[go: up one dir, main page]

Gaan na inhoud

Oesbeke

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hierdie artikel handel oor die etniese groep. Vir die taal, sien Oesbekies.
Oesbeke

Totale bevolking: ca. 30 miljoen
Belangrike bevolkings  in: Vlag van Oesbekistan Oesbekistan ~24 miljoen[1]

Vlag van Afghanistan Afghanistan 2,8 miljoen[2]
Vlag van Tadjikistan Tadjikistan 1,2 miljoen[3]
Vlag van Kirgisië Kirgisië 980 000[4]
Vlag van Rusland Rusland 499 862[5]
Vlag van Kasakstan Kasakstan 490 000[6]
Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië 300 000[5]
Vlag van Turkmenistan Turkmenistan 260 000[7]
Vlag van Australië Australië 80 000
Vlag van Pakistan Pakistan 70 133[8]
Vlag van Turkye Turkye 45 000[9]
Vlag van Oekraïne Oekraïne 22 400[10]
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 15 960
Vlag van die Volksrepubliek China Volksrepubliek China 14 800[11]
Vlag van Mongolië Mongolië 560[12]

Taal: Oesbekies
Geloofsoortuiging: Hoofsaaklik Islam (Soenniete of Kulturele Islam),[13] minderhede van ongebondes. Histories Tengriisme
Verwante etniese groepe: Ander Turkse volke soos Azerbeidjanners, Basjkiriërs, Gagaoesiërs, Karakalpakke, Kasakke, Kirgisiërs, Oeigoere, Tartare, Tsjoewasjiërs, Turke en Turkmene

Die Oesbeke (Oesbekiese enkelvoud: Oʻzbek, Ўзбек, اوزبیک; meervoud: Oʻzbeklar, Ўзбеклар) vorm die grootste Turkse etniese groep in Sentraal-Asië en die tweede grootste naas die Turke. Hulle vorm die titulêre nasie van Oesbekistan, waar hulle sowat 80% van dié land se bevolking uitmaak, en praat Oesbekies, 'n Turkse taal, as moedertaal.

Etniese kaart van Sentraal-Asië
'n Litografie van twee Oesbeke uit Afghanistan in 1841
'n Oesbek in tradisionele klere, 1840's

Naas Oesbeke leef nog klein minderhede soos Russe (5,5%), Tadjiks (5%), Kasakke (3%), Karakalpakke (2,5%), Tartare (1,5%) en ander (7%) in Oesbekistan. Oesbekiese minderhede leef in lande soos Afghanistan (9%), Tadjikistan (14%), Kirgisië (14%), Rusland, Kasakstan (2,5%), Saoedi-Arabië, Turkmenistan (6%), Pakistan, Turkye en die Volksrepubliek China.

Wêreldwyd leef omtrent 30 miljoen Oesbeke, waarvan sowat 24 miljoen in Oesbekistan, 2,8 miljoen in Afghanistan, 1,2 miljoen in Tadjikistan en byna 1 miljoen in Kirgisië. In die Volksrepubliek China behoort die Oesbeke tot een van die 56 amptelik erkende etniese groepe ("nasionaliteite"). Hulle leef veral in die Wes-Chinese outonome gewes van Xinjiang saam met ander verwante etniese groepe soos Oeigoere, Kasakke en Kirgisiërs.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. (en) "Population: 28,661,637 (July 2013 est.) [Uzbeks = 80%]". Central Intelligence Agency (CIA). The World Factbook. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 April 2020. Besoek op 10 Junie 2013.
  2. (en) "Afghan Population: 31,108,077 (July 2013 est.) [Uzbeks = 9%]". Central Intelligence Agency (CIA). The World Factbook. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Junie 2017. Besoek op 10 Junie 2013.
  3. (en) "Population: 7,910,041 (July 2013 est.) [Uzbeks = 15.3%]". Central Intelligence Agency (CIA). The World Factbook. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2020. Besoek op 10 Junie 2013.
  4. (en) CIA World Factbook – Kyrgyzstan[dooie skakel]
  5. 5,0 5,1 (ru) Russia Census 2002 Geargiveer 6 September 2018 op Wayback Machine
  6. (en) Ethnic groups in Kazakhstan, official estimation 2010-01-01 based on National Census 2009 Geargiveer 8 Februarie 2010 op Wayback Machine
  7. (en) CIA World Factbook – Turkmenistan Geargiveer 12 Junie 2007 op Wayback Machine
  8. (en) Rhoda Margesson (January 26, 2007). "Afghan Refugees: Current Status and Future Prospects" bl. 7. Report RL33851, Congressional Research Service.
  9. (tr) "Evrenpaşa Köyü – Güney Türkistan'dan Anadoluya Urfa Ceylanpınar Özbek Türkleri". Evrenpasakoyu.wordpress.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 April 2020. Besoek op 12 Julie 2013.
  10. (en) State Statistics Committee of Ukraine: The distribution of the population by nationality and mother tongue Geargiveer 1 Desember 2008 op Wayback Machine
  11. (en) Chinese Nationalities (Uzbek Minority) (Ozbek) -- Minorities by Descending Populations
  12. (en) Census of Mongolia, slide# 23. http://www.toollogo2010.mn/doc/Main%20results_20110615_to%20EZBH_for%20print.pdf
  13. (en) "Chapter 1: Religious Affiliation". The World’s Muslims: Unity and Diversity. Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 9 Augustus 2012.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]