Bangladesj-bevrydingsoorlog

Die Bangladesj-bevrydingsoorlog, ook bekend as die Bangladesj Vryheidsoorlog, of bloot die Bevrydingsoorlog in Bangladesj, was 'n rewolusie en gewapende konflik wat veroorsaak is deur die opkoms van die Bengaalse nasionalistiese en selfbeskikkingsbeweging in Oos-Pakistan, wat gelei het tot die onafhanklikheid van Bangladesj. Die oorlog het begin toe die Pakistanse militêre junta gebaseer in Wes-Pakistan – onder bevel van Yahya Khan – "Operation Searchlight" teen die mense van Oos-Pakistan geloods het in die nag van 25 Maart 1971, wat die Bangladesj-volksmoord ontketen het.

In reaksie op die geweld het lede van die Mukti Bahini – 'n guerrilla-weerstandsbeweging wat deur Bengaalse militêre, paramilitêre en burgerlikes gevorm is – 'n massa-guerrilla-oorlog teen die Pakistanse weermag geloods, wat talle dorpe en stede in die eerste maande van die oorlog bevry het. Aanvanklik het die Pakistanse weermag momentum tydens die moeson herwin, maar Bengaalse guerrilla's het teenaanval geloods deur wydverspreide sabotasie te pleeg, insluitend deur Operation Jackpot teen die Pakistanse Vloot, terwyl die ontluikende Bangladesj Lugmag Pakistanse militêre basisse aangeval het.^[1] Indië het op 3 Desember 1971 by die oorlog aangesluit, waarna Pakistan voorkomende lugaanvalle op Noord-Indië geloods het. Die daaropvolgende Indo-Pakistanse Oorlog het gevegte op twee fronte behels; met lugoorheersing wat in die oostelike teater behaal is, en die vinnige opmars van die Geallieerde Magte van Mukti Bahini en die Indiese weermag, het Pakistan op 16 Desember 1971 in Dhaka oorgegee, in wat tot dusver die grootste oorgawe van gewapende personeel sedert die Tweede Wêreldoorlog is.^[2]

Die Pakistanse Lugmag (PAF) het op 3 Desember 1971 'n voorkomende aanval op Indiese lugmagbasisse geloods. Die aanval was geskoei op die Israeliese Lugmag se Operation Focus tydens die Sesdaagse Oorlog, en was bedoel om die Indiese Lugmag-vliegtuie op die grond te neutraliseer. Indië het die staking gesien as 'n openlike daad van onuitgelokte aggressie, wat die amptelike begin van die Indo-Pakistanse Oorlog was. In reaksie op die aanval het beide Indië en Pakistan die "bestaan van 'n oorlogstoestand tussen die twee lande" formeel erken, al het nie een van die regerings formeel 'n oorlogsverklaring uitgereik nie.^[3]