comifåt
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Aplacaedje di : "come" + "i" + "fåt"
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /kɔ.mi.ˈfɔː/ /kɔ.mi.ˈfaː/ /kɔ.mi.ˈfoː/ /kɔ.my.ˈfoː/ /ku.mi.ˈfoː/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kɔ.mi.ˈfɔː/
- Ricepeures : co·mi·fåt
Adviebe
[candjî]comifåt (nén candjåve)
- del manire k' i fåt ki soeye.
- Metoz ça comifåt Modele:MoSo
- Gn aveut bén cénk cints bounîs d' tere. Mins ça n' rapoirtéve cåzu rén pask' i n' savént rabourer comifåt. — Lambert-Joseph-Louis Lambillion (fråze rifondowe).
- "Warum krieg ?" est escrît e plat walon d' sôdård di cwarante. On dmande escuze a les djins ki pålnut comifåt et ki n' vont nén al guere. — Willy Bal (fråze rifondowe).
- I cora (...) wice k' i gn aveut les pus beles et les meyeusès côres k' on plaxhe trover. La, i ndè veya, les côpa, les netia comifåt (...). — Albert Lenfant (fråze rifondowe).
- a froxhe (d' ene grande cwantité).
- N' åyoz nén peu: metoz è comifåt !
- Nos nd avans yeu comifåt, des pronnes ! — Motî Léonard (fråze rifondowe). p. 671, r. 22.
- (cåzant d' cwårs) I cmince tolminme a-z è faleur comifåt, la ! — Motî Léonard, p. 671, r. 39 (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- bén comifåt : d' ene foirt boune manire.
- Si mete padrî, bén comifåt, divant k' les djins sôrtixhant d' messe n' ouxhént l' tins d' nos côper l' voye. — Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
Sinonimeye
[candjî]del manire k' i fåt ki soeye
- dafaçon
- daccion
- daleure
- convnåblumint
- a djin
- a môde di djin
- spepieuzmint
- dadrame Loukîz a : « dadrame »
d' ene grande cwantité
Loukîz a : « bråmint »
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- come-i-faut : C1, O0
- come i faut : C100
- comufaut : C99, C100
- comifaut : C99, C100
- come i fåt : E1
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : S0
Ratournaedjes
[candjî]del manire k' i fåt ki soeye
- Arabe marokin : مزيان (ary) = mezian
- Francès : comme il faut (fr), convenablement (fr), correctement (fr)
d' ene grande cwantité
- Arabe marokin : بزاف (ary) = bzaf
- Francès : abondamment (fr)
Addjectif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | comifåt | comifåts |
femrin padrî | comifåte | comifåtes |
femrin padvant | comifåte | comifåtès |
comifåt omrin et femrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)
- ki s' kidût d' ene manire k' on a rén a rdire.
- I s' pormoene todi la si pô d' djins comifåt— André Delchef, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «Li galant de l'siervante», p.5 (fråze rifondowe).
- Fouxhoz comifåt ! Modele:MoSo
- C' est des djins comifåt, saiss, twè.
- A Nameur, ou çki les djins ene miete comifåt cåznut l' francès — Louis Marcelle (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- politicmint comifåt
- sociålmint comifåt (linwince) livea d' etindaedje d' on mot si del dire ni tchoke nén les djins bén aclevés.
Sinonimeye
[candjî]Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Loukîz a : chal å dzeu
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots d' aplacaedje do walon
- Mots avou l' betchfessî å
- Mots do walon di troes pîs
- Adviebes do walon
- Mots nén candjåves do walon
- Mots do walon avou des ratourneures
- Addjectifs do walon
- Addjectifs ås cénk cognes ortografikes
- Addjectifs do walon ki l' omrin et l' femrin sont pareys
- Addjectifs do walon todi metous padrî
- Motlî do walon pol linwince