Kirke

Kirke
Griekse godin
Woonplek	Aiaia
Metgesel	Odusseus, Telemachos
Ouers	Helios en óf Perse óf Hekate
Kinders	Latinos, Telegonos, Romos, Ardeas

Kirke (Grieks: Κίρκη) is in die Griekse mitologie ’n godin en towenares.^[1] Sy is die dogter van die god Helios en óf die Okeanied Perse óf die godin Hekate. Kirke was bekend vir haar groot kennis van towerdrankies en kruie. Met behulp daarvan en van ’n towerstaf kon sy haar vyande transformeer, of dié wat haar te na kom in diere verander.

Die beste legende oor haar kom uit Homeros se Odussee. Toe Odusseus haar eiland, Aiaia, besoek op sy pad terug van die Trojaanse Oorlog, het sy die meeste van sy bemanningslede in varke verander. Hy het haar oortuig om hulle terug in mense te verander. Hy het ’n jaar lank by haar gewoon en seuns by haar gehad, onder wie Latinos en Telegonos. Haar vermoë om ander in diere te verander, word verder geïllustreer deur die verhaal van Pikos, ’n Italiaanse koning wat sy in ’n houtkapper verander omdat hy haar toenaderings van die hand wys. In nog ’n verhaal word vertel hoe sy op die seegod Glaukos verlief raak, wat die nimf Skilla bo haar verkies. Uit wraak vergiftig Kirke die water waar haar mededinger bad en verander haar in ’n vreeslike monster.

Kirke is ook beskou as die argetipiese vroulike jagter van mans, wat haar as ’n seksueel vrye vrou laat uitstaan het. Sy is as sulks dikwels in kunswerke van die Renaissance tot die moderne tyd uitgebeeld.

In Westerse skilderye is ook ander verhale as inspirasie gebruik vir kunswerke oor haar, soos Ovidius se Metamorfoses. Die episodes oor Skilla en Pikos het ’n geurtjie van gewelddadige jaloesie by haar slegte eienskappe gevoeg en het haar ’n gehate én begeerlike wese gemaak.

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kirke.

• Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.