Vimy

Vimy es e gemeente in et Fransche departement Nauw van Kales in de regio Hauts-de-France. Vimy es surtout bekend (berucht) gerocht sinsn 'n Eestn Weireldoorloge.

By Vimy ligt er nen euvelkam van 6 kilomèters lank en 145 mèters oge. G'èt er e magnifiek uutzicht up et typisch Artesisch lichtgolvende landschap. Deur zyn strategisch belang èt er binst 'n Eestn Weireldoorloge styf voorn gevochtn gewist.

In september 1915 veroverden de Fransche de loopgroavn. Achter ne zwoarn tegenanvol èn de Duutsche 'n euvel eroverd. In da joar verloorn de Fransche 150 000 soldoatn die dood of gewound achterbleevn.

't Es moar in april 1917 dan de Canadeesche troepn 'n euvel eroverd èn. Moa z'èn 't wel diere betoald, langs weerskantn. By diene veldslag zyn d'r à peu près 23 500 jounge soldoatn ofgeslacht gewist. Vele zyn noois nie weregevoundn gewist en liggn nu nog osan etwoaschn in 'n ounderground. Diene slag stoat bekend ounder d'Iengelsche noame Battle of Vimy Ridge.

't Wos een van de belangrikste veldsloagn van heel WO I. In totoal zoudn d'r zo'n 200 000 soldoatn gedoodn zyn en drie keers zovele gewound!

Voe bewegienge te krygn in 't frount groevn zowel de geallieerden lik de Duutsche oundergroundsche tunnels. Oe ze ounder de vyandelikke loopgroavn woarn gekommn, stoakn ze 'n tunnel vul mè dynamiet en lietn ze 'n boel ountploffn. In de verwarrienge die d'r zo ountstound, kostn ze de vyand attaqueern en kostn ze 't frount enigste tientalln mèters verleggn. Moa in de meeste gevolln moestn ze 't gewounn terring gauwe were ofgeevn.

Uut dankboareid gof Vrankryk an Canada in 1922 round d'ounderd ectoarn van et oorlogsterring cadeau. De Canadeesche regerienge liet er e wit zandsteenn monument zettn, de Canadian National Vimy Memorial, ter ere van under 66 000 slachtoffers die z'in Vrankryk upg'offerd èn. Up de meurn van 't imposant gebouw stoan de noamn van meer dan elfduusd vermiste.

Dat es 't grotste Canadeesche oorlogsmonument die d'r es. De twee pyloonn zyn 27 mèters oge en stelln Canada en Vrankryk voorn.

Up en round 'n euvelkam liggn er tientalln Fransche, Iengelsche en Canadeesche oorlogskerkoovn. E heel stik vanboovn up 'n euvel es ountoegankelik verkloard deur de vele niet-ountplofte bommn en granoatn die d'r nog overol roundsliengern en noois nie upgeruumd èn gewist. 't Landschap es up veel plekkn nie mè veranderd sinsn 14-18. 't Ligt bezoaid mè kroaters van kanongs, mortiern en groundmynn. Sommigste zyn nu nog - 90 joar achter de feitn - meer of 30 mèters diepe.

De Fransche autoriteitn èn sommigste oorsprounkelikke loopgroavn erangeleid. De zandzakkn dien d'r nu liggn, zyn van betong gemakt.

Up sommigste plekkn liggn Duutsche en geallieerde loopgroavn up nog gin 40 mèter van makkoar. De site gift ne goein indruk van d'omstandigeedn woarin dan de soldoatn moestn leevn en vichtn.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Vimy van Wikimedia Commons.

• Frans-Vlaanderen, front '14-'18; De Slagvelden van Artesië en de Somme, Philippe Despriet, Kortrijk, 1989.