tchimin
Apparence
Plinne cogne | Sipotcheye cogne |
tchimin | tchmin |
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje patwès latén «cammīnus», lu-minme d' on tayon-bodje gayel; adon lon-parint avou l' francès «chemin», l' occitan «camin», li catalan «camí», l' itålyin «cammino», li portuguès «caminho», et l' castiyan «camino».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /t͡ʃi.mɛ̃/ /t͡ʃy.mɛ̃/ /t͡ʃɛ.mɛ̃/ /t͡ʃœ.mɛ̃/ /t͡ʃi.mẽ/ /t͡ʃi.me/ /t͡ʃœ.mɛi/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 6.41 (fok po «tchmin»).
- (pa picårdijhaedje) /kɛ.mɛ̃/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /t͡ʃi.mɛ̃/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : tchi·min
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
tchimin | tchimins |
tchimin omrin
- (mot des voyes et tchmins) voye.
- Li principå dvwer d' ene comene, c' est d' etertini les tchmins — Motî del Fagne et del Tieraxhe (fråze rifondowe).
- El pire ki toûne est l' long do vî tchmin ki va d' Botonveye a Gonri — Motî del Fagne et del Tieraxhe (fråze rifondowe).
- Les tchamps d' påtes sont pelés; des grandès rowes di strin ratindnut d' berôler so les voyes, so les tchmins — André Gauditiaubois (fråze rifondowe).
- manire d' ariver ene sawice, manire d' adiercî s' côp.
- (pus stroetmint) (éndjolike) manire d' avni a on metou fitchî, dins on coxhlaedje di ridants et sorridants.
Ratourneures
[candjî]- ossu vî k' les tchmins, vî come el tchimin d' Bince, vî come el tchimin d' Mont
- n' î nén aler pa cwate tchimins
- kinoxhou come les tchmins
- tchimin d' comene : voye etertinowe del comene, et nén pa l' estat.
- tchimin do signeur comene : (Istwere) voye k' i gn a ki l' signeur k' î pleut passer.
- Les cwate tchimins : no d' ene plaece (!!! a-z aveuri)
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]- bon tchmin, droet tchmin
- tchimin d' fier, tchimin d' halaedje
- tchimin d' croes, tchimin del croes
- tchimin Sint-Djåke
- cwate-tchimins
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]voye Loukîz a : voye
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike tchimin so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots avou ene sipotchåve tiesse TCHI
- Mots do walon vinant d' on patwès do latén
- Mots do walon vinant do gayel
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po les voyes et tchmins
- Motlî do walon po l' éndjolike
- Mots do walon avou des ratourneures
- Motlî do walon po l' Istwere
- Mots do walon k' on rtrouve dins des nos d' plaece