Willem de Veroveroare
| ca. 1027-1087 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
 |
||||||
|
||||||
 |
||||||
|
||||||
|
Willem de Veroveroare (Iengels: William the Conqueror, Frans: Guillaume le Conquérant) (Falaise, Calvados (Normandië), ca. 1027 - Rouen, 9 september 1087), ook gekend als Willem I van Iengeland en Willem II van Normandië, was den êeste Normandische keunienk van Iengeland. Je was hertog van Normandië van 1035. In 1066 kost ie Iengeland verovern en da miek hem êen van de machtigste monarchn van West-Europa.
Tout in 1066 wierd ie ook Willem den Bastoard genoemd, omdat ie ’n ounwettige zeune was van Robert I van Normandië. Zyn moeder Herleva van Falaise, e concubine van zyn voader, trouwde mè Herluin de Conteville, die hem twi halfbroers gaf: Odo van Bayeux en Robert van Mortain.
Zyn leevn
[bewerkn | brontekst bewerken]Willem was nog mor acht joar oud os zyn voader stierf in 1035. J'haad êest regentn die vor hem regeerdn. Verschillige edeln probeerdn ossan mo mêer macht te krygn. Willem krêeg te moakn mè rebelln van ’t ôostn van zyn groafschap en in 1047 kost ie ze versloan in de slag van Val-ès-Dunes by Caen, mè d’hulpe van zyn suzerein keunienk Hendrik I van Vrankryk.
De keunienk van Iengeland, Edward den Bekenner, stierf de 5dn januoari 1066. Willem was verre familie van hem (zyn grotvoader, Richard II van Normandië was de broere van Edward zyn moeder Emma van Normandië). Edward ha gin jounges en je zou round 1051 d’Iengelsche krône beloofd hen an Willem. Moar ip zyn sterfbedde verkoos Edward zyn schonbroere Harold Godwinson (de broere van Edward zyn vrouwe Edith van Wessex), die de volgndn dag gekrôond wierd tout Harold II van Iengeland.
Harold ha pertang in 1064 in gevangnschap moetn zweirn dat ie Willem zyn rechtn ip de krône erkende, achter dat ie by e zwoare storm ip ’t Kanoal deur e schipbreuke geland was by Ponthieu, en in handn viel van Willem.
Veroverienge van Iengeland
[bewerkn | brontekst bewerken]Deurdat Harold Godwinson hem nie an zyn woord g’houdn haad, viel Willem Iengeland binn. Je vertrok van de Sommeriviere en den 28stn september ist ie mè 7000 man geland in Sussex.
Dezelfste moand viel Harald III van Noorweegn (Harald Hardrada) Iengeland ook binn in Yorkshire, en je versloeg de groavn Edwin van Mercia en Morcar van Northumbria in de Slag van Fullford by York. Vuuf doagn loater, de 25stn september 1066, versloeg ’t leger van Harold Godwinson hem in de slag van Stamford Bridge, woarachter dat ie no ’t zuudn trok vo te vechtn teegn Willem.
De 14stn oktober vochtn hunder legers teegn makoar in de slag by Hastings. Harold II sneuvelde, woamee dat er ’n ende kwam an 't tydperk van d’Angelsaksische keuniengn. Ip Kestdag 1066 wierd Willem II van Normandië gekrôond tout keunienk van Iengeland en je zette doamee et tydperk van de Normandiërs in. Van ton ist ie gekend als Willem de Veroveroare. Zyn veroverienge is te zien ip ‘t Tapyt van Bayeux.
Vrouwe en jounges
[bewerkn | brontekst bewerken]Willem trouwde round 1051 mè Mathilda van Vloandern, dochter van Boudewyn V van Vloandern. Under jounges:
- Robert Curthose, hertog van Normandië
- Richard, hertog van Bernay
- Alice
- Cecilia
- Willem Rufus, keunienk van Iengeland
- Agatha
- Constance
- Adela
- Hendrik I, keunienk van Iengeland, trouwde met Edith van Schotland, dochter van Malcolm III, keunienk van Schotland. Zyn twidde vrouwe was Adeliza van Leuven.
Willem is de 9stn september 1087 gestorvn in ’t klôoster van St. Gervais by Rouen, achter dat ie van zyn peird viel binst de belegerienge van Mantes. J’is begroavn ip ‘t kerkhof van de St. Stevensabdye in Caen.
 |
 |