[go: up one dir, main page]

Jump to content

Masipalankulu wa Doroba ra Tshwane

Kusuka e Wikipedia
Xikombiso xa Tshwane, lexi nga na logo ya khale leyi kombisaka Miako ya Union ePitori, leyi nga na xiga lexi nge "Ha fana" (xifaniso xa 2005).

Masipalankulu wa Doroba ra Tshwane,i doroba leri tivekaka tani hi Doroba ra Tshwane i masipala lowu tivekaka tani hi doroba leri vumbaka mfumo wa miganga wa n'walungu wa Gauteng eAfrika Dzonga . Ndhawu ya doroba-nkulu yi le xikarhi ka doroba ra Pretoria laha madoroba lama rhendzeleke na miganga leyi katsekaka eka ndhawu ya mfumo wa miganga.[1]

Masipalankulu wa Doroba ra Tshwane wu simekiwile hi ti 5 Dzivamisoko 2000, wu vumbiwa hi 13 wa khale ka tikhanselara ta dorobankulu na doroba naswona wu lawuriwa ehansi ka sisiteme ya.[2]

Ntivomisava

[Lulamisa | edit source]

Ndzhawu ya misava ya Masipalankulu wa Doroba ra Tshwane yi tlakuke kusuka eka 2,198 square kilometres (849 sq mi) hi 2010 ku ya eka 6,368 square kilometres (2,459 sq mi) endzhaku ka ku nghenisiwa Metsweding, kaleswi endlaka leswaku yi va Masipalankulu lowunkulu wa Doroba eAfrika-Dzonga.

Xihlovo xa Tswaing xi le n'walunguvupela-dyambu bya Soshanguve [3].

Masipalankulu wa Doroba ra Tshwane wu vumbiwa hi tindhawu leti landzelaka:

Ntlawa wa rixaka Ntalo wa vanhu % .
Khaladi 58 788 2.01% .
Muntima wa Muafrika 2 202 847. Xihlamusela-marito 75.40% .
Vobasa 586 495. Xihlamusela-marito 20.08% .
Muindiya/Mu-Asia 53 744 1.84% .
Van'wana 19 614 0.67% .
Hinkwaswo 2 921 488. Xihlamusela-marito 100.00% .
Xiphemu xa le mahlweni xa Muako wa Theo van Wyk eKhamphasini-nkulu ya UNISA

Huvo ya masipala yi vumbiwa hi swirho swa 214 leswi hlawuriweke hi vuyimeri bya xiringaniso bya swirho leswi pfanganisiweke . 107 va hlawuriwa hi ku vhota ko sungula ku hundza eka tiwadi ta 107, kasi lava saleke va 107 va hlawuriwa eka minxaxamelo ya vandla leswaku nhlayo hinkwayo ya vayimeri va vandla yi ringana na nhlayo ya tivhoti leti amukeriweke. Eka nhlawulo wa ti 1 Nyenyankulu 2021, a ku na vandla leri nga hlula switulu swo tala eka huvo.

Tafula leri landzelaka ri kombisa mbuyelo wa nhlawulo wa 2021.

Vukorhokeri

[Lulamisa | edit source]
Muako wa khale wa Yunivhesiti ya Vutshila ya Pitori

Mati na nkululo

[Lulamisa | edit source]

Kusukela hi 2016, Dorobankulu ra Tshwane ri kuma 72% wa mati ya rona yotala kusuka eka Rand Water, leyi tirhisaka Integrated Vaal River System. Mati lawa yanga sala ya 28% ya Tshwane ya huma eka tindzhawu ta yona to basisa na ti boreholes. Swipimelo swa mati swi tirhisiwa hi nkarhi wa dyandza, magandlati yo hisa kumbe ku cinca kun’wana ka tinguva.

Xitichi lexikulu xa xitimela xi le Pretoria .

Gautrain yi famba hi swiphemu swa masipala, na switichi eCenturion na Pretoria, yi helela eka xitichi lexi nga exifundzheninkulu xa Hatfield.

Rivala ra swihahampfhuka

[Lulamisa | edit source]

OR Rivala ra Swihahampfhuka ra Matiko ya Misava ra Tambo eka Masipala wa Dorobankulu ra Ekurhuleni leri nga ekusuhi ri tirhela Tshwane. Rivala ra Swihahampfhuka ra Wonderboom en'walungwini wa Tshwane ri tirhela swihahampfhuka swo vevuka.

Dyondzo ya le henhla

[Lulamisa | edit source]

Masipala wa Tshwane i kaya ra Yunivhesiti ya Thekinoloji ya Tshwane, na yunivhesiti leyikulu ya dyondzo ya le kule ( Yunivhesiti ya AfrikaDzonga, leyi tivekaka ngopfu hi xihlamuselamarito xa yona, UNISA), xikan’we na The Yunivhesiti ya pitori, yin’wana ya ndzavisiso lowu rhangelaka eAfrika-Dzonga na tiyunivhesiti to dyondzisa, Yunivhesiti ya Sayense ya Rihanyo ya Sefako Makgatho (SMU, leyi khale a yi vitaniwa Yunivhesiti ya Limpopo (Khamphasi ya Medunsa) na Yunivhesiti ya Vutshunguri ya Afrika DzongaMEDUNSA) xikolo xa vutshunguri, na Huvo ya AfrikaDzonga ya Vulavisisi bya Sayense na Vumaki (CSIR).

Bibliyogirafu

  1. https://www.tshwane.gov.za/?page_id=348#:~:text=The%20Municipality%20was%20established%20on,Pretoria%20area%20and%20surrounding%20areas.
  2. https://municipalities.co.za/overview/3/city-of-tshwane-metropolitan-municipality
  3. https://dearsouthafrica.co.za/tshwane/