Dorothy Stang

Dorothy Stang (1931 nî 6 goe̍h 7 – 2005 nî 2 goe̍h 12) sī 1-ūi Notre Dame de Namur Hōe ê siu-lú. I tn̂g-kî tī Pa-se Amazon ú-lîm tē-tài ūi tong-tē ê sàn-chhiah-lâng kap khoân-kéng kóng-oē. I bat hō· hit-tah-á ê tē-chú kap chhò-chhiū--ê lī-ek chi̍p-thoân kéng-kò. Tī 2005 nî 2 goe̍h 12 hō put-bêng jîn-sū chiong i chhèng-sat.

Stang Siu-lú chhut-sì tī Bí-kok Ohio-chiu Dayton-chhī. 17-hòe (1948 nî) ka-ji̍p Notre Dame de Namur Siu-lú-hōe, 1956 nî oân-sêng siāng-bóe 1 pái khí-sè (professed final vows). 1951 nî kàu 1966 nî chit tōaⁿ sî-kan i tòa kúi-nā-ê Thian-chú-kàu ha̍k-hāu kà-chheh. 1966 hit nî khì tī Pa-se Maranhao-chiu hit pêng khai-sí thoân-kàu sū-kang, kàu kah kòe-sin ê sî-chūn í-keng tiàm hia khiā-khí 30 tang khah chē.

I chú-iàu tī Pará-chiu hit-tah-á ê chng-kha só·-chāi (hō-chò Anapu) oa̍h-tōng. Tī 1970 nî-tāi, Pa-se ê kun-chèng-hú chiong Amazon hù-kīn phian-phiah ê tōa phiàn tē poah hō· lâng khai-hoat. Chiah-ê tē āu--lâi in-ūi chió lâng lī-iōng tōa-pō·-hūn iū-koh siu tńg-khì. Kàu-kah 1990 nî-tāi pa̍t-ūi ê lô-kang liû-lōng kàu Anapu tō· seng-oa̍h. In kā chèng-hú tâu, hi-bāng ē-tit the̍h tio̍h thó·-tē koân. Chóng--sī in-ūi Anapu kīn kong-lō·, hong-piān ūn-su tong-tē chhut-sán ê chhâ-bo̍k, chiah-ê sin ki-bîn hām kū tē-chú hoat-seng lī-ek chhiong-tu̍t, tì-tio̍h 1985 nî kàu 2003 nî chi-kan ū 1349 lâng hông thâi--sí, kî-tiong 3-hun-chi-1 hoat-seng tī Pará. Kū tē-chú jīn-ûi hiah-ê tē iû-goân sī in ê. Stang siu-lú thàu-kòe Thian-chú-kàu Chng-kha Thó·-tē Úi-jīm-hōe (Comissão Pastoral da Terra) thīn chng-kha lô-kang kap lông-jîn ê koân-lī, mā chi-chhî thó·-tē kái-kek. I chhiàng-siaⁿ phoe-phêng tē-chú kap chhò-chhiū chi̍p-thoân kiông-kiông chiàm lông-jîn ê tē. Kin-kù Pa-se chèng-hú thê-kiong ê sò·-kì [1], tan-tan 2003 nî tō ū 14,754 km² ê Amazon chhiū-nâ hông chhò tiāu.

Tī 2004 nî 6 goe̍h, Pará-chiu chiu-chèng-hú chèng-sek po-chióng i sī "Kin-nî Iu-siù ê Cha-bó·-lâng". 12 goe̍h Pa-se Lu̍t-su Hia̍p-hōe o-ló i chò ê khang-khòe, pan "Kin-nî ê Jîn-tō-chú-gī-chiá" ê chióng hō· i. 2005 nî nî-chhe, chiu-chèng-hú koh-chài khéng-tēng i chò ê tāi-chì, sù hō· i "Êng-ū Kong-bîn" ê hâm-thâu.

Chhèng-sat sū-kiāⁿ hoat-seng liáu-āu, Luiz Inácio Lula da Silva Chóng-thóng phài i ê pō·-tiúⁿ khì tong-tē tiau-cha. Tī 2005 nî 12 go̍eh, Pa-se hoat-īⁿ phòaⁿ Rayfran das Neves Sales kap Clodoaldo Carlos Batista 2 lâng ū-chōe, pēng-chhiáⁿ tio̍h hun-pia̍t koaiⁿ 27 tang kap 17 tang. Lēng-gōa koh ū Vitalmiro Bastos de Moura giâu-gî sī chhiàⁿ in chò sat-chhiú ê lâng, hoat-īⁿ tī 2007 nî 5 go̍eh phòaⁿ koaiⁿ 30 tang, m̄-koh tī 2008 nî 5 go̍eh kái phòaⁿ bô-chōe [2]. Tī sū-kiāⁿ hoat-seng ê chêng 30 tang bat ū 770-thóng-ê "thó·-tē ūn-tōng-chiá" siū-hāi, m̄-koh phòaⁿ-chōe ê chhù-sò· bô-kàu 10 pái [3].

• The Economist: "Dorothy Stang – a martyr for the Amazon" [4]^{[íng-íng bô-hāu ê liân-kiat]}

• Notre Dame de Namur Hōe ê kài-siāu bûn
• Brazil police hunt nun's killers (BBC)