Basse Årdene
Li Basse Årdene, u walon nonnrece, u walo-lorin, c' est èn accint do walon k' on djåz(év)e dins l' Mitan del Province do Lussimbork (Nonne di l' arondixhmint d' Måtche, grande pårt di l' arondixhmint d' Bastogne; arondixhmint do Tchestea), et dins l' arondixhmint d' Djedene, el Province di Nameur (Årdene namurwesse).
Elle a stî lomêye insi diviè 1995, pa Lucyin Mahin, eneviè li Hôte Årdene, ki c' est des accints pus près do Payis d' Lidje.
Li walon nonnrece n' est nén bén pårti do walon do Payis d' Lidje. Les accints d' Derbu, Marcour, et del Viye Såm, metans, serént puvite metous avou l' Hôte Årdene k' avou l' Basse Årdene.
Il est bén diferin do gåmès a Nonne (arondixhmint d' Virton).
Li limotche avou l' payis d' Nameur, c' est l' Fåmene.
Mwaissès piceures des accints des Basse-Årdene
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Li spotchåve voyale est U (apus ki sacwantès plaeces djusse astok del Fåmene, come Nåwinne.
- li definixhant årtike femrin est la; eto, ci n' est nén l' minme ki l' omrin, k' est lu. Dins tot l' restant del Walonreye, c' est l' minme a l' omrin et å femmrin (li, el 1). Foû-rîles : Viyaedjes djusse a Nonne del Fåmene, do Bork ås Boursegnes.
Sicrijhaedjes del Basse-Årdene
[candjî | candjî l’ côde wiki]Antolodjeyes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Antolodjeye Scrijheus d' Årdene (tote li Basse-Årdene)
- Pitites antolodjeyes "Cåzans walon" (tchestrolès)
Motîs
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Motî d' Bastogne
- Motî d' Bive
- Motî d' Bouyon
- Li Rasgotaedje (Payis d' ersè)
- Motî d' Såcere
- Motlî sol måjhon a Longuiè (J.M. Pierret)
- Motî del Hôte Seure
Accints coinreces et scrijheus
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Payis d' Bastogne : Arthur Schmitz
- Accint do Bork : Emile Pècheur
- Accint del Hôte-Seure :
- Payis d' ersè
- Accint d' Bietris : Yves Gourdin
- Tchestrolès : Calixte Culot
- Payis d' Libråmont : Raymond Mouzon
- Aschates del Fåmene :
- Payis d' Måtche