Fosgeen

Eienskappe

Algemeen
Naam	Fosgeen
Ander name	karbonielchloried, koolstofoksichloried
Chemiese formule	COCl2
Molêre massa	98,92 [g/mol]
CAS-nommer	75-44-5[1]
Voorkoms	Kleurlose gas
Reuk	Soetig, verstikkend[1]
Fasegedrag
Smeltpunt	-127 °C[1]
Kookpunt	7,55 °C[1]
Digtheid	3,41 (rel lug)[1]
Oplosbaarheid
Suur-basis eienskappe
pKa
Veiligheid
Flitspunt	Onbrandbaar
LD50	800 dpm (mens)[1]
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.
Portaal Chemie

Fosgeen is 'n chemiese verbinding met formule COCl₂. Dit is die suurchloried van koolsuur.

Dié gas is baie giftig en is in die Eerste Wêreldoorlog as chemiese wapen gebruik. Dit word egter ook in die chemiese nywerheid gebruik as grondstof vir die vervaardiging van ander chemiese stowwe, soos metielisosianaat.

In 1802 het Cruickshank 'n mengsel van gelyke hoeveelhede koolstofmonoksied CO en chloorgas Cl₂ in 'n omgekeerde glasfles bo water 'n dag laat reageer. Die volume het gehalveer en die produk het met kalkwater reageer. Cruiskshank het dit nie as fosgeen onderken nie, maar dit het seker gevorm. Later het Murray probeer dit te herhaal, maar dit is John Davy wat in 1811 verklaar het dat dit 'n nuwe gas is. Hy het dit laat reageer met sinc, antimoon, arseen en kalium en het opgemerk dat dit met water vinnig ontbind. Hy het die nuwe gas fosgeen genoem, na die Grieks φως (lig) en γινομαι (vervaardig) omrede hy dit net met lig het kan vervaardig. Schützenberger vind later 'n katalis wat die sintese makliker maak.^[2]

Fosgeen kan ontstaan indien gechlorineerde koolwaterstowwe soos CCl₄, CHCl₃ of CH₂Cl₂ bo 400 °C met suurstof reageer.^[2]

Die industriële vervaardiging gebeur gewoonlik vanuit koolmonoksied en chloor oor 'n katalis van aktiewe koolstof.

${\displaystyle CO+Cl_{2}\to COCl_{2}}$

Die reaksie kan baie hitte vrystel en dié hitte moet afgevoer word om te verhoed dat die fosgeen ontbind. Die gas word in staalsilinders gestoor. Oplossings van bytsoda word gebruik om uitstoot van die gas teen te gaan. Bytsoda vernietig fosgeen volgens: ^[2]

${\displaystyle COCl_{2}+5OH^{-}\to {CO_{3}}^{2-}+2Cl^{-}+2H_{2}O}$