Hoekse en Kabbeljowse ruuzjes
De Hoekse en Kabbeljowse ruuzjes (Nederlands: Hoekse en Kabeljauwse twisten) deurdn 140 joar, van 1350 tout 1490. Ze kwoamn vôort uut e conflict in 't Groafschap Holland tusschn de eedeln en de steedn.
De ruuzjes woarn begost round de erfipvolgienge in 1345, achter 'n dôod van Willem van Avesnes (groaf Willem IV van Holland en Zêeland, ook groaf Willem II van Henegouwn). Zyn zuster Margaretha II van Avesnes, die getrouwd was met Lodewyk den Beier, de keizer van ‘t Hillig Rôoms Ryk, ha vorloopig de regerienge overgepakt omda z'heur zeune Willem, die de wettign ipvolger was, nog te jounk vound. De roadsheern van Willem woarn doa nie mee akkôord en ze begostn Willem ip te zettn teegn z'n moeder.
D'anhangers van Margaretha wierdn Hoekn genoemd (van ’t Middelnederlands hoec - vishoak). Heur teegnstanders han de noame Kabbeljow. Van woa da die noame kwam zyn ze nie zeker, mo 't zou kunn omda 't woapn van Beiern trekt ip de schubbn van e vis.
D'êeste gevechtn wierdn in 't voordêel van d'anhangers van Willem V beslist en Margaretha dêed in 1354 ofstand. In 1389 wierd ie ipgevolgd deur z'n joungere broere Albrecht van Beiern.
't Was Albrecht van Beiern die zorgde vo de loatere êenmoakienge van de Nederlandn deur de dubbeln trouw van z'n jounges. Ze trouwdn in 1385 met de zeune en dochter van den hertog van Bourgondië, Filips de Stoutn en Margaretha van Male. Z'n dochter Margaretha van Beieren-Straubing trouwde me Jan zounder Vrees, en z'n zeune Willem II van Beieren-Straubing (Willem VI van Holland en Zêeland en Willem IV van Henegouwn) me Margaretha van Bourgondië, d’ouders van Jacoba van Beiern.
Jacoba volgdeg' heur voader ip achter z'n dôod in 1417. Mor heur voader had ook nog en joungere broere, Jan van Beiern, de prins-bisschop van Luuk, die e grôte rolle gespeeld hèt in de Hoekse en Kabbeljowse ruuzjes. Je stelde z'n kandidateure en je krêegt de steun van de Roomse keunienk Sigismund, die minder invloed wilde van de Bourgondische hertoogn. Jacoba, gesteund deur heur moeder Margaretha van Bourgondië, zocht steun by Jan zounder Vrees, den hertog van Bourgondië en broere van Margaretha.
Deur de stryd tusschn Jacoba van Beiern (Hoeks) en heur nounkel Jan van Beiern (Kabbeljows) begost er e nieuwe fase in de Hoekse en Kabbeljowse ruuzjes.
In 1425 wierd Jan van Beiern vergiftigd deur z'n teegnstanders en in 1433 most Jacoba Henegouwn, Holland en Zêeland ofstoan an Filips de Goein. Ze was z'n nichte. Zyn voader en heur moeder woarn broere en zuster.
Hêel de regeerperiode van 't Beiers en 't Bourgondisch Huus blêevn de ruuzjes vôort deurn. De latste escaloasje van 't conflict was in 1482 on de Hoekn under verzettegn teegn de benoemienge van Maximiliaan van Ôostnryk. In plekke van Maximiliaan koozn ze Frans van Brederode ols under leider. Frans kost in 1489 Rotterdam veroovern en je probeerde ook de steedn Delft, Gouda en Schiedam in te pakkn, wa dat hem nie gelukt is. Z'hen hem gevangn gepakt en nie vele loater ist 'n in 1490 gestorvn. Da was 't ende van de Hoekse en Kabbeljowse ruuzjes.