betchî

Bodje « betch » avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

• AFE :
  • diferins prononçaedjes :
    • /bɛ.ˈt͡ʃiː/ /bɛ.ˈt͡ʃi/ /bɛ.ˈt͡ʃɛ/ /bɛ.ˈt͡ʃe/
    • (pa picårdijhaedje) /bɛ.ˈkjiː/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /bɛ.ˈt͡ʃiː/
• Ricepeures : be·tchî

betchî (2^inme troke) (codjowaedje)

1. (viebe å coplemint) diner on côp d' betch.
   • Li tchet s' a fwait betchî pal covresse. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
   • Li covresse m' a betchî. — Motî Forir (fråze rifondowe).
   • Dji tape on côp, tchouk ! I m’ betche, dji saetche, djel lai cori. Gruzale k’ esteut on pô pus lon acourt … […] c’ esteut on bårbea insi ! — Henri Simon, « Sètche, i bètche » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.34 (fråze rifondowe).
2. (v. sins coplemint) (mot d’ pexheu) haper l' hanzin, po on pexhon k' on pexhe insi.
   • Ossu, veyoz vs, cwand l’ pexhon betche,
     C’ est come èn inmant ki vs assaetche— Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.9, “Ine Mâle Journêye” (fråze rifondowe).
   • Cwand l' brotchet a betchî, fumez ene cigarete disk' å coron, pu seulmint ferez; ôtmint, c' est fé berwete — François Nyns (fråze rifondowe).
3. (v. sins djin) (cronolodjeye) (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « après ») aprepyî ene metowe eure.
   • I betche après onze eures al nute — Pierre Lazard (fråze rifondowe).
4. (v. sins djin) dit k' ene sakî, ene sakî est sol pont d' avni.
   • Coraedje, valet, coraedje, i betche ! Vola onze eures. Dji croe ki ns ratindrans pus waire. Ass apresté l’ panî ?— Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.18 (fråze rifondowe).
5. (viebe å coplemint) aprepyî.
   • Li Mouze n' est nén co foû rive, ele betche. — Motî Forir (fråze rifondowe).
   • Tot çoula nos va amoenner des wagues di pus d' set metes, des foitès plouves d' oraedje, et des hourbalêyes di vint ki betchront les cint céncwante kilometes a l' eure — Jean-Luc Fauconnier, ratournant Christelle Lemaire dins « Droles di biesses », p. 4 (fråze rifondowe).
6. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « so ») aprepyî èn ådje.
   • Ti betches todi bén so les céncwante … céncwante ans ? — Henri Simon, « Li Neûre Poye » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p. (fråze rifondowe).

1. fé betchî l' cok
2. saetche, i betche

betchî omrin

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "betchî".
   • Cwand l' brotchet a betchî, fumez ene cigarete disk' å coron, pu seulmint ferez; ôtmint, c' est fé berwete — François Nyns (fråze rifondowe).

betchî omrin

1. • C' est èn oû betchî.

• 
  oû betchî