qaytadan
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qay-ta-dan
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QAYTADAN ' boshqatdan', 'qayta'. Tergovni haytadan boshlaymiz, qishlohdan ketib holmang (Sunnatilla Anorboyev). Bu soʻz eski oʻzbek ti — lida qayta ravishi bilan bashdan soʻzidan tuzilgan; keyinchalik bash soʻzi ishlatilmay, -dan qoʻshimchasi qayta soʻziga qoʻshiladigan boʻlgan (КРС, 323: qayta ..; qaytadan 'obratno, opyat, snova'); soʻngra kelishik qoʻshimchasi bu soʻzning ajralmas qismiga aylangan; bu soʻz tarkibidagi a unlilari ä unlilariga almashgan: qayta bashdan > qaytadan > qäytädän.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
rvsh. Yangidan, boshqatdan. ◆ Qaytadan yozmoq. Qaytadan ishlamoq. Qay-tadan tiklamoq. Qaytadan qurmoq. v Maktubuning [Kumushning
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]◆ yurak jarohati-ni qaytadan tirnab taiigagan edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ -Tergovni qaytadan boshlaymiz, qishloqdan ketib qolmang, — dedi tergovchi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ Bektemir chuvalgan paytavasini yechib, boldirlarini ish-qalab, qaytadan askarchasiga ixcham oʻradi. Oybek, „Quyosh qoraymas“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚАЙТАДАН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.