kitaper
Apparence
Plinne cogne Lidje-Årdene (betchete sipotchåve) |
Cogne Nameur-Tchålerwè (betchete nén spotchåve) |
Sipotcheye cogne Lidje-Årdene |
---|---|---|
kitaper | cotaper | ctaper |
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « taper » avou l’ betchete « ki- » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ki.ta.ˈpe/ /ky.ta.ˈpe/ /kɛ.ta.ˈpe/ /kœ.ta.ˈpe/ /ky.ta.ˈpɛ/ /kɔ.ta.ˈpe/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ki.ta.ˈpe/
- Ricepeures : ki·ta·per
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | k(i)tape |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | k(i)tapez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | k(i)tapans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | k(i)tapnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | k(i)taprè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | k(i)tapéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | k(i)tape |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | k(i)tapé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
- (viebe å coplemint) taper mwints côps d' ene plaece a l' ôte.
- Dj' esteu hode d' awè ctapé les gros saetchs tote li djournêye.
- diner toplin des côps.
- On a stî ctapés dins ç' vî otobusse la.
- (viebe å coplemint) mete cou dzeu cou dzo.
- On-z a ctapé tos mes canteas — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Vos ctapez l’ bedreye al dibande
Si vite k’ on vs a bén rafûlé
Dizo l’ bea bleu duvet do lét— Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.141, « Tot hossant » (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) furler (des cwårs).
- Cwand ti les ctapes, t' end as bénrade pupont, la.
- (viebe å prono) : Loukîz a : « s’ kitaper ». Loukîz a : «si kitaper»
Parintaedje
[candjî]| Loukîz a : « taper »
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : S44
Ratournaedjes
[candjî]taper mwints côps
- Francès : manipuler (fr) (brutalement), transporter (fr)
mete cou dzeu cou dzo
- Francès : désordonner (fr), embrouiller (fr), bouleverser (fr)