Interstitsial sistit

Interstitsial sistit^[1] — surunkali uzoq davom etadigan siydik kasalligi boʻlib, birinchi navbatda ogʻriqli siyish bilan tavsiflanadi.Bu ogʻriqli siydik pufagi sindromi sifatida ham tanilgan.Ogʻriq yengildan oʻrtacha va ogʻirgacha farq qilishi mumkin.Bu holat ayollarga erkaklarnikiga qaraganda koʻproq taʼsir qiladi va insonning turmush tarziga uzoq muddatli taʼsir qiladi.Sabablari hali ham nomaʼlum. Siydik pufagi kengayishni toʻxtatgandan soʻng, miyaga siyish vaqti kelganligi haqida signal yuboriladi.Bunday holatda, bu signallar zaiflashadi va siydik pufagida siydik miqdori oz boʻlsa ham, siydik chiqarish istagi paydo boʻladi.

Hozirgi vaqtda interstitsial sistit rivojlanishining aniq sababi aniqlanmagan.Ammo bir qator predispozitsiya qiluvchi omillarni nomlashimiz mumkin:siydik pufagining ichki yuzasining himoya qatlamining yetishmovchiligi va shunga mos ravishda shilliq qavatning oʻtkazuvchanligini oshishi;periferik nerv sistemasining patologiyasi; azot oksidi almashinuvining buzilishi; autoimmun jarayonlar.Xavf omillariga ilgari oʻtkazilgan jarrohlik va ginekologik jarrohlik aralashuvlar, spastik kolit, irritabiy ichak sindromi, revmatoid artrit, bronxial astma, autoimmun kasalliklar kiradi.

Interstitsial sistit — asta-sekin oʻsib boruvchi kasallik boʻlib, tez-tez ogʻriqli siyish (kunduzi ham, kechasi ham), shoshilinch va tos suyagi sohasidagi surunkali ogʻriqlar.Interstitsial sistitga xos boʻlgan tez-tez uchraydigan shikoyat siydik pufagida siydik toʻplanganda ogʻriqning kuchayishi va boʻshatilgandan keyin paydo boʻladigan yengillikdir.Interstitsial sistit bilan kasallangan va ogʻriqdan qutilmoqchi boʻlgan bemorlar tez-tez imkon qadar siydik pufagini boʻshatishadi.Qovuq devorining chuqur qatlamlariga zarar yetkazish bilan birga, siyishning koʻpayishi ushbu organning elastikligini pasayishiga va uning sigʻimining pasayishiga olib keladi.Baʼzida interstitsial sistit istisno tashxisiga aylanadi, chunki u sistit alomatlarini davolash va siydik pufagining barcha shunga oʻxshash kasalliklarini istisno qilish uchun uzoq vaqt davomida samarasiz urinishlardan soʻng aniqlanadi.Kasallik reproduktiv yoshdagi ayollarga koʻproq xosdir.Qariyalar va bolalarda juda kam uchraydi.Interstitsial sistitni erkaklarda ham aniqlash mumkin, ammo ayollarda uning uchrashi ustunlik qiladi. Tez-tez siyish koʻpincha toʻliq boʻlmagan boʻshatish hissi va ogʻriq bilan birga keladi, uning intensivligi yengil noqulaylikdan chidab boʻlmas holatga qadar oʻzgarishi mumkin.Siyishdan keyin ogʻriq susayadi va siydik pufagi toʻlganda yana paydo boʻladi.Ogʻriqning aniq lokalizatsiyasi yoʻq, koʻpincha u qorinning pastki qismida, uretrada, lomber mintaqada va sakrumda, qin va perineum sohalarida uchraydi. Interstitsial sistit bilan ogʻrigan bemorlarning yarmidan koʻpi qattiq ogʻriq sindromi tufayli jinsiy aloqa paytida va undan keyin norozilik va hatto ogʻriqni boshdan kechirishadi, bu esa keyinchalik ishtiyoqning pasayishiga va orgazmga erisha olmaslikka olib kelishi mumkin.Mavjud alomatlar bor bemorlarning bir qismi depressiya, uyqusizlik va xavotirga moyil hisoblanishadi. Interstitsial sistit jinsiy faoliyat, spirtli ichimliklar, achchiq ovqatlar, ziravorlar, shokolad, qahva, gormonal darajadagi oʻzgarishlar, shuningdek turli xil allergenlar tomonidan qoʻzgʻatilishi taʼsirida kasallik kuchayishi mumkin.

Diagnostika maqsadida interstitsial sistitga shubha qilingan barcha bemorlarga tos aʼzolarining ultratovush tekshiruvi, murakkab urodinamik tekshiruv va sistoskopiyalar oʻtkaziladi.

Interstitsial sistitni davolashda:glikozaminoglikan qatlamining yaxlitligini tiklashga qaratilgan dori terapiyasi(masalan siydik pufagiga gialuron kislotasini kiritish),simptomatik terapiya(antidepressantlar,antixolinergiklar,analgetiklar),siydik pufagiga dori vositalarining kombinatsiyasidan foydalaniladi.Koʻrsatmalarga koʻra, interstitsial sistitni jarrohlik yoʻli bilan davolash amalga oshiriladi.Odatda,bu operatsiya taʼsirlangan siydik pufagini olib tashlashni va uni ichak segmentining hosilasi bilan almashtirishni oʻz ichiga oladi.Bunday operatsiyalar tez-tez bajarilmaydi.Asosan siydik pufagi sigʻimining 50-100 ml va undan kamroq pasaytirish bilan ogʻir ogʻriq alomati davolanadi.

Interstitsial sistitning oldini olishning majburiy elementi gigiena qoidalariga rioya qilish (shu jumladan jinsiy), sogʻlom turmush tarzi, genitouriya kasalliklarini oʻz vaqtida davolashdir.

Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024)

1. ↑ [1]