Vedenalaine laiv

Vedenalaine laiv om mahtajiden lasktas vedhe, süveta vedes i rata čuklos hätken aigan laivoiden klass.

VA-laivad oma sodamerilaivišton vedenalaižiden vägiden aluseks äjiš valdkundoiš. Necen laivan klassan kaikiš znamasižemb taktine ičend i eduz om peitol'žuz. Toižiden laivoiden erineden, vedenalaine laiv voib vajehtada ičeze ištumižsüvüt vedes päballastan cisterniden täutandan abul laidantagaižel vedel, muga voib lasktas vedhe, mända čuklos i sid' libudas pindale möst. Laskendan vedes süvüz i hätkeližuz märičese ujundmahtusen varal.

Uil'jam Bourn-anglijalaine ümbrikirjuti grenlandišt vedenalašt laivad tülenin karvoišpäi vl 1578. Ezmäine ratud VA-laiv oli sätud Londonas alamaižel Kornelius Drebbel'-inženeral (1572−1633) Anglijan Džeims I-kunigahan täht vl 1620, laiv radoi meloil i oli kodvdud Temzas satusekahašti^[1].

VA-laiv löuzi sodakävutandad 19. voz'sadan aigan, ezmäine kävutand tegihe Rahvahanikoiden sodan AÜV:oiš aigan Konfederacijan laivištos. Venäman imperii kävutaškanzi laivoid čuklos Venälaiž-Japonižen sodan aigan (1904−1905). Ezmäižen mail'man sodan aigan 600 VA-laivad upotiba 55 järedad sodalaivad (linkorad, kreiserad), 105 esmincad, 33 vedenalašt laivad i tuhad torguindlaivoid, Germanine imperii kävuti VA-laivoid enamba kaiked. Sil aigal i 40 vot dizel'elektrižed VA-laivad oliba levitadud, dizel'likutim radoi meren pindal i täuteli batarejoid. Vedenalaižed laivad dizel'elektriženke shemanke oma laivištos nügüd'-ki.

Sodakävutandale ližaks ottas VA-laivoid tedoidusiden, turizman, varatoitmižen i počtan tondan, privatižen elon täht. Om penid VA-laivoid radioohjastusen al, tömehištota.

Klassificiruidas VA-sodalaivoid:

• energetižen pämašinan mödhe: atomižed, dizel'elektrižed, purugazižed, poltuzelementoil;
• vedenahtištusen mödhe: vedenalaižed kreiserad, kreiserižed, sured, keskmäižed, pened, üläpened;
• kävutandan mödhe: strategižed, äimetoižed, specialižen kävutandan;
• päižen azegišton mödhe: ballistižed raketad, suugikahad raketad, torpedod, torpedraketižed.

1. ↑ Redakcine grupp: G. Vil'ček, A. Žuravlöv da tž. Подводные лодки (Vedenalaižed laivad) // Жители моря (Meren eläjad). — M.: Avanta+, 2007. — 184 lp. — Lpp. 10, 11. (ven.) ISBN 5-98986-088-9.

Vedenalaine laiv Vikiaitas