Johann Gottlieb Fichte
Johann Gottlieb Fichte | |
|---|---|
 Chân dung Fichte, không rõ ngày tháng | |
| Sinh | 19 tháng 5 năm 1762 Rammenau, Sachsen, Đế quốc La Mã thần thánh |
| Mất | 27 tháng 1 năm 1814 (51 tuổi) Berlin, Vương quốc Phổ |
| Thời kỳ | Triết học thế kỷ 18 |
| Vùng | Triết học phương Tây |
| Trường phái | |
Đối tượng chính | Tự nhận thức và Tự ý thức, Triết học đạo đức, Triết học chính trị |
Tư tưởng nổi bật | Ý thức tuyệt đối, tiền đề-phản đề-hợp đề, cái không-Tôi, nỗ lực, nhận thức lẫn nhau |
Ảnh hưởng tới | |
Johann Gottlieb Fichte (phát âm tiếng Đức: [ˈjoːhan ˈɡɔtliːp ˈfɪçtə];[1][2][3] phiên âm tiếng Việt: Giôhan Gôtlíp Phíchtơ; 19 tháng 5 năm 1762 – 27 tháng 1 năm 1814) là một triết gia người Đức. Ông là một trong những nhân vật sáng lập của phong trào triết học được biết dưới tên chủ nghĩa duy tâm Đức, vốn phát triển trừ những bài viết về triết lý và đạo đức của Immanuel Kant. Fichte thường được xem là một nhân vật người mà triết học của ông đã bắc cây cầu giữa các tư tưởng của Kant với nhà duy tâm Đức Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Gần đây, nhiều nhà triết học và học giả bắt đầu đánh giá như một nhà triết học quan trọng tự thân do những tầm nhìn độc đáo của ông vào bản chất của sự tự nhận thức hay tự ý thức. Giống Descartes và Kant đi trước, ông được thúc đẩy bởi vấn đề tính chủ quan và nhận thức. Fichte cũng viết các tác phẩm về triết học chính trị và được coi là một trong những người hình thành nên chủ nghĩa dân tộc Đức.
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ “Duden | Johann | Rechtschreibung, Bedeutung, Definition”. Duden (bằng tiếng Đức). Truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2018.
Johann
- ^ “Duden | Gottlieb | Rechtschreibung, Bedeutung, Definition”. Duden (bằng tiếng Đức). Truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2018.
Gọttlieb
- ^ “Duden | Fichte | Rechtschreibung, Bedeutung, Definition”. Duden (bằng tiếng Đức). Truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2018.
Fịchte
Thư mục
[sửa | sửa mã nguồn]- LaVopa, Anthony J. (2001). Fichte: The Self and the Calling of Philosophy, 1762-1799 [Fichte: Tự ngã và tiếng gọi của triết học, 1762-1799] (bằng tiếng Anh). Cambridge, Anh: Cambridge University Press. ISBN 9780521791458.
- James, David (2015). Fichte's Republic: Idealism, History and Nationalism [Cộng hòa của Fichte: Chủ nghĩa duy tâm, Lịch sử và Chủ nghĩa dân tộc] (bằng tiếng Anh). Cambridge, Anh: Cambridge University Press. ISBN 9780521791458.
- Pinkard, Terry (2002). German Philosophy 1760-1860: The Legacy of Idealism [Triết học Đức 1760-1860: Di sản của Chủ nghĩa duy tâm] (bằng tiếng Anh). Cambridge, Anh: Cambridge University Press. ISBN 9780521663816.
- Martin, Wayne M. (2016). “From Kant to Fichte” [Từ Kant đến Fichte]. Trong James, David & Zöller, Günter (biên tập). The Cambridge Companion to Fichte [Cẩm nang Cambridge về Fichte] (bằng tiếng Anh). Cambridge, Anh: Cambridge University Press. ISBN 9781316849002.
- Beiser, Frederick (2016). “Fichte and the French Revolution” [Fichte và Cách mạng Pháp]. Trong James, David & Zöller, Günter (biên tập). The Cambridge Companion to Fichte [Cẩm nang Cambridge về Fichte] (bằng tiếng Anh). Cambridge, Anh: Cambridge University Press. ISBN 9781316849002.
- Klotz, Christian (2016). “Fichte's Explanation of the Dynamic Structure of Consciousness in the 1794–95 Wissenschaftslehre” [Giải thích của Fichte về cấu trúc hoạt động của nhận thức trong Wissenschaftslehre 1794–95]. Trong James, David & Christian, Günter (biên tập). The Cambridge Companion to Fichte [Cẩm nang Cambridge về Fichte] (bằng tiếng Anh). Cambridge, Anh: Cambridge University Press. ISBN 9781316849002.
- Breazeale, Daniel (2016). “The Wissenschaftslehre of 1796–99 (nova methodo)” [Wissenschaftslehre 1794–95 (phương pháp mới)]. Trong James, David & Christian, Günter (biên tập). The Cambridge Companion to Fichte [Cẩm nang Cambridge về Fichte] (bằng tiếng Anh). Cambridge, Anh: Cambridge University Press. ISBN 9781316849002.
- Zöller, Günter (2016). “Fichte's Later Presentations of the Wissenschaftslehre” [Biểu diễn về sau của Fichte về Wissenschaftslehre]. Trong James, David & Christian, Günter (biên tập). The Cambridge Companion to Fichte [Cẩm nang Cambridge về Fichte] (bằng tiếng Anh). Cambridge, Anh: Cambridge University Press. ISBN 9781316849002.
- Wood, Allen W. (2016). “Fichte's Philosophy of Right and Ethics” [Triết học pháp quyền và đạo đức của Fichte]. Trong James, David & Christian, Günter (biên tập). The Cambridge Companion to Fichte [Cẩm nang Cambridge về Fichte] (bằng tiếng Anh). Cambridge, Anh: Cambridge University Press. ISBN 9781316849002.
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]
Wikiquote có sưu tập danh ngôn về:
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Johann Gottlieb Fichte.
- Đại cương Học thuyết Tri thức của Fichte tại Marxists.org (tiếng Anh)
- Zalta, Edward N. (biên tập). “Johann Gottlieb Fichte”. Stanford Encyclopedia of Philosophy (bằng tiếng Anh). (tiếng Anh)
- Hiệp hội Fichte Bắc Mỹ (tiếng Anh)
- Works by Fichte, original German texts
- Internationale Johann-Gottlieb-Fichte-Gesellschaft Lưu trữ 2015-11-30 tại Wayback Machine
- KULTUR & KONGRESSWERK-fichte Lưu trữ 2015-08-01 tại Wayback Machine - Eventlocation in Magdeburg, named after Johann-Gottlieb Fichte
- A Case Study in Ad Hominem Arguments: Fichte's Science of Knowledge Lưu trữ 2009-05-11 tại Wayback Machine
- Các tác phẩm của Johann Gottlieb Fichte tại Dự án Gutenberg
- Timeline of German Philosophers Lưu trữ 2011-04-21 tại Wayback Machine