Géza I của Hungary
Géza I | |
---|---|
Hình Géza được khắc ở phần dưới (Corona Graeca) Vương miện thần thánh của Hungary với dòng chữ Hy Lạp ΓΕΩΒΙΤΖΑϹ ΠΙΣΤΟϹ ΚΡΑΛΗϹ ΤΟΥΡΚΙΑϹ ("Géza, vị vua trung thành của vùng đất Thổ Nhĩ Kỳ "). | |
Vua của Hungary tranh chấp bởi Salamon | |
Tại vị | 14 tháng 3 năm 1074 – 25 tháng 4 năm 1077 |
Đăng quang | 1075, Székesfehérvár |
Tiền nhiệm | Salomon |
Kế nhiệm | Ladislaus I |
Thông tin chung | |
Sinh | k. 1040 Vương quốc Ba Lan |
Mất | 25 tháng 4 năm 1077 (36–37 tuổi) |
Phối ngẫu | Sophia Synadene |
Hậu duệ | Coloman, Vua của Hungary Álmos |
Thân phụ | Béla I của Hungary |
Thân mẫu | Adelaide của Ba Lan |
Tôn giáo | Công giáo La Mã |
Géza I (phát âm tiếng Hungary: [ˈɡeːzɒ]; tiếng Hungary: I. Géza; k. 1040 – 25 tháng 4 năm 1077) là Vua của Hungary từ năm 1074 cho đến khi qua đời.[1] Ông là con trai cả của Vua Béla I. Với sự hỗ trợ của Đức, anh họ của ông là Salomon đã giành được vương miện khi cha Salomon qua đời năm 1063, buộc Géza phải rời khỏi Hungary. Géza quay trở lại cùng quân tiếp viện Ba Lan và ký một hiệp ước với Salomon vào đầu năm 1064. Trong hiệp ước, Géza và anh trai Ladislaus thừa nhận quyền cai trị của Salomon, đổi lại nhận được quyền cai trị công quốc cũ của cha họ, bao gồm một phần ba Vương quốc Hungary.[2][3][4]
Salamon xâm lược công quốc vào tháng 2 năm 1074 và đánh bại Géza. Tuy nhiên, Géza đã chiến thắng trong trận chiến quyết định ở Mogyoród vào ngày 14 tháng 3 năm 1074. Ông nhanh chóng giành được ngai vàng, mặc dù Salomon vẫn duy trì quyền cai trị của mình ở các vùng Moson và Pressburg (Bratislava, Slovakia ngày nay) trong nhiều năm. Géza bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình với người anh họ đã bị truất ngôi của mình trong những tháng cuối đời. Vì các con trai của Géza còn nhỏ khi ông qua đời nên anh trai Ladislaus đã lên kế vị.
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Kristó & Makk 1996, tr. 98.
- ^ Kontler 1999, tr. 60.
- ^ Engel 2001, tr. 30.
- ^ Kristó & Makk 1996, tr. 79.
Thư mục
[sửa | sửa mã nguồn]Nguồn chính
[sửa | sửa mã nguồn]
- The Hungarian Illuminated Chronicle: Chronica de Gestis Hungarorum (Edited by Dezső Dercsényi) (1970). Corvina, Taplinger Publishing. ISBN 0-8008-4015-1.
Nguồn thứ cấp
[sửa | sửa mã nguồn]
- Bartl, Július; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Róbert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Slovak History: Chronology & Lexicon. Bolchazy-Carducci Publishers, Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo. ISBN 0-86516-444-4.
- Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3.
- Érszegi, Géza; Solymosi, László (1981). “Az Árpádok királysága, 1000–1301 [The Monarchy of the Árpáds, 1000–1301]”. Trong Solymosi, László (biên tập). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [=Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (bằng tiếng Hungary). Akadémiai Kiadó. tr. 79–187. ISBN 963-05-2661-1.
- Font, Márta (2001). Koloman the Learned, King of Hungary. Szegedi Középkorász Műhely. ISBN 963-482-521-4.
- Klaniczay, Gábor (2002). Holy Rulers and Blessed Princes: Dynastic Cults in Medieval Central Europe. Cambridge University Press. ISBN 0-521-42018-0.
- Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9.
- Kosztolnyik, Z. J. (1981). Five Eleventh Century Hungarian Kings: Their Policies and their Relations with Rome. Boulder. ISBN 0-914710-73-7.
- Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói [=Rulers of the House of Árpád] (bằng tiếng Hungary). I.P.C. Könyvek. ISBN 963-7930-97-3.
- Makk, Ferenc (1994). “Géza I”. Trong Kristó, Gyula; Engel, Pál; Makk, Ferenc (biên tập). Korai magyar történeti lexikon (9–14. század) [=Encyclopedia of the Early Hungarian History (9th–14th centuries)] (bằng tiếng Hungary). Akadémiai Kiadó. tr. 235–236. ISBN 963-05-6722-9.
- Makk, Ferenc; Thoroczkay, Gábor (2006). Írott források az 1050–1116 közötti magyar történelemről [=Written Sources of the Hungarian History between 1050 and 1116] (bằng tiếng Hungary). Szegedi Középkorász Műhely. ISBN 978-963-482-794-8.
- Manteuffel, Tadeusz (1982). The Formation of the Polish State: The Period of Ducal Rule, 963–1194 (Translated and with an Introduction by Andrew Gorski). Wayne State University Press. ISBN 0-8143-1682-4.
- Spinei, Victor (2009). The Romanians and the Turkic Nomads North of the Danube Delta from the Tenth to the Mid-Thirteenth century. Koninklijke Brill NV. ISBN 978-90-04-17536-5.
- Steinhübel, Ján (2011). “The Duchy of Nitra”. Trong Teich, Mikuláš; Kováč, Dušan; Brown, Martin D. (biên tập). Slovakia in History. Cambridge University Press. tr. 15–29. ISBN 978-0-521-80253-6.
- Stephenson, Paul (2000). Byzantium's Balkan Frontier: A Political Study of the Northern Balkans, 900–1204. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-02756-4.
- Bản mẫu:A History of the Byzantine State and Society
- Wiszewski, Przemysław (2010). Domus Bolezlai: Values and Social Identity in Dynastic Traditions of Medieval Poland (c. 966–1138). Brill. ISBN 978-90-04-18142-7.