Kakaoboom

Kakaoboom
Kakaovrugte aan 'n kakaoboom
Wetenskaplike klassifikasie
Domein:	Eukaryota
Koninkryk:	Plantae
Klade:	Tracheofiete
Klade:	Angiospermae
Klade:	Eudicots
Klade:	Rosids
Orde:	Malvales
Familie:	Malvaceae
Genus:	Theobroma
Spesie:	T. cacao
Binomiale naam
Theobroma cacao L.[1]
Sinonieme
Cacao minar Gaertn. Cacao minus Gaertn. Cacao sativa Aubl. Cacao theobroma Tussac Theobroma cacao f. leiocarpum (Bernoulli) Ducke Theobroma cacao subsp. leiocarpum (Bernoulli) Cuatrec. Theobroma cacao var. leiocarpum (Bernoulli) Cif. Theobroma cacao subsp. sativa (Aubl.) León Theobroma cacao var. typica Cif. Theobroma caribaea Sweet Theobroma integerrima Stokes Theobroma kalagua De Wild. Theobroma leiocarpum Bernoulli Theobroma pentagonum Bernoulli Theobroma saltzmanniana Bernoulli Theobroma sapidum Pittier Theobroma sativa (Aubl.) Lign. & Le Bey Theobroma sativa var. leucosperma A. Chev. Theobroma sativa var. melanosperma A. Chev. Theobroma sativum (Aubl.) Lign. & Bey

Die kakaoboom (Theobroma cacao), wat aan die familie Malvaceae behoort, is immergroen en inheems aan die noordelike deel van Suid-Amerika. Brasilië was die grootste produsent in die Nuwe Wêreld. Die grootste deel van die wêreldproduksie kom egter uit die tropiese gebiede van Wes-Afrika, veral Ghana.

Wat die verspreiding betref, is dit eienaardig dat kakao en koffie (Coffea arabica) plekke geruil het. Koffie is inheems aan Afrika, maar tans word meer koffie in Suid-Amerika as in enige ander wêrelddeel verbou.

Die kakaoboom word nie baie hoog nie, (sowat 6 meter), met lang blare wat alternatief op die stam groei. Die blomme is ligroos van kleur en groei regstreeks uit die stam, nie van takke nie. Wanneer die boom sowat vyf jaar oud is, begin dit vrugte dra.

Die vrugte van die kakaoboom is ruwe peule, 18 tot 30 cm lank, wat aan 'n kort lootjie uit die tak of die stam van die boom groei. Die vrugte is ovaalvormig, met groewe in die lengte. Die natuurlike kleur van die vrugte is groen, maar wanneer dit droog word, word dit donkerbruin. Dit kan ook geel, rooi of pers van kleur wees. Elke peul bevat tussen 30 en 60 sade, wat in 'n wit mukus (slym) ingebed is.

Die sade of kakaoboon is die deel van die plant wat van kommersiële waarde is.

In Afrika word kakaobome aangeval deur 'n ernstige siekte wat die jong lote laat verdik. Dit het omstreeks 1938 'n ernstige bedreiging geword. Ondersoek het aan die lig gebring dat dit 'n virussiekte is wat deur 'n klein insek van een plant na die ander gedra word. Die siekte word vandag beheer deur die insekte te vernietig.

Kakao miridae of capsidae (plant- blaar of grasgoggas) is wêreldwyd 'n probleem (veral Sahlbergella singularis en Distantiella theobroma in Wes-Afrika).

• Kakaoboon
• Sjokolade
• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir kakaoboom.

• KENNIS,  vol 6, 1980, bl. 1052-1053, ISBN 0 7981 0828 2