Islomda Ayyub

Ayyub — Bonu Isroil qavmiga yuborilgan islom paygʻambari (nabi)^[1]. Bibliyadagi Ish bilan aniqlangan. Uning qissasi Qur’onda kofirlarga oʻrnak sifatida zikr qilingan, Alloh taolo oxir-oqibat Oʻziga ixlos qoʻygan va Unga tavakkal qilganlarga yordam berishi misollari qatorida^[2].

Uning onasi Lut paygʻambarning qizi edi^[3]. Ayyub Damashq yaqinidagi xalqlarga yuborildi. U juda badavlat va hurmatli odam edi, u barcha muhtojlarga yordam berdi. U goʻzal feʼl-atvori, solihligi va Allohga sidqidildan iymon keltirishi bilan ajralib turardi. Biroq, u cheksiz matonat va sabr-toqat tufayli shuhrat qozondi^[4].

Uning katta oilasi va koʻp xotinlari bor edi. Bir kuni Alloh Ayyubni qisqa vaqt ichida barcha boyliklaridan mahrum qilib, sinashga qaror qildi^[5]. Choʻpon qiyofasiga kirgan Iblis bu haqda paygʻambarga xabar berganida, Ayyub unga barcha mol-mulki Allohnikidir, u hamma narsani undan tortib oladi, chunki hamma narsa Allohning irodasi^[4] deb javob berdi^[6].

Kuchli zilziladan keyingi sinov paytida uning barcha bolalari vafot etdi. Iblis bolalar oʻqituvchisi qiyofasida unga bu haqda xabar olib kelganida, Ayyub farzandlarini unga Alloh bergan, har lahza ularni undan tortib olishi mumkin, deb javob berdi^[4].

Shunda Alloh Ayyubga ogʻir xastalik yubordi va u endi qimirlay olmadi. Ogʻir kasal eriga sabr bilan gʻamxoʻrlik qilgan xotinidan tashqari barcha qarindoshlari uni tark etishdi. Ayyub bu safar Allohga hamd aytdi va uning irodasiga boʻysindi. Iblis shaharda Ayyubning yiringli yarasi shaharning boshqa aholisiga ham tarqalishi mumkinligi haqida mish-mishlarni tarqatgach, shaharliklar Ayyubni xotini bilan shahardan haydab chiqarishdi^[2]. Er-xotin sharning chekkalaridan biriga joylashdilar. Kasallik davom etgan 18 yil davomida Ayyub hech qachon taqdiridan nolimagan. Shaytonning Ayyubning xotinini uni tashlab ketishga koʻndirish urinishlari muvaffaqiyatsizlik bilan tugadi^[4].

Bir kuni Paygʻambarimiz (sollallohu alayhi vasallam)ning kasalligi yanada ogʻirlashganida, Alloh taologa duo bilan yuzlandilar: „Albatta, menga hujum keldi va sen rahmlilarning eng rahmlisisan“ deb. Alloh taolo uning duosini qabul qilib, uning oldiga Jabroil farishtani barcha musibatlarga sabr-toqati va sabri uchun Alloh saxovat ila mukofotlashi haqida xabar yubordi. Jabroil alayhissalomning buyrugʻi bilan Ayyub oyogʻini mushtladi, oʻsha yerda buloq otilib chiqdi, bu uning chanqogʻini qondirdi, yaralarini davoladi^[2]. Alloh taolo Ayyubga salomatligini, boyligini, farzandlarini^[4][2] ni qaytardi.

Qur’onning noaniq buyrugʻi: „Va qoʻling bilan bir dastani oling va uni uring va gunoh qilmang!“ - bir paytlar Alloh Ayyubga yordam berishiga shubha qilgan oʻz xotinini jazolash vaʼdasini bajarish buyrugʻi sifatida talqin qilinadi^[2][7]. Ibn Kasir roziyallohu anhuning rivoyatiga koʻra, asar quyidagicha: bir gal Ayyub xotinidan gʻazablanib, agar Alloh unga shifo bersa, unga yuz darra urishga qasam ichdi. Va u kasallikdan tuzalgach, u qasamini bajara olmadi, chunki bu yillar davomida u unga gʻamxoʻrlik qildi, unga rahm-shafqatli va mehribon edi. Shunda Alloh taolo unga yuzta shoxdan bir dasta olib, uni bir marta yengil urishni buyurdi. Shunday qilib, qasamyod buzilmadi^[8].

Alloh taolo unga ba'zi mo''jizalar ko'rsatish qobiliyatini berdi^[4].

Ayyub 254 yil umr koʻrdi^[3].

Ayyub nomi Suriya, Falastin, Misr va Oʻrta Osiyodagi qator toponimlar bilan bogʻlangan. Ayyubning duolari musulmonlar tomonidan kasalliklarga qarshi tumor sifatida ishlatiladi^[2].