Gaga kska Yacow ka Syria, 35 00 N, 38 00 E ka gaga na nniqan. Kana ka knlbangan na o 185,180 sq km（hangan na o Tg89） (knlbanga dxgal o 183,630 sq km, knlbangan qsiya o 1,550 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 17,185,170 hiyi. Gaga Damascus ka pusu alang paru, jiyax 17 idas 4 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Syria ga wada sugan 75.80% ka dxgal qpahan, 2.70% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 21.50% na.

Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Bashar al-Assad, pnaah hngkawas2000 idas 7 jiyax 17pnrajing kmlawa klwaan.

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’

Weki payko, patko censu nkiya naq.

ali 1, Siriya Arapo konghokwo(kari Arapo: الجمهوريّة العربيّة السّوريّة，patis Roma: al-Jumhūrīyah al-ʻArabīyah as-Sūrīyah), Siriya kesun daha klaali(kari Arapo: سوري，patis Roma: Sūriyā), ga meniq quri Siya, hhreyan hido Ticong-hay, alang quri Congtong Arapo, tunux alang na we Tamasuko. Daya nan a we ga msuayus Tuarci, quri hhreyan hido we ga mtaayus Irako, hunac na we msayus daka Yetan, quri tghunac ggqiyan hido we, mtaayus Ripanun daka Isore, quri ggqiyan hido we Ticong-hay. knkawas 1946 idas 4 ali 7, ngalan alang turi nRenhokwo ma, kana laalang suce nii, congtong na saya we, Sapaar‧Asayto. Ado ini alix mccebu alang daha naq, wada mtgarang eguw cung-cen ma, rahur niqan halung, ga biqan ngayan kwoci we, Siriya cunghu, Fantwe-pay nSiriya ma, pe-Siriya mingcu renpang dnii.

	Rmabang tuura qtaun patis dheran na we, qita paris pncbuwan naq na Siriya. Pncbuwan alang daha naq saya: tanah we Siriya cunghu, myeas we pe-Siriya mingcu renpang(beyax mingcu na Siriya), mbbhege we Isuran-cyaw, bhege we Samu cefan-cucu, msama we Fantwe-pay Siriya,	目前內戰局勢： 紅色：敘利亞政府，黃色：北敘利亞民主聯邦（敘利亞民主力量），灰色：伊斯蘭國，白色：沙姆解放組織，綠色：敘利亞反對派 更詳細的地圖見敘利亞內戰詳細地圖。

Pusu kari kesun Sriya(kari Arapo：سوريا‎，patis Roma：Sūriyā) nii we, pneeyah kong-ye 8 suci ka kari Annatoriya kari Ruwe ka Sura/i，daka kari ncbeyo ka Sira Σύριοι, Sýrioi, uxe deΣύροι, Sýroi，daka kari nii we, nkndalax Aššūrāyu（Assyria，Yasu）. Ani si, kndalax Sayryoku ti-kwo(kndalax 323 betaq 150 BC) ciida, ptyuwan daha dheran quri Rihwanto duri. peeyah ciida de, ini ptnaki nSira ka seediq Yasu ga meniq Mesoputamiya ma, seediq ga meniq Rihwanto Yaran-jen, asi na gxali qmita mesa seediq Siriya.

Siriya nii we, kingal pusu pnyahan ku-raw wun-ming suce nii duri, ngngalan Roma tikwo han we, mnoda Fecini, Sitay, Mitanni-wangkwo, Yasu, ku-Papirung, ku-Ayci, Posu-tikwo, Macitun-tikwo ma, bobo na ka Sayryo-kutikwo dtikwo nii ciida.

Knkawas 2015 idas 5, Isuran-kwo-cucu we, spooda na mccebu naq Siriya siida, ddulun na mosa gmeeluk mangal ka dheran nSiriya, saya de uka beyax daha meniq Siriya ka Isuran-kwo di, ani si ga naq pkkulu qqlhangan daha ka ttunux supi alang daha ani betaq saya dungan. Wada ddulun mangal supi Siriya, seediq niqan halung kmciyuk cugnhu ma, seediq Kuarto ka dheran gnlekan Isuran-kwo di. Ga naq ini alix mccebu ka seediq naq Siriya ma, mccebu daka Isuran-kwo duri, asi lux 20 wan sngali ka seediq wada mhuqil, maha naq 800 wan ka seediq ga mdooda uka niqun, hmrinas 500 wan ka seediq ga mgnan-ming wada qduri kwo-way, nii ka nan-ming-caw tgparu ba bobo tg2 suce-tacan.

Ga ptyusan 14 yici-singcung-ci kana alang Siriya, kika 13 sung(Muhafazat) ma, Tamasuko;

1.     德拉，1967年阿以戰爭後部分地區以色列占領 Tora, knkawas 1967, bobo mnccebu ka Arapo daka Isore de, wada ngalan Isore ka dumu dheran daha.

2.     代爾祖爾 Tayarcuar

3.     大馬士革 Tamasuko

4.     阿勒坡 Aropo

5.     哈馬 Hama

6.     哈塞克 Hasayko

7.     霍姆斯，1961年分阿勒坡省置 sungcu nHomusu knkawas 1961

8.     伊德利卜 Itoripu

9.     拉塔基亞 Rataciya

10. 庫奈特拉，1967年分大馬士革省置，1967年阿以戰爭後以色列占領部分地區Kunattora, sungcu nTamasuko knkawas 1967, 1967, bobo mnccebu ka Arapo daka Isore de, wada ngalan Isore ka dumu dheran daha.

11. 拉卡 Raka

12. 蘇韋達 Suweta

13. 塔爾圖斯，1972年分拉塔基亞省置 Taartusu, sungcu nTaartusu knkawas 1972.

14. 大馬士革市 Tamasuko-su

	Patis alang pngerah pparu nSiriya.	敘利亞大城市分布地圖

Patis ga spatis toma nii we, alang tghbaro ba 13 sunghwe-ci nSiriya.

城市 Alang	阿拉伯文 Patis Arapo	省份 Sung-fun	人口 Hei seediq
塔爾圖斯 Taartusu	طرطوس	塔爾圖斯省 Yaartusu-sung	93,054 93,054
拉塔基亞 Rataciya	اللاذقية	拉塔基亞省 Rataciya-sung	554,000 554,000
大馬士革 Tamasuko	دمشق	大馬士革省 tamasuko-sung	1,600,000 1,600,000
阿勒坡 Aropo	حلب	阿勒坡省 Aropo-sung	1,700,000 1,700,000
霍姆斯 Homusu	حمص	霍姆斯省 Homusu-sung	1,033,000 1,033,000
哈馬 Hama	حماة	哈馬省 Hama-sung	410,000 410,000
伊德利卜 Itoripu	ادلب	伊德利卜省 Itoripu-sung	55,000 55,000
蘇韋達 Suweta	السويداء	蘇韋達省suweta-sung	87,000 87,000
德拉 Tora	درعا	德拉省 Tora-sung	75,000 75,000
庫奈特拉 Kunaytora	القنيطرة	庫奈特拉省 Kunaytora-sung	37,000 37,000
代爾祖爾 Tayarcuar	دير الزور	代爾祖爾省 Taarcuar-sung	133,000 133,000
哈塞克 Hasayko	الحسكة	哈塞克省 Hasayko-sung	82,000 82,000
拉卡 Raka	الرقة	拉卡省 Raka-sung	188,000 188,000

	Wesing-cawpen nSiriya. Pntasan nab obo ka ayu alang.	敘利亞的衛星照片。國界是後來加上的。

Kana knclhangan dheran na Siriya we 185,180km²(kana wada ngalun nIsore ka Koran-kawti), ga meniq ggqiyan hido Yaco-taru, maayus Tuarci ka daya na, maayus Irako ka hhreyan na hido, hunac na we mtaayus Yetan, tghunac ggqiyan na hido we msaayus Ripanun ma Parosutan, Quri ggqiyan na hido we, ga mssipo Ticong-hay. Kana dheran na we, ga peeyah quri daya ggqiyab hido, so msbaang quri tghanu hhreyan hido.

1.     Lmiqu quri ggqiqyan hido ma, rbeyuk na cenga daha dgiyaq, ga hiya ka 2841m knbrawan dgiyaq na tgbbaro ba, ga so Sehong-san tghunac ggqiyan hido daha.

2.    Breenux ka tgdaya ssiyo Ticong-hay, qndisan na ssiyo n rcilung we 183km, hini niqan tikuh llmiqu ma bsuring:

3.     Kaw-yen ka quri hhreyan daha hido;

4.     Nrao nSiriya ka quri tghunac hhreyan daha hido.

2660.1 wan hei seediq daha(snpegan knkawas 2019), wada mgseediq Arapo ka seediq Siriya we 90%, duma di ge seediq Kuto, seediq Yasu(niqan ltlutuc na Arami-fen), seediq Yameniya ma seediq Tuarci; ssnhiyan daha we Isuran-cyaw ma Musuring, mpdehuk hari 90%, nduma de Citu-cyaw di; kwan-hwang-yiyen daha we kari Arapo, dooyun daha riyung ka Fa-yi ma Ing-yi duri. Duma kari mingcu daha de, niqankari Kuarto, kari Yameniya, kari Arami ma, kari Tuarci.

Kingal cingcun-su ga Siriya(敘利亞的一座清真寺)

Isuran-cyaw ka snhiyan seediq Siriya saya, maha naq 90% hei seediq na ka Musuring, Sunni-pay ka 70%, kana Suye-pay na we dehuk hari 20%. Niqan pnswayan Arawe-pay, suar-Imamu-pay ma, Isumayi-pay ka Suye-pay nii.

Dungan we, niqan duma seediq ka snhei Yacuti, Torucu ma, tikuh ba Yotay-jen.

敘利亞宗教 Congcyaw nSiriya
教派 ssnhian		百分比kneeguw na
伊斯蘭教遜尼派 Sunni-pay nIsurancyaw		70% 70%
伊斯蘭教阿拉維派 Arawe-pay na isurancyaw		12% 12%
基督教 Citu-cyaw		10% 10%
德魯茲教torocu-cyaw		4% 4%
其他/無宗教 Uka sniyan		4% 4%

U-ci: tan-kosnmalu na cen-Suren ciida, cuco-paw, femaw-twe fetan, miko-23(knkawas 2002, wada pttingun 22 cunca-ci nIsore ka miko-20 nSiriya).

Betaq knkawas 2015 ka pncbuwan daha nanaq dheya ka cunghu-cyun nSiriya nii we, kndalax 30 wan ka supi na bale ma, wad meelih betaq 15 wan di.

Orosu ka alang tgparu ba mbaruy u-ci Siriya nii, Siriya nii duri we, kinal ba dangi paru ba meniq alang Cong-tong nOrosu.

Ado ka dheya naq mccebu, ye ba maha 18 ka pi-hwa wada daha gguyun mneniq quri tgdaya hhreyan hido alang nSiriya. Pi-hwa nii we, gam myaw-hwe ku-Sira Homa-susu ka “Awto-say”, uka sskdiyan saya di. kika duri we, ga cckeka alang daha poukwan na Hama-sung,wada gguyan hii ka tucin-cintong tyaw-syang daha. Mesa ka wunhwa-pucang nSiriya ka Rupana‧Musawe, maah 10,000 hari ka kawku-iyci ga alang daha Siriya, nasi huwa kesi qmlahang kana yici ka nii mccebu ka alang nami, uka ba hhwaun.

Renyo-cang daha ga Amusu.(荷姆斯煉油廠)

Knbaka naq ngngalan daha hbangan ka Siriya, nong-ye, suyo, cyawkong-ye ma riyo-ye ka ppyahan daha pila. Ga knpriyux ooda daha cingci ka Arapo fusing-sohwe-tang daha: paha kari, tenjan-cuyen we na alang ka kiya, meniq ka ta-ciye ma, kong-ye we niqan kwoyo-hwa, kana so inghang, pawsen-kongsu we, qlhangun hari, pgklaun ka nngalan seediq pqeepah kwoing-suye, pooda tuti-kayko.

	Eluw mmaha Ripanun	通往黎巴嫩的產業通道
	Kwang-cang daha ga Al-Hamidiyah	Al-Hamidiyah廣場
	Snpahang ga Serjilla	Serjilla遺跡
	Kucung na Apamiya	阿帕米亞古城
	Homusu-su	霍姆斯市
	Swe-ri kongcung na Tamasuko	大馬士革的水利工程
	Eguw ba rulu ga na brigun Siriya ka Tanah Tunux	日本汽車在敘利亞有不小的市占率

Cunghu na Siriya Arapo kongho-kwo saya we, hweyen-kwo na Renho-kwo ma, cungyen-kwo na Isuran-hoco-cucu. Betaq saya we, 80 alang ka wada cen-cyaw daka Siriya nii. Knkawas 2018, alang Apuhacu daka alang Nan’aw-saycu ka wada cen-cyaw hndure hari.

Knkwas 2012 idas 11 ali 12, haywan Arapo kwo-cya hoco-weyen-hwe(Sautiarapo, Kata, Paring, Arapo ren-ho ta-kongkwo, Koweto, Aman) we paha kari, kingal ba Cenkwo-renmong si bale ba ririh cunghu nSiriya, wada dah aka cunghu na Psaar‧Asayto. Bobo na de, meniq ka Arapo kwocya renmong(ini spegi Aarciriya, Irako ma Ripanun) duri we, Cenkwo-renmong si bale ba ririh cunghu nSiriya mesa.

Peye kwocya ka Tuarci, Dame, Ingkwo ma Fakwo duri we, lmekuh Cenkwo-renmong duri. Knkawas 2012 idas 11 ali 11, cunghu nDame we, pooda sin-wun paha kari, qrasun daha bale ka pheyu Cenkwo-renmong mesa, mesa ka sinwun daha, “So nii de, maha uka ka se-sing tong-cu nSiriya Psaar‧Asayto cunghu denu, prading mtbale, msderux ma smtangan mingcu.” Sin-wun daha duri we, psdehu mesa jentaw cuyi ma, mpdato mesa, tmdahu Kata ka niqan ba dnayo na msseli mpprengo.

Idas 11 ali 13, Fakwo congtong ka Forangsowa‧Awrangto we, pooda kari cicohwe mesa, “Kingal ba Cenkwo-renmong si bale ba ririh cunghu nSiriya” ma, “Ring-su cunghu na mingcu siriay”, ma, naka so nii kana ka Oco kwocya mesa, Fakwo nii we, tg1 mesa kingal ba Cenkwo-renmong si bale ba ririh cunghu nSiriya ka Oco kwocya.

Idas 11 ali 20 ciida, way-cyaw ta-cung ka Heko na Ingkwo, paha kari Ingkwo cunghu, mesa, “Cenkwo-renmong si bale ba ririh cunghu nSiriya” mesa.

Knkawas 2013 idas 3ali 6, wacang-hweyi na Arapo kwocya-renmong meniq Kayro hiya we, wada daha ngalan bale ba ririh cunghu nSiriya ka Cenkwo-renmong. Idas 3 ali 6, niqan lutuc dara Dame ka Cyanirong‧Sito we, wada mangal cong-ri na Cenkwo-renmong ring-su cunghu. Ini qbsiya, mesa ka cu-si na Cenkwo-renmong ka Muwacu‧Hatipu, Cenkwo-renmong nii ka mpriyux Pasaar cunghu meniq Renhokwo hiya, ani si ini sruwa ka Orosu.

• CIA
• 外交部
• List of current heads of state and government
• https://zh.wikipedia.org/wiki/叙利亚(參考自中文維基百科）
• Hlidan na Dakis Pawan