日

Tra từ bắt đầu bởi
日

Chữ Hán

日	U+65E5, 日 CJK UNIFIED IDEOGRAPH-65E5

← 旤
[U+65E4]

CJK Unified Ideographs

旦 →
[U+65E6]

Bút thuận

Bút thuận

See images of
Radical 72 日

日 (bộ thủ Khang Hi 72, 日+0, 4 nét, Thương Hiệt 日 (A), tứ giác hiệu mã 6010₀, hình thái ⿴囗一)

Ghi chú sử dụng

Tránh nhầm với 曰, rộng và thấp hơn.

Ký tự dẫn xuất

Phụ lục:Danh mục bộ thủ chữ Hán/日
𬽪, 𠯐, 𡉭, 𪥨, 𡥌, 𫴸, 𡯙, 𢁯, 抇, 汨, 𤝍, 阳, 𨑨, 𣏬, 𣬰, 𭴌, 𡯒, 𡯟, 𥎭, 𥘗, 衵, 𮇇, 𥿀, 𦨙, 蚎, 𧠗, 𧥵, 𧲥, 𧺝, 𧿭, 𡲉, 鈤, 䖑, 䫻(𫗇), 𩚣, 𫽰, 馹(驲), 䵒, 𪕈
欥, 炚, 甠, 圼, 妟, 𢗭, 杲, 炅, 𭴋, 𤘵, 𦐇, 𧦊, 𧰮, 𣃸, 𦃙, 𧏒, 𨍯, 𠘗, 𡦬, 𠕌, 𫧍, 𪜌, 間(间), 𧗧
㒲, 𠕾, 𠯭, 𡰶, 㞱, 𢎃, 䒤, 杳, 𣥜, 氜, 沓, 㸓, 者, 𤵖, 香, 音, 亯, 𫂵, 耆, 𧖮, 𡥨, 𡸱, 孴, 𢧋, 𡦏, 稥, 𦳜, 𪎗, 𮏥, 𪏰, 𡾡

Hậu duệ

ㄖ (chữ cái chú âm)

Tham khảo

Khang Hi từ điển: tr. 489, ký tự 1
Đại Hán-Hòa từ điển: ký tự 13733
Dae Jaweon: tr. 848, ký tự 14
Hán ngữ Đại Tự điển (ấn bản đầu tiên): tập 2, tr. 1482, ký tự 1
Dữ liệu Unihan: U+65E5

Chữ Nôm

(trợ giúp hiển thị và nhập chữ Nôm)

日 viết theo chữ quốc ngữ
nhạt, nhật, nhựt, nhặt
Tra mục từ trên để biết ngữ nghĩa tiếng Việt.

Cách phát âm

IPA theo giọng
Hà Nội	Huế	Sài Gòn
ɲa̰ːʔt˨˩ ɲə̰ʔt˨˩ ɲɨ̰ʔt˨˩ ɲa̰ʔt˨˩	ɲa̰ːk˨˨ ɲə̰k˨˨ ɲɨ̰k˨˨ ɲa̰k˨˨	ɲaːk˨˩˨ ɲək˨˩˨ ɲɨk˨˩˨ ɲak˨˩˨

Vinh	Thanh Chương	Hà Tĩnh
ɲaːt˨˨ ɲət˨˨ ɲɨt˨˨ ɲat˨˨	ɲa̰ːt˨˨ ɲə̰t˨˨ ɲɨ̰t˨˨ ɲa̰t˨˨

Tiếng Trung Quốc

Nguồn gốc ký tự

Sự tiến hóa của chữ 日
Thương	Tây Chu	Chiến Quốc	Thuyết văn giải tự (biên soạn vào thời Hán)	Lục thư thông (biên soạn vào thời Minh)
Giáp cốt văn	Kim văn	Thẻ tre và lụa thời Sở	Tiểu triện	Sao chép văn tự cổ

Các ký tự trong cùng chuỗi ngữ âm (日) (Zhengzhang, 2003)

	Tiếng Hán thượng cổ
涅	*niːɡ
捏	*niːɡ
篞	*niːɡ
衵	niɡ, njiɡ
日	*njiɡ
馹	*njiɡ

Chữ tượng hình (象形) – Mặt Trời. Dấu chấm hay nét ngang được thêm vào giữa để phân biệt với các ký tự tương tự về mặt hình ảnh, như 囗 (dạng ban đầu của 丁). So sánh các dạng trước đó của ký tự này với ký hiệu thiên văn và chiêm tinh của Mặt Trời (☉), 𓇳 trong chữ tượng hình Ai Cập.

Từ nguyên

giản. và phồn.		日
dị thể		囸𡆠𡇁𡆸𡇗囸𡆠𡇁𡆸𡇗𡈎

Từ tiếng Hán-Tạng nguyên thủy *s-nəj. Cùng gốc với ཉི་མ (nyi ma) (“Mặt Trời, ngày”) trong tiếng Tạng, နေ (ne) (“Mặt Trời”) hay နေ့ (ne.) (“ngày”) trong tiếng Miến Điện, နံၤ (nĩ) (“ngày”) trong tiếng Karen S'gaw, ꑍ (nyip) (“ngày”) trong tiếng Lô Lô.

Cách phát âm

Quan thoại
(Tiêu chuẩn)
(Bính âm): rì (ri⁴)

(Chú âm phù hiệu): ㄖˋ

(Thành Đô, SP): ri²

(Đông Can, Chữ Kirin và Wiktionary): жы (řɨ, III)
Quảng Đông
(Quảng Châu–Hong Kong, Việt bính): jat⁶

(Đài Sơn, Wiktionary): ngit⁵ / ngit¹ / ngit^4*
Cám (Wiktionary): nyit⁶
Khách Gia
(Sixian, PFS): ngit

(Mai Huyện, Quảng Đông): ngid⁵
Tấn (Wiktionary): reh⁴
Mân Bắc (KCR): nì / mì
Mân Đông (BUC): nĭk
Mân Nam
(Mân Tuyền Chương, POJ): li̍t / le̍t / ji̍t / gi̍t

(Triều Châu, Peng'im): rig⁸ / rêg⁸
Ngô
- (Northern): ⁸gniq; ⁸zeq
Tương (Trường Sa, Wiktionary): nyi⁶ / r⁶

Quan thoại
- (Hán ngữ tiêu chuẩn)⁺
  - Bính âm: rì
  - Chú âm phù hiệu: ㄖˋ
  - Tongyong Pinyin: rìh
  - Wade–Giles: jih⁴
  - Yale: r̀
  - Gwoyeu Romatzyh: ryh
  - Palladius: жи (ži)
  - IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /ʐ̩⁵¹/
- (Thành Đô)
  - Bính âm tiếng Tứ Xuyên: ri²
  - Scuanxua Ladinxua Xin Wenz: rh
  - IPA Hán học^{(ghi chú)}: /zz̩²¹/
- (Đông Can)
  - Chữ Kirin và Wiktionary: жы (řɨ, III)
  - IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /ʐ̩⁴⁴/
  (Lưu ý: Cách phát âm trong tiếng Đông Can hiện đang được thử nghiệm và có thể không chính xác.)
Quảng Đông
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
  - Jyutping: jat⁶
  - Yale: yaht
  - Cantonese Pinyin: jat⁹
  - Guangdong Romanization: yed⁶
  - Sinological IPA ^(key): /jɐt̚²/
- (Tiếng Đài Sơn, Taicheng)
  - Wiktionary: ngit⁵ / ngit¹ / ngit^4*
  - IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /ᵑɡit̚³²/, /ᵑɡit̚³³/, /ᵑɡit̚²¹⁻²¹⁵/

Ghi chú:

ngit5 - literary;
ngit1 - “day”;
ngit4* - “daytime”.

Cám
- (Nam Xương)
  - Wiktionary: nyit⁶
  - IPA Hán học ^{(Nam Xương|ghi chú)}: /n̠ʲit̚⁵/
Khách Gia
- (Sixian, bao gồm Miêu Lật và Mỹ Nùng)
  - Pha̍k-fa-sṳ: ngit
  - Hệ thống La Mã hóa tiếng Khách Gia: ngid`
  - Bính âm tiếng Khách Gia: ngid⁵
  - IPA Hán học : /ɲit̚²/
- (Mai Huyện)
  - Quảng Đông: ngid⁵
  - IPA Hán học : /ɲit̚¹/
Tấn
- (Thái Nguyên)⁺
  - Wiktionary: reh⁴
  - IPA Hán học (old-style): /ʐəʔ²/
Mân Bắc
- (Kiến Âu)
  - La Mã hóa phương ngữ Kiến Ninh: nì / mì
  - IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /ni⁴²/, /mi⁴²/

Ghi chú: mì - only used in 日頭.

Mân Đông
- (Phúc Châu)
  - Bàng-uâ-cê: nĭk
  - IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /nˡiʔ⁵/
Mân Nam
- (Mân Tuyền Chương: Hạ Môn, Tuyền Châu, Jinjiang, Nan'an, Yongchun, Longyan, Đài Bắc, Tainan, Hsinchu, Lukang, Kinmen, Singapore, Klang)
  - Phiên âm Bạch thoại: li̍t
  - Tâi-lô: li̍t
  - Phofsit Daibuun: lit
  - IPA (Kinmen): /lit̚⁵⁴/
  - IPA (Lukang): /lit̚³⁵/
  - IPA (Nan'an): /lit̚²³/
  - IPA (Tuyền Châu, Jinjiang, Yongchun): /lit̚²⁴/
  - IPA (Hạ Môn, Đài Bắc, Tainan): /lit̚⁴/
  - IPA (Klang): /lit̚³/
  - IPA (Longyan): /lit̚³²/
  - IPA (Singapore): /lit̚⁴³/
- (Mân Tuyền Chương: Hui'an)
  - Phiên âm Bạch thoại: le̍t
  - Tâi-lô: le̍t
  - Phofsit Daibuun: let
  - IPA (Hui'an): /let̚²³/
- (Mân Tuyền Chương: Chương Châu, Zhangpu, Cao Hùng, Tainan, Taichung, Hsinchu, Nghi Lan, Sanxia, Magong, Singapore)
  - Phiên âm Bạch thoại: ji̍t
  - Tâi-lô: ji̍t
  - Phofsit Daibuun: jit
  - IPA (Tainan): /d͡zit̚⁴/
  - IPA (Chương Châu): /d͡zit̚¹²¹/
  - IPA (Cao Hùng): /zit̚⁴/
  - IPA (Singapore): /d͡zit̚⁴³/
  - IPA (Nghi Lan): /d͡zit̚⁵/
  - IPA (Zhangpu): /d͡zit̚¹⁴/
- (Mân Tuyền Chương: Taichung)
  - Phiên âm Bạch thoại: gi̍t
  - Tâi-lô: gi̍t
  - Phofsit Daibuun: git

Ghi chú: ji̍t - pronounced in some parts of Anxi, Nan'an and Yongchun counties as well.

- (Triều Châu)
  - Peng'im: rig⁸ / rêg⁸
  - Phiên âm Bạch thoại-like: ji̍k / je̍k
  - IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /d͡zik̚⁴/, /d͡zek̚⁴/

Ghi chú:

rig8 - Chaozhou, Shantou, Chaoyang, Chenghai, Raoping;
rêg8 - Jieyang.

Ngô
- (Shanghai):
  - Wugniu: ⁸gniq; ⁸zeq
  - MiniDict: nyih^入; zeh^入
  - Wiktionary Romanisation (Shanghai): ⁵nyiq; ⁵zeq
  - Sinological IPA (Shanghai): /n̠ʲiɪʔ¹²/, /zəʔ¹²/

Ghi chú:

5nyiq - vernacular;
5zeq - literary.

Tương
- (Trường Sa)
  - Wiktionary: nyi⁶ / r⁶
  - IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /n̠ʲi²⁴/, /ʐ̩²⁴/

Ghi chú:

nyi6 - vernacular;
r6 - literary.

Middle Chinese: nyit

Rime
Character	日
Reading #	1/1
Initial (聲)	日 (38)
Final (韻)	質 (48)
Tone (調)	Checked (Ø)
Openness (開合)	Open
Division (等)	III
Fanqie	人質切
Baxter	nyit
Reconstructions
Zhengzhang Shangfang	/ȵiɪt̚/
Pan Wuyun	/ȵit̚/
Shao Rongfen	/ȵʑjet̚/
Edwin Pulleyblank	/ȵit̚/
Li Rong	/ȵiĕt̚/
Wang Li	/ȵʑĭĕt̚/
Bernard Karlgren	/ȵʑi̯ĕt̚/
Expected Mandarin Reflex	rì
Expected Cantonese Reflex	jat⁶

Hán thượng cổ
(Zhengzhang): /*njiɡ/

Zhengzhang system (2003)
Character	日
Reading #	1/1
No.	10845
Phonetic component	日
Rime group	質
Rime subdivision	2
Corresponding MC rime	日
Old Chinese	/*njiɡ/

Định nghĩa

日

(Thiên văn) Mặt Trời.
Ban ngày.
日班 ― rìbān ― ca ngày
Ngày; hôm.
十日 ― shírì ― mười ngày

往日 ― wǎngrì ― ngày hôm qua

來日／来日 ― láirì ― ngày mai
Mỗi ngày; hằng ngày; ngày qua ngày.
Ngày trong tháng.
三月四日 ― sān yuè sì rì ― ngày 4 tháng 3
Ngày nào đó; ngày khác.
Ngày trước; trước kia; quá khứ.
Thời gian; thời kỳ.
Loại từ cho ngày.
Nói tắt của 日本 (“Nhật Bản; Nhật”).
中日詞典／中日词典 ― zhōngrì cídiǎn ― từ điển Trung-Nhật
^† Dạng thay thế của 二 (“hai”).
(Lỗi thời) Nói tắt của 日斯巴尼亞 (Tây Ban Nha).
(～母) (Ngôn ngữ học Trung Quốc) Thanh mẫu tiếng Hán trung cổ của 日 (trung cổ nyit).

Đồng nghĩa

天

Trái nghĩa

夜

Từ liên hệ

Hậu duệ

Sino-Xenic (日):

Tiếng Nhật: 日(にち) (nichi); 日(じつ) (jitsu)
Tiếng Okinawa: 日 (なち) (nachi); 日 (にち) (nichi)
Tiếng Triều Tiên: 일 (日, il)
Tiếng Việt: nhật (日), Nhật (日)