Deens

Deens (dansk) is e Nôord-Germoansche toale met à peu près 5,5 miljoen sprekers. 't Is d' êenigste officiële toale van Denemarkn. In de Deensche gebiedn de Faeröer en Groenland is 't de toale van e klêene groep, moa 't bezit wel een officiële stoatus neffest de volkstoale. Ook in de Duutsche dêelstoat Sleeswyk-Holstein èt 't Deens een officiële stoatus ols minderheidstoale.

Lyk d' andere Nôord-Germoansche toaln stamt Deens of van 't Oudnoors.

Standoarddeens of Ryksdeens (rigsdansk) is de toale die gebaseerd is ip de dialectn gesprookn in en roend d' hoofdstad Kopenhagen. Mêer of 25% van al de Deensche sprekers weunt in 't hoofdstedelyk gebied.

De Deensche dialectn kunn ingedêeld wordn in de traditionele dialectn die ofwykn van 't modern standoarddeens en die nu mêestal an 't uutstervn zyn in Denemarkn, met allêene d' oudere menschn die ze nog klappn. Ze zyn in te dêeln in drie hoofddialectn:

• Eiland-Deens (ømål), woaroender dialectn van de Deensche eilandn Sjælland, Funen, Lolland, Falster en Møn.
• Jutlands (jysk), verder verdêeld in Nôord-, Ôost-, West- en Zuud-Jutlands.
• Bornholms (bornholmsk), 't dialect van 't eiland Bornholm.

Deens wordt geschreevn mè 't Latyns alfabet, moa achter de Z kommn der nog drie letters by: Æ æ, Ø ø en Å å. De letters q, w, x en z wordn bykan nôois gebruukt.

• De æ vervangt d' oude spellienge ae. Uutsproake: èi (ä in 't Duuts en 't Zweeds, ai in 't Frans).
• De ø vervangt d' oude spellienge oe. Uutsproake: eu ( ö in 't Duuts en 't Zweeds).
• De å vervangt d' oude spellienge aa (toet 1948). Uutsproake: oa. In eignnoamn is de aa dikwyls bewoard.

Zie de Deensche uutgoave van Wikipedia.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Danish language van Wikimedia Commons.