[go: up one dir, main page]

Kontent qismiga oʻtish

OIV infeksiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ushbu maqola kasallik haqida. Kasallikning qo'zg'atuvchisi haqida - maqola inson immunitet tanqisligi virusi.

Hozirgi vaqtda antiretrovirus terapiyaning mavjudligi tufayli OIV-musbat odamlarning sifati va umr ko'rish davomiyligi OIV-salbiy odamlardan farq qilmaydi[1][2]. Terapiyani qabul qilganda, odam virulentligini nolga tenglashtiradi, buning natijasida u boshqa odamlarga, shu jumladan himoyalanmagan aloqa paytida ham yuqtirilmaydi[3][4][5][6].

Antiretrovirus terapiya bo'lmaganda, inson immuniteti asta-sekin zaiflashadi, OIV infektsiyasi rivojlanishining ushbu bosqichi yashirin davr deb ataladi va o'rtacha olti yildan etti yilgacha davom etadi[7][8]. Agar biror kishi ARV terapiyasini qabul qilishdan bosh tortsa, OIVning takrorlanishi va immunitetning pasayishi hayotga tahdid soladigan ikkilamchi kasalliklar[9] bosqichiga olib keladi. OIV infektsiyasining rivojlanish sur'ati ko'plab omillarga bog'liq, jumladan immunitet tizimining holati , yosh (keksa odamlarda kasallikni yoshlarga qaraganda rivojlanish xavfi yuqori), virus shtammlari, koinfektsiyalar, ovqatlanish. holati va boshqalar[10]. Tibbiy yordamning yetarli emasligi va ikkilamchi yuqumli kasalliklar, masalan, sil kasalligi, kasallikning tez rivojlanishiga olib keladi.

Etiologiyasi va patogenezi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Inson immunitet tanqisligi virusining hujayradagi replikatsiyasi

OIV infektsiyasini retroviruslar oilasiga mansub lentiviruslar oilasiga mansub inson immunitet tanqisligi virusi keltirib chiqaradi[11]. OIV genomi ribonuklein kislotasi bilan ifodalanadi va infektsiyalangan hujayrada teskari transkripsiyadan o'tadi. OIV yuzasida CD4 retseptorlari bo'lgan inson qon hujayralarini yuqtiradi: T-limfotsitlar, makrofaglar va dendritik hujayralar [12]. Virus bilan kasallangan T-limfotsitlar virus, apoptoz yoki sitotoksik T-limfotsitlar tomonidan yo'q qilinishi natijasida nobud bo'ladi. Bir mikrolitr qonda CD4+ T-limfotsitlar soni 200 dan pastga tushib ketsa, hujayra immun tizimi tanani himoya qilishni to'xtatadi[13].

Virusning konverti ikki qavatli lipidli membranadan iborat bo'lib, unda bir qator oqsillar, masalan, transmembran glikoprotein gp41 va sirt glikoprotein gp120[14] :293-294, 296. Virusning p17 matritsa oqsili va p24 kapsid oqsilidan tashkil topgan "yadrosida" ikkita bitta zanjirli genomik RNK molekulalari va bir qator fermentlar mavjud : teskari transkriptaza, integraza va proteaza.

  1. Роксби, Филиппа. „Почему сейчас люди с ВИЧ живут столько же, сколько и здоровые“ (en) (2017-yil 11-may). Qaraldi: 2019-yil 14-aprel.
  2. „ВИЧ больше не убивает“ (ru). Газета.Ru. Qaraldi: 2019-yil 14-aprel.
  3. „«Неопределяемый = не передающий»“ (ru). SpidCenter. Qaraldi: 2019-yil 14-aprel.
  4. „Главная“ (ru). NO STIGMA. Qaraldi: 2019-yil 14-aprel.
  5. „Медработники должны рассказывать о тезисе «U = U» всем ВИЧ+“ (ru). life4me.plus. Qaraldi: 2019-yil 14-aprel.
  6. „Почему незначительный риск передачи ВИЧ n“. www.apvienibahiv.lv. Qaraldi: 2019-yil 31-oktyabr.
  7. „Пояснения к клинической классификации ВИЧ-инфекции“.
  8. „Развитие и течение ВИЧ-инфекции“. aids-tula.ru. Qaraldi: 2021-yil 28-mart.
  9. „Перечень состояний, свидетельствующих о развитии у пациента синдрома приобретенного иммунодефицита“.
  10. AIDS.gov. „STAGES OF HIV INFECTION“. U.S. Department of Health & Human Services. 2014-yil 20-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-iyun.
  11. „Ретровирусы: общие сведения“. База знаний по молекулярной и общей биологии человека (HUMBIO). Qaraldi: 2014-yil 28-iyul.[sayt ishlamaydi]
  12. What is HIV
  13. M.C.I. Lipman, R. W. Baker and M.A. Johnson ; with a foreword by P.A. Volberding.. An Atlas of Differential Diagnosis in HIV Disease, Second Edition. CRC Press-Parthenon Publishers, 2003 — 22—27-bet. ISBN 1-84214-026-4. 
  14. Белозеров, Е. С., Змушко, Е. И.. ВИЧ-инфекция, второе, переработанное и дополненное 3000 экз, Санкт-Петербург: Питер, 2003 — 368-bet. ISBN 5272003748.