Valerius Valens
| Valerius Valens | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Hoàng đế của Đế quốc La Mã | |||||
 Đồng tiền cổ khắc hình Valens | |||||
| Tại vị | cuối 316 – 1 tháng 3, 317 (đồng Hoàng đế với Licinius) | ||||
| Thông tin chung | |||||
| Mất | sau 1 tháng 3, 317 | ||||
| |||||
Valerius Valens (? – 317) là Hoàng đế của Đế quốc La Mã, trị vì từ cuối năm 316 đến ngày 1 tháng 3 năm 317. Rất ít thông tin chi tiết về cuộc đời của Valens, một số tài liệu chỉ cho biết trước đây ông từng giữ chức dux limitis (Quận công Biên thùy) tại xứ Dacia.[1]
Trong cuộc nội chiến giữa Licinius và Constantinus I Đại Đế, người sau này đã giành được chiến thắng áp đảo tại Trận Cibalae vào ngày 8 tháng 10 năm 316.[2] (một số sử gia xác định niên đại là năm 314),[3] Licinius trốn tới Hadrianopolis, tại đây với sự trợ giúp của Valens, tập hợp một đội quân thứ hai. Hạ tuần tháng 12 năm 316, Licinius tuyên bố đưa Valens lên làm Augustus.[4] Về sau, Licinius lợi dụng tìm một người khác lên ngôi để đối mặt trong cuộc nội chiến lần thứ hai với Constantinus I Đại Đế bằng cách bổ nhiệm Martinianus làm đồng Hoàng đế.
Dù các nguồn tài liệu chỉ đề cập đến Valens là Hoàng đế nhỏ (Caesar), nhưng thông qua những đồng tiền cổ đều cung cấp bằng chứng về tước vị Augustus của ông.[5]
Vì tính do dự mà Licinius bị đánh bại tại Ardiensis Campus vào cuối năm 316 đến đầu năm 317, Constantinus I Đại Đế vẫn còn giữ được địa vị thống trị, nhờ đó đã buộc Licinius phải công nhận ông là Hoàng đế tối cao (Augustus), truất phế Valens và bổ nhiệm con ông là Caesar.[6] Cuối cùng hiệp ước hòa bình được ký kết giữa đôi bên tại Serdica vào ngày 1 tháng 3 năm 317. Về phần Valens bị Licinius hành quyết cho đến chết, không rõ ông mất ở đâu.[7]
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ A.H.M. Jones, J.R. Martindale, J. Morris, The Prosopography of the Later Roman Empire, Cambridge University Press, 1971, p.1119
- ^ For the consensus on the new dating of the battle of Cibalae in 316, see D.S. Potter 2004, p.378, C. Odahl 2004, p.164. Also see W. Treadgold, A History of the Byzantine State and Society, Stanford University Press 1997, p.34, A.S. Christensen, L. Baerentzen, Lactantius the Historian, Museum Tusculanum Press, 1980, p.23
- ^ See, for instance, A.H.M. Jones 1949, p.127 and Ramsay MacMullen, Constantine, Routledge, 1987, p.67
- ^ A.H.M. Jones 1949, p.127
- ^ Samuel N. C. Lieu, D. Montserrat 1996, p.57
- ^ Petrus Patricius, Excerpta de legationibus ad gentes at N.C. Lieu, D. Montserrat, 1996 p.58
- ^ D.S. Potter 2004, p.378
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- Anonymus Valesianus. Origo Constantini Imperatoris at The Latin Library
- Jones, Arnold, H. M. Constantine and the Conversion of Europe, The English University Press, 1949
- Lieu, Samuel N. C., Montserrat, Dominic. From Constantine to Julian: A Source History, Routledge, 1996. ISBN 0-4150-9335-X (includes an English translation of Origo Constantini)
- Odahl, Charles M. Constantine and the Christian Empire, Routledge, 2004. ISBN 0-415-17485-6
- Potter, David S. The Roman Empire at Bay AD 180–395, Routledge, 2004. ISBN 0-415-10058-5