviense | Moskowiese See | 27.3° N | 147.9° O | 277 km |
| Mare Nectaris | See van Nektar | 15.2° S | 35.5° O | 333 km |
| Mare Nubium | See van Wolke | 21.3° S | 16.6° W | 715 km |
| Mare Orientale | Oostelike See | 19.4° S | 92.8° W | 327 km |
| Mare Serenitatis | Goedgunstige See | 28.0° N | 17.5° O | 707 km |
| Mare Smythii | See van Smyth | 1.3° N | 87.5° O | 373 km |
| Mare Spumans | Skuimende See | 1.1° N | 65.1° O | 139 km |
| Mare Tranquillitatis | Bedaarde See | 8.5° N | 31.4° O | 873 km |
| Mare Undarum | See van Golwe | 6.8° N | 68.4° O | 243 km |
| Mare Vaporum | See van Dampe | 13.3° N | 3.6° O | 245 km |
| Oceanus Procellarum | Oseaan van Storms | 18.4° N | 57.4° W | 2,568 km |
'n Streek aan die verkant van die Maan is vir 'n wyle aangesien as 'n see en is dan die Mare Desiderii (See van Verlange) genoem, maar dit word nie meer erken nie. Ander voormalige maanseë sluit in:
- Mare Parvum[2] ("Kleinsee"), onmiddellik oos van Inghirami
- Mare Incognitum ("Onbekende See")
- Mare Novum[2] ("Nuwe See"), noordoos van Plutarchus
- Mare Struve ("Struve se See"), naby Messala
Lacus
[wysig | wysig bron]'n Aanverwante stel kenmerke is die mere (enkelvoud lacus, Latyn vir "meer"), wat bestaan uit kleiner basaltvlaktes van soortgelyke oorsprong as die seë:
| Latynse naam | Afrikaanse naam | Breedtegr. | Lengtegr. | Deursnee |
|---|---|---|---|---|
| Lacus Aestatis | Meer van Somer | 15.0° S | 69.0° W | 90 km |
| Lacus Autumni | Meer van Herfs | 9.9° S | 83.9° W | 183 km |
| Lacus Bonitatis | Meer van Goedheid | 23.2° N | 43.7° E | 92 km |
| Lacus Doloris | Meer van Smart | 17.1° N | 9.0° E | 110 km |
| Lacus Excellentiae | Meer van Voortreflikheid | 35.4° S | 44.0° W | 184 km |
| Lacus Felicitatis | Meer van Voorspoed | 19.0° N | 5.0° E | 90 km |
| Lacus Gaudii | Meer van Genoeë | 16.2° N | 12.6° E | 113 km |
| Lacus Hiemalis | Meer van Winter | 15.0° N | 14.0° E | 50 km |
| Lacus Lenitatis | Meer van Toegeeflikheid | 14.0° N | 12.0° E | 80 km |
| Lacus Luxuriae | Meer van Weelde | 19.0° N | 176.0° E | 50 km |
| Lacus Mortis | Meer van die Dood | 45.0° N | 27.2° E | 151 km |
| Lacus Oblivionis | Meer van Vergetelheid | 21.0° S | 168.0° W | 50 km |
| Lacus Odii | Meer van Afkeer | 19.0° N | 7.0° E | 70 km |
| Lacus Perseverantiae | Meer van Volharding | 8.0° N | 62.0° E | 70 km |
| Lacus Solitudinis | Meer van Verlatenheid | 27.8° S | 104.3° E | 139 km |
| Lacus Somniorum | Meer van Drome | 38.0° N | 29.2° E | 384 km |
| Lacus Spei | Meer van Verwagting | 43.0° N | 65.0° E | 80 km |
| Lacus Temporis | Meer van Tydigheid | 45.9° N | 58.4° E | 117 km |
| Lacus Timoris | Meer van Vrees | 38.8° S | 27.3° W | 117 km |
| Lacus Veris | Meer van Lente | 16.5° S | 86.1° W | 396 km |
Sinus en Paludes
[wysig | wysig bron]Nog 'n verwante stel kenmerke is die baaie (enkelvoud sinus, Latyns vir "baai") en paludes (enkelvoud palus, Latyn vir "kuil"):
| Latynse naam | Afrikaanse naam | Breedtegr. | Lengtegr. | Deursnee |
|---|---|---|---|---|
| Palus Epidemiarum | Kuil van Epidemies | 32.0° S | 28.2° W | 286 km |
| Palus Putredinis | Kuil van Verderf | 26.5° N | 0.4° E | 161 km |
| Palus Somni | Kuil van Slaap | 14.1° N | 45.0° E | 143 km |
| Sinus Aestuum | Siedende Baai | 10.9° N | 8.8° W | 290 km |
| Sinus Amoris | Baai van Hartstog | 18.1° N | 39.1° E | 130 km |
| Sinus Asperitatis | Baai van Krasheid | 3.8° S | 27.4° E | 206 km |
| Sinus Concordiae | Baai van Eendrag | 10.8° N | 43.2° E | 142 km |
| Sinus Fidei | Baai van Getrouheid | 18.0° N | 2.0° E | 70 km |
| Sinus Honoris | Baai van Eerbied | 11.7° N | 18.1° E | 109 km |
| Sinus Iridum | Baai van Reënboë | 44.1° N | 31.5° W | 236 km |
| Sinus Lunicus | Lunikbaai | 31.8° N | 1.4° W | 126 km |
| Sinus Medii | Middelste Baai | 2.4° N | 1.7° E | 335 km |
| Sinus Roris | Baai van Dou | 54.0° N | 56.6° W | 202 km |
| Sinus Successus | Baai van Gevolg | 0.9° N | 59.0° E | 132 km |
Sekere bronne vermeld ook 'n Palus Nebularum ("Kuil van Newels") by ligging 38.0° N, 1.0° O, wat egter nie deur die IAU erken word nie.
Kyk ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Moore, Patrick (1983). The Guinness book of astronomy facts and feats. Enfield, Middlesex: Guinness Superlatives Ltd. p. 25. ISBN 0-85112-258-2.
- ↑ 2,0 2,1 "Astronomica Langrenus" (in (it) ). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Oktober 2006. Besoek op 5 Desember 2006.
{{cite web}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)
Bronne
[wysig | wysig bron]- L. E. Andersson en Ewen A. Whitaker, NASA Catalogue of Lunar Nomenclature, NASA RP-1097, 1982, geen ISBN.
- Ben Bussey en Paul Spudis, The Clementine Atlas of the Moon, Cambridge University Press, 2004, ISBN 0-521-81528-2.
- Antonín Rükl, Atlas of the Moon, Kalmbach Books, 1990, ISBN 0-913135-17-8.
- Ewen A. Whitaker, Mapping and Naming the Moon, Cambridge University Press, 1999, ISBN 0-521-62248-4.