Urus-Martan

Urus-Martan
Урус-Мартан (ven.)
Хьалха-Марта / МартантIе (čeč.)

Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2022)	65,313 ristitud
Pind	25,13 km²
Pämez'	Aindi Zaurbekov (keväz'ku 2017—)
Telefonkod	+7−87 145-xx-xxx
Avtokod	20, 95
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Urus-Martan (ven.: У́рус-Марта́н, čeč.: Хьалха-Марта vai МартантIе) om Venäman lidn da lidnankund Čečenijan Tazovaldkundan keskuzpalan suvipäivlaskmas. Se om Urus-Martanan rajonan administrativine keskuz.

Eländpunktan aluz om pandud vozil 1708−1713 kuti Хьалха Марта-aul severziš-se futorišpäi elänzoitmaha tahod. Vl 1832 Venäman imperijan armii murenzi aulad. Vedihe čečenan rahvahan suimid neciš eländpunktas (vll 1840, 1918, 1923). 19. voz'sadan kahtendel polel venämalaižiden kaikenaigaine Urus Martan-varmitez (čeč.: Оьрсийн Марта) oli saudud läz necidä čečenalaižiden aulad, ühtištuihe niid aigan mändes.

Nevondkundaližen aigan lugetihe Urus-Martanad žiloks, sikš miše vaiše omblendfabrik da kaks' mecanümbriradmižen cehad oliba tegimišton edheotandoil, ristitišt ajeli burlakoita sauvojikš toižihe regionihe. Žilo sai lidnan statusad vl 1990. Voziden 1994−1996 i 1999 sodoiden aigan Urus Martanan erased pertid oliba muretud bombanheitandal.

Urus-Martan šingotase sauvondmaterialiden tegimil (raudbeton, vahtbetonižed blokad, asfal't), söndtavaroiden kombinatal (vspäi 2019), mugažo konditerine fabrik i lindferm ratas.

Lidn sijadase rajonan pohjoižpalas, Martan-jogen randoil (čeč.: Март 61 km pitte, Sunžan i Terekan oigedpol'ne bassein), 235 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl. Martan-jogen Tangi- i Rošni-ližajoged jokstas lidnas mugažo.

Matkad Grozniihasai om 30 km pohjoižpäivnouzmha. Toine lähembaine lidn om Ačhoi-Martan 21 km päivlaskmha orhal vai 23 km avtotedme.

Urus-Martan om lidnankundan üks'jäižeks eländpunktaks.

Lidnankundan Deputatoiden nevondkundan ezimez' om Mohmad Dikaev vn 2021 tal'vkuspäi. Edeline ezimez' om Musa Saaev (keväz'ku 2017 — tal'vku 2021). Edeline merijan pämez' (mer) om Salamu Asuev (tal'vku 2015 — keväz'ku 2017).

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 49 090 ristitud, rajonan kaks' videndest. Vl 2017 lidnan ristitišt oli 58 588 eläjad. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'.

Rahvahad (enamba 1 % vl 2010): čečenalaižed — 96,4 %, venälaižed — 1,8 %, toižed rahvahad — 1,5 %, rahvahuden ozutandata — 0,3 %.

Islaman enamba mi kaks'kümne pühäpertid oma saudud lidnas.

Urus-Martanan Regionidenkeskeižen medicinižen kolledžan filial^[1] (Jessentukad) i privatine ekonomikan da oiktusen kolledž^[2] oma lidnan professionaližen opendusen aluzkundoikš. Ende Orenburgan servisan da tehnologijoiden kolledžan filial radoi mugažo.

• 
  Urus-Martanan rajonan administracijan sauvuz (2015)
• 
  Lidnan pämečet' (Džuma-pühäpert'), vn 2020 nägu
• 
  Kul'turkeskuz Umar Dimaevan nimed (2020)
• 
  Etnografine privatine Dondi-Jurt-muzei (2010)

1. ↑ Urus-Martanan filialan lehtpoled Regionidenkeskeižen medicinižen kolledžan mmtk26.ru-saital. (ven.)
2. ↑ Ekonomikan da oiktusen kolledžan sait (keip.prof95.ru). (ven.)

• Lidnan tobmuden aluzkundoiden oficialine sait (meriya-urus-martana.ru). (ven.)

Urus-Martan Vikiaitas