Aartshertoginne Isabella

Isabella van Spanje

1566 – 1633
Soeverein van de Spoansche Nederlandn (met Albrecht van Ôostnryk) Hertoginne van Broabant, Lothier, Limburg en Luxemburg Markgravinne van Noamn. Gravinne van Vloandern, Charolais, Franche-Comté, Artois en Henegouwn
Periode 1598 – 1621 Vôorganger Filips II Ipvolger Filips IV
Landvoogdesse van de Nederlandn
Periode 1621 – 1633 Vôorganger Albrecht en Isabella Ipvolger Ferdinand van Oostnryk
Voader Filips II Moeder Elisabeth van Valois

Isabella Clara Eugenia (Segovia (Spanje), 12 augustus 1566 - Brussel, 1 december 1633) wos een van de dochters van den Spoanschn keunienk Filips II.

Ze wos zy van 1598 tout 1621 vorstinne van de Nederlandn. Achter 'n dood van heurnen vint Albrecht van Oostnryk in 1621 kwam ze zy ollene landvoogdesse van de Lege Landn tout an eurne dood in 1633.

Kort voor zynen dood gof Filips II an heur en heurnen vint de Lege Landn lik huwelikscadeau. Je wilde surtout ofgeroakn van 'n burgeroorloge da doa an 'n gank wos en hem handnvul geld koste. Zynder kosten d'r ounofhankelik over regeern moar d'r woarn wel enigste voorwoardn an verboundn:

• hoe 't koppel gin kinders en kreeg, keerden de Nederlandn were noa de Spoansche krone
• eventuele kinders kostn ollene trouwn mèi de goedkeurienge van 'n Spoanschn keunienk
• eventuele dochters mochtn ollene moa trouwn mèi Spoansche prinsn

Via heur huwelik gerochte ze zy ook aartshertoginne van Oostnryk.

Albrecht en Isabella woarn styf geirn geziene, surtout by de bevolkienge van de Zudelikke Nederlandn. Ze stoundn ollene de katholieke godsdienste toe en voerdn in 1611 't Eeuwig Edict in. Dat hield in da familjenoamn moestn vastegeleid zyn en da kerkn verplicht woarn vo dop-, huwelik- en doodsregisters an te leggn.

Z'hèin en upmerkelik succes g'hoald mèi hunder overwinnienge up d'Hollanders en d'Iengelsche by 'n Slag by Nieuwpoorte in 1600. Dat hèit hunder e sterke reputoasje gegeevn want zo hèin ze zynder beweezn dan de Zudelikke Nederlandn in stoat woarn d'anvolln van d'upstandige Noordelikke Nederlandn of te sloan, wel mèi d'hulpe van 't Spoans leger.

In 1609 zyn Albrecht en Isabella tot en akkoord gerocht mèi de noordelikke provinsjn vo en bestand van twolf joar of te sluutn, et Twolfjoarig Bestand. Doadeure kostn de Zudelikke Nederlandn were up krachtn kommn van 'n burgeroorloge da joarn lank hèit gedeurd, en begoste'r en periode van diplomatiekn, artistiekn en economischn welvoart.

Albrecht en Isabella woarn ook verzot up kunste. Surtout den bekendn schilder Pieter Paul Rubens wos lik hofschilder ne geirn geziene gast an hunder hof. Rubens wos ook diplomat vo d'aartshertoogn en hèit dikkers up missie gesteurd gewist om over oorlogen en vrede te goan ounderhandeln.

Achter 'n dood van Albrecht in 1621 keerdn de Nederlandn direct were noa de Spoansche krone die oundertusschn ounder keunienk Filips IV stound.

't Liefst van ol wilde de styf katolieke Isabella werekeern noar e klooster in Spanje (Monasterio de las Descalzas Reales) moar zy en mochte nie van 'n keunienk. Ze moeste zy teegn eur goestienge in Brussel bluuvn vodder regeern lik landvoogdesse. Ze bleef wel streevn na vredesounderhandeliengn mèi de Noordelikke Nederlandn, zounder da de keunienk van etwod wiste.

't Ende van heur leevn brocht ze zy deure in e Vlams klooster. Achter heurn dood in 1633 keerde 't besteur over de Nederlandn were na de Spoanschn keunienk Filips IV. Dendien stelde Ferdinand van Oostnryk an lik regent.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie aartshertoginne Isabella van Wikimedia Commons.