Gidrokortizon
Gidrokortizon yoki kortizol – odam, maymun va itlarning buyrak usti bezi poʻstloq qavatida xolesteshidan hosil boʻladigan steroid gormon. Organizmdan asosan siydik bilan ajraladi. Glyukokortikoid taʼsirga ega – jigarda glyukoza hosil boʻlishini va uning qondagi miqdorini oshiradi. Gidrokortizon jigarda oqsil va ribonuklein kislota sintezini barqarorlashtiradi, koʻpgina boshqa toʻqimalar (masalan, limfa, muskul toʻqimasi, biriktiruvchi toʻqima) da esa bu jarayonni tormozlaydi. Gidrokortizon ajralishini adrenokortikotrop gormon ishtirokida gipofiz tartibga solib turadi. Organizm uchun noxush holat yoki biror kasallik roʻy berganda (masalan, stress, adaptatsion sindrom) gidrokortizon hosil boʻlishi jadallashadi. Gidrokortizon va uning preparatlari hamda sunʼiy hosilalari – prednizolon, triamsinolon va boshqa tibbiyot amaliyotida turli kasalliklarni davolashda ishlatiladi.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil.
 |
