[go: up one dir, main page]

Jump to content

Oseyji

From Vikipediya
Hozirgi joylashuv areali va aholi soni
AQSh
Til Ingliz tili va Osage
Dini Masihiylik, Animizm va Native American Church
Oseyji jangchisi. Rassom: Jorj Ketlin

Oseyji, osedj, osaj (fransuz. Osage ; nomlanishi — vajaje)[1] — siu xalqlari guruhidan boʻlgan hind qabilasi. Mavjud bir nuqtai nazarga koʻra — milodiy 1200-yil atrofida, boshqasiga koʻra — XVII asrda, irokezlarning bostirib kirishi natijasida ular Ogayo daryosi vodiysidan, oʻzlari ilgari yuzlab yillar davomida yashagan hozirgi Kentukki shtatidan koʻchib oʻtishgan. Taxminan 1700-ilda oseyjilar Missisipi daryosining gʻarbiy tomonida, hozirgi Arkanzas, Missuri, Kanzas va Oklaxoma shtatlariga joylashdi. Oʻsha davrda oseyji aholisi mintaqadagi eng kuchli va nufuzli qabila edi.[2]

19-asr rassomi Jorj Ketlin oseyjilarni „Shimoliy Amerikadagi qizil va oq tanlilar orasida eng baland odamlar zoti“ deb taʼriflagan; erkaklarning boʻyi olti futdan kam boʻlishi kamdan-kam uchraydi, koʻplari olti yarim futga, baʼzilari esa yetti futga yetadi.[3]

Oseyjilar hozirda federal tan olingan qabila hisoblanadi. Ular asosan Oseyj okrugida, Oklaxomada yashaydi, garchi qabilaning koʻp aʼzolari butun mamlakat boʻylab tarqalgan.

Oseyj (vajaja) tili Siuan tillarining Dhegiha guruhiga kiradi. Oseyjning soʻnggi maʼruzachisi Lyusil Rubedo 2005-yilda vafot etdi.

Manbalar

[edit | edit source]
  1. Stukalin Yu. V.. Entsiklopediya voennogo iskusstva indeytsev Dikogo Zapada. M: Yauza; Eksmo, 2008 — 69-bet. 
  2. «Fort Scott National Historic Site», National Park Service
  3. „Words of the Tribe“. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-iyul 2016-yil.

Adabiyotlar

[edit | edit source]

Havolalar

[edit | edit source]