Thời đại Nam–Bắc Quốc

Thời đại Nam–Bắc Quốc (남북국 시대, 南北國時代) ám chỉ thời kỳ trong lịch sử Triều Tiên kéo dài từ thế kỷ thứ 7 đến thế kỷ thứ 10 khi mà hai nhà nước Tân La Thống Nhất và Bột Hải (Balhae) cùng tồn tại song hành tại phía Bắc và phía Nam. Thời kỳ này đã từng được gọi là Tân La Thống Nhất. Tuy nhiên, nhiều học giả quả quyết rằng thời kỳ này phải được gọi là thời kỳ nhà nước Bắc-Nam vì miền Bắc là Bột Hải và miền Nam là Tân La do quá trình thống nhất của Tân La không hoàn hảo và những người thời Cao Câu Ly bị lật đổ đã thành lập Bột Hải.

Tân La thống nhất

Bản đồ vị trí hai nước Tân La (dưới) và Bột Hải (trên)

Sau các cuộc chiến tranh thống nhất đất nước, nhà Đường thành lập vùng lãnh thổ trong Cao Câu Ly (Goguryeo) cũ, và bắt đầu quản lý và thiết lập các cộng đồng ở Bách Tế (Baekje). Tân La đã tấn công người Trung Quốc tại Bách Tề và Bắc Triều Tiên năm 671.

Nhà Đường sau đó xâm chiếm Tân La năm 674 nhưng Tân La đánh bại quân đội nhà Đường ở phía bắc. Silla đã đẩy lui các lực lượng quân nhà Đường ra bán đảo năm 676 để đạt được sự thống nhất của hầu hết các Tam Quốc.

Tân La thống nhất vào một thời gian khi nghệ thuật Triều Tiên đã phát triển đáng kể và Phật giáo đã trở thành một phần lớn của văn hóa Tân La. Tu viện Phật giáo như Bulguksa (Phật quốc tự) là những ví dụ của kiến trúc tiên tiến của Hàn Quốc và ảnh hưởng của Phật giáo. Nhà nước bảo trợ nghệ thuật và kiến trúc từ thời kỳ này gồm Hwangnyongsa (Hoàng Long tự), Bunhwangsa (Phân Hoàng tự), và Seokguram (Thạch Quật Am), một di sản thế giới.

Tân La bắt đầu gặp rắc rối chính trị vào năm 780. Điều này khiến Tân La suy yếu nghiêm trọng và ngay sau đó, hậu duệ của Bách Tế trước thành lập Hậu Bách Tế. Ở phía bắc, quân nổi dậy hồi sinh Cao Câu Ly, bắt đầu giai đoạn Hậu Tam Quốc.

Tân La Thống nhất kéo dài 267 năm cho đến khi, dưới thời Kính Thuận Vương (vua Gyeongsun), nó bị thôn tín bởi Cao Ly (Goryeo) năm 935.

Vua

Tân La

Đời	Thụy hiệu				Thời gian trị vì
	Hán Việt	Chữ Hán	Hangul	Romaja
32	Hiếu Chiêu Vương	孝昭王	효소왕	Hyoso	692–702
33	Thánh Đức Đại Vương	聖德大王	성덕대왕	Seongdeok Daewang	702–737
34	Hiếu Thành Vương	孝成王	효성왕	Hyoseong	737–742
35	Cảnh Đức Vương	景德王	경덕왕	Gyeongdeok	742–765
36	Huệ Cung Vương	惠恭王	혜공왕	Hyegong	765–780
37	Tuyên Đức Vương	宣德王	선덕왕	Seondeok	780–785
38	Nguyên Thánh Vương	元聖王	원성왕	Wonseong	785–798
39	Chiêu Thánh Vương	昭聖王	소성왕	Soseong	798–800
40	Ai Trang Vương	哀莊王	애장왕	Aejang	800–809
41	Hiến Đức Vương	憲德王	헌덕왕	Heondeok	809–826
42	Hưng Đức Vương	興德王	흥덕왕	Heungdeok	826–836
43	Hi Khang Vương	僖康王	희강왕	Huigang	836–838
44	Mẫn Ai Vương	閔哀王	민애왕	Minae	838–839
45	Thần Vũ Vương	神武王	신무왕	Sinmu	839
46	Văn Thánh Vương	文聖王	문성왕	Munseong	839–857
47	Hiến An Vương	憲安王	헌안왕	Heonan	857–861
48	Cảnh Văn Vương	景文王	경문왕	Gyeongmun	861–875
49	Hiến Khang Vương	憲康王	헌강왕	Heongang	875–886
50	Định Khang Vương	定康王	정강왕	Jeonggang	886–887
51	Chân Thánh nữ vương	眞聖女王	진성여왕	Jinseong yeowang	887–897
52	Hiếu Cung Vương	孝恭王	효공왕	Hyogong	897–912
53	Thần Đức Vương	神德王	신덕왕	Sindeok	913–917
54	Cảnh Minh Vương	景明王	경명왕	Gyeongmyeong	917–924
55	Cảnh Ai Vương	景哀王	경애왕	Gyeongae	924–927
56	Kính Thuận Vương	敬順王	경순왕	Gyeongsun	927–935

Bột Hải

Đời	Thụy hiệu				Tên				Thời gian trị vì
	Hán Việt	Chữ Hán	Hangul	Romaja	Hán Việt	Chữ Hán	Hangul	Romaja
1	Cao Vương	高王	고왕	Go-wang	Đại Tộ Vinh	大祚榮	대조영	Dae Jo-yeong	699–719
2	Vũ Vương	武王	무왕	Mu-wang	Đại Vũ Nghệ	大武藝	대무예	Dae Muye	718–737
3	Văn Vương	文王	문왕	Mun-wang	Đại Khâm Mậu	大祚榮	대흠무	Dae Heum-mu	737–793
4	Không có	-	-	-	Đại Nguyên Nghĩa	大元義	대원의	Dae Won-ui	793–794
5	Thành Vương	成王	성왕	Seong-wang	Đại Hoa Dư	大華與	대화여	Dae Hwa-yeo	794
6	Khang Vương	康王	강왕	Gang-wang	Đại Tung Lân	大嵩璘	대숭린	Dae Sung-rin	795–809
7	Định Vương	定王	정왕	Jeong-wang	Đại Nguyên Du	大元瑜	대원유	Dae Won-yu	809–812?
8	Hi Vương	僖王	희왕	Hui-wang	Đại Ngôn Nghĩa	大言義	대언의	Dae Eon-ui	812?–817
9	Giản Vương	簡王	간왕	Gan-wang	Đại Minh Trung	大明忠	대명충	Dae Myeong-chung	817–818
10	Tuyên Vương	宣王	선왕	Seon-wang	Đại Nhân Tú	大仁秀	대인수	Dae In-su	818-830
11	Không rõ	-	-	-	Đại Di Chấn	大彝震	대이진	Dae Ijin	830–857
12	Không rõ	-	-	-	Đại Kiền Hoảng	大虔晃	대건황	Dae Geon-hwang	857-871
13	Không rõ	-	-	-	Đại Huyền Tích	大玄錫	대현석	Dae Hyeon-seok	871–895
14	Không có	-	-	-	Đại Vĩ Hài	大瑋瑎	대위해	Dae Wi-hae	894–906
15	Không có	-	-	-	Đại Nhân Soạn	大諲譔	대인선	Dae Inseon	906–926

Tham khảo

Bài viết các chủ đề bán đảo Triều Tiên này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.