Seshat

Seshat (Misr. Sš3t-" hayot yillarini oʻlchaydigan kishi „yoki“ ayol kotib") — Misr mifologiyasida yozish, adabiyot, taqdir va hisob-kitob sanʼati maʼbudasi^[1]. Pantera bilan tasvirlangan va „Hayot uyi xonimi“ (qoʻlyozmalar toʻplamiga ega oʻquv muassasasi, arxiv) qadimiy unvoniga ega edi^[2].

Ism

Seshat ismi ikki maʼnoga ega. Birinchisi- " hayot yillarini oʻlchaydigan kishi "(sesh = papirus = yashil = hayot beruvchi). Keyinchalik, uning kulti Tot bilan birlashtirilganda, bu ism „ayol kotib“ (sesh = papirus = papirus = yozuvchi) talqinini oldi. Seshatning erkak shakli Seshau^[2].

Rasm

Seshat tasvirlangan ohaktosh relyefining parchasi, c. Miloddan avvalgi 1919-1875-yillar e. Bruklin muzeyi

Pantera Seshatning muqaddas hayvoni hisoblangan, shuning uchun maʼbudashu hayvonning terisida tasvirlanib, koʻylak ustidan oʻralgan, qoʻlida yozuv asboblari (papirus tayoqchasi va vaqtinchalik ustun) bilan tasvirlangan. Boshining ustida etti burchakli yulduz^[2]^[3]^[4] tasvirlangan. Seshat ramzi ruhoniylarning tantanali yurishida 15 kishidan sakkizinchisi tomonidan olib boriladigan shtandartga oʻrnatildi^[3].

Mifologiya

Keyingi davrda Seshat Tot bilan bogʻlangan va „Shed“ daraxtining barglarida (heb-sed bilan bogʻliq) Fir’avnning hayoti va hukmronligini oʻlchaydigan kishi hisoblangan^[2]. U donolik xudosi Totning qizi yoki singlisi (kamdan-kam xotini) hisoblangan.

Seshatning tugʻilgan kuni Mafdetniki bilan bir kunda nishonlangan, ehtimol shuning uchun, Seshat uning egizak singlisi deb hisoblanadi.

Dendera ibodatxonasida Isis „Buyuk Seshat, yozuv xonimi, osmonda buyuk, yerda^[5] qudratli“ deb nomlanadi.

Kult

Dastlab Seshat mahalliy Sais maʼbudasi edi, lekin keyinchalik uning ibodat markazi Xemenu (Buyuk Hermopol) edi.

Seshat Totning ayol gipostaziyasi sifatida tasvirlanib —- olimlar va donishmandlar, quruvchilar va geodeziklarga hisob-kitoblar, donolik, yozuv maʼbudasi edi.Ayniqsa, ibodatxonalarni qurishda (Shuning uchun Seshat Nephthys — saroylarning homiysi bilan bogʻlangan) Seshat poydevor qoʻyishda muhim rol oʻyagan. Seshat „hayot uyining xodimi“, yaʼni „Muqaddas bitiklar, bilim va taʼlimotlar uyi“^[2].

Taqdirning maʼbudasi sifatida Seshat osmonning pastki chuqurliklarida yoki yuqori va quyi Misr uchrashuvi joyida kosmik daraxtning etagida oʻtiradi. Daraxt yoki uning barglarida u hayot yillarini (fir’avnlarni) va kelajak avlodlar uchun muhim voqealarni yozadi^[4]^[6]. Seshat-yangi tugʻilgan ilohiy bolaning toʻshagida oʻtirgan maʼbudalardan biri^[3].

Yana qarang

Bu
Sia

Manbalar

↑ Antonio Loprieno. Ancient Egyptian Literature: History and Forms. BRILL, 1996. ISBN 9004099255.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Harry Eilenstein. Isis: Die Geschichte der Göttin von der Steinzeit bis heute. BoD – Books on Demand, 2018 — 136, 142-bet. ISBN 9783842381896.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Christian Leitz. Lexikon der ägyptischen Götter und Götterbezeichnungen. Peeters Publishers, 2002 — 608-bet. ISBN 9789042911512.
↑ ^4,0 ^4,1 Макс Мюллер. Египетская мифология, 5000 экз, Загадки древнего Египта, М.: Центрполиграф, 2007. ISBN 978-5-9524-3094-5.
↑ Susanne Töpfer. Fragmente des sog. "Sothisrituals" von Oxyrhynchos aus Tebtynis. Museum Tusculanum Press, 2015 — 67-bet. ISBN 9788763543644.
↑ Near eastern studies, 1965 — 60-bet.

Adabiyotlar

Сешат, Мифологический словарь, М.: Советская энциклопедия, 1990 — 672-bet.

[1] Antonio Loprieno. Ancient Egyptian Literature: History and Forms. BRILL, 1996. ISBN 9004099255.

[:1-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Harry Eilenstein. Isis: Die Geschichte der Göttin von der Steinzeit bis heute. BoD – Books on Demand, 2018 — 136, 142-bet. ISBN 9783842381896.

[:0-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Christian Leitz. Lexikon der ägyptischen Götter und Götterbezeichnungen. Peeters Publishers, 2002 — 608-bet. ISBN 9789042911512.

[:2-4] 4,0 ^4,1 Макс Мюллер. Египетская мифология, 5000 экз, Загадки древнего Египта, М.: Центрполиграф, 2007. ISBN 978-5-9524-3094-5.

[5] Susanne Töpfer. Fragmente des sog. "Sothisrituals" von Oxyrhynchos aus Tebtynis. Museum Tusculanum Press, 2015 — 67-bet. ISBN 9788763543644.

[6] Near eastern studies, 1965 — 60-bet.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]