“dgiyaq mqalux” pkrajing miyah hini dungan. Quri saw duma na o qita “Mungteneykerwo (Syawciyi)”

Mungteneykerwo (kari Mungteneykerwo: Црна Гора / Crna Gora, asi pryuxi dgiyaq mqalux) gaga mniq hunac gqian hidaw Paarkan Pantaw), gaga sipaw hraan hidaw Gsilung Yateriyahay. Sbiyaw han o ida mduuy hangan na Yingun“Montenegro” pryuxan hngang, saw ka “Muntineykerwo”, Cungkwo Tlu,Sinma, Syangkang, Awmun o ida dha ruan brihan na “Dgiyaq Mqalux” msa, manu ka Taywan o pryuxan dha “Mungteneykerwo” kida.

Daya hraan hidaw Mungteneykerwo o Searweyya, hraan hidaw o Qeswowo (jiyax 17 idas 2 hngkawas 2008 mngarang murux nanaq), hraan hidaw o Aarpaniya, daya gqian hidaw o Posniya ni Hesekeweyna ni Qerwoaysiya, hunac gqian hidaw o Gsilung Yateriyahay (nTicunghay uri).

Mungteneykerwo ga ida pnhiyug hngkawas 1910 Mungteneykerwo wangkwo han, mnhdu ppais ka tgkingal do wada teumal hana phiyug na seejiq Searweyya, seejiq Qerwosiya ni wangkwo seejiq Srwoweyniya, ppais ka tg2 siida cowsinkwo mrmux Nasrafu, Mungteneykerwo ga maa klwaan pqlahang Yitari, bukuy Nacwey Tekwo ka mmlux, malax ka Mungcyun.

Bukuy na ppais tg2 do maa msupu 6 cyamung KunghekwoNansrafu Sehwey cuyi Reynpang Kunghekwo uri, 4 na cyamung Nansrafu (Srwoweyniya, Qerwoaysiya, Posniya ni Hesekeweyna, macutung) bukuy pnrajing hngkawas 1990 do murux nanaq da, Mungteneykerwoni Searweyya ga maawana bi dha ka Cyamung Kunghekwo Nansrafu da.

Hngkawas 2003 do Nansrafu Reynmung Kunghekwo o malax “Nansrafu” ka hangan klwaan, Priyux Searweyya ni Mungteneykerwo.

Jiyax 21 idas 5 hngkawas 2006, Mungteneykerwo ga mudaKungmin twopyaw, kdmurux (citun) o 55.5% pyaw ka ngalan na, dhiya ka embiyax wada mangal; jiyax 3 idas 6 do manu ka kwohwey Mungteneykerwo ga mdungus bi pgarang kari murux da, kiya ni maa Reynhekwo Hweyyueynkwo. Jiyax 5 idas 6 hngkawas 2017 do, mteumal Peyyuey ka Mungteneykerwo, maa qpruhan nii ni tg29 Hweyyueynkwo da.

Mungteneykerwo ga mniq ksk kari klwaan Mungteneykerwoga thnganan Црна Гора (Siriar cmu) uxay uri o Crna Gora (Rating cmu), "Dgiyaq Mqalux" msa ka ririh na. Kska na kari Siow (kari Yingkwo, kari Yitari dnii) hangan

Mungteneykerwo o Montenegro ksun, hangan nii o idapneiyah kari Yitari na kari alang Weynis. Monte o kika dgiyaq, negro o Mqalux.Cung, Sin, Ma o wada dha pryuxan mririh saw “Dgiyaq Mqalux” uxay uri o pryuxan hnang “Mungteneykerwo”: Taywan o mangal hnang na kiya “Mungteneykerwo” msa.

Pusu sbatas: Ris Mungteneykerwo

Rudan Mungteneykerwo o seejiq Yiririya, brah Kungyueyn Sci 3 siida, wada ngalan Kurwoma. Mphing ka Rwomatikw o do Yiririya ga wada ngalan seejiq Kete da, bukuy do Hwangti Paycanting Tikwo Castingni yis ga wada na steumal duri.

Sbiyaw balay han o Nansrafu mincu ga paah Sci 6-7 siida, ida dhuq hini, sblayiq mseupu tnealang ka dhiya, phiyug klwaan dha nanaq. Kskana hiya o

Tuqeriya (Duklja) Kungkwo ga ida sdalih Mungteneykerwoka dxgal dha. Paah bi hngkawas 1042 murux nanaq ka klwaan nii, manu ka Cyawcung Eworyuey 7s ka bnegay wangkwo hyaan. Tuqeriya ga mphing Sci 12 siida,

Racaqa (Raška) Takungkwo (thnganan Searweyya Takungkwo) mtutuy phiyug bgurah Neymaniya Wangcaw, maa nSearweyya ka Tuqeruya duri.

Mniq klwaan Neymaniya Wangcaw, Tuqeriya ticyu ga nii kingal ka Ceta (Zeta) Kungkwo duri, ska Sci 14 siida Ceta ga qdriqan na ka knrawa Neymaniya. Paah Sci 15 do wada ngalan Etuman Tikwo ka egu na ticyu Paarkan Pantaw, Cetao wada ngalan hngkawas 1498 da, spuan Etuman Tikwo na Squtaysangcaqe (İşkodra Sancağı). Hngkawas 1514 do Ceta ticyu ga paah Squtaysangcaqe mswayay, maa

Mungteneykerwo Sangcaqe (Karadağ Sancağı). kiya ka kiya ni Etuman Tikwo ga ini na ngali kana ka Ceta, saw ka Dgiyaq Rwofucin ticyu ida murux na.

Hngkawas 1913 na Mungteneykerwo

Hngkawas 1516, Mungteneykerwo ga maa mquri sslian Caytiney na msupu Cng Cyaw klwaan. Qbsuran  klwaan ga mssli Cng Cyaw cyueynri mniq Cinwang Cucyaw

(Vladika). Hngkawas 1852, Mungteneykerwo cinwang Cucyaw, Piterwoci-neykeca Cyacu na Tanirwo 2s (Danilo II Petrović Njegoš) malax hangan Cungcyaw, maa Mungteneykerwo kungkwo na Tanirwo1s, Mungteneykerwoga maa nkiya na Kungyueyn da.  

Hngkawas 1860, Tanirwo2s ga wada dha yahan mguy smipaq, mlutuc ka Nikura1s. hngkawas 1876 doMungteneykerwo ga musa tmraki Etuman Tikwo, qulung mangal egu bi dxgal. Mungteneykerwo ga mniq ska hngkawas 1878 Porinhweyyi, wada srwaun murux klwaan. Hngkawas 1910, Mungteneykerwo takungkwo Nikura1s gaenduwa bi msbukung, phiyug Mungteneykerwo wangkwo.

Pspais tgkingal ka knlangan siida, wada teumal Syeyyueykawo ka Mungteneykerwo, sdayaw na mungyowSearweyya, kiya ni asi usa ppais dha ka Awsyung Tikwo.Wada ini baka mn2 musa mrmux ka Awcyun, kiya ka kiya ni idas 1 hngkawas 1916 mn3 musa mrmux duri, wada ngalan Awsyung Tikwo kana ka Mungteneykerwo. Manu ka Nikura1s ga wada qduriq Yitari, Fakwo. Hngkawas 1918, Searweyya dnii cyuntwey Syeyyueykawo ga wada mangal Mungteneykerwo.

Mnhdu ppais ka Tgkingal do, mniq truma dnudul Searweyyaga, Srwoweyniya, Qerwoaysiya msupu phiyug tgkingal nNansrafu qpruhan msupu klwaan. Siida klwaan Searweyyana Mungteneykerwo o gisu mssli pprngaw kari uri, malax kwowang klwaan, sdakar brinah klwaan ka kwowang, teumal bgurah na seejiq Searweyya, seejiq Qerwoaysiya ni wangkwo seejiq Srwoweyniya. [6]

Hngkawas 1919, ini ktna lnglungan na qpruhan o ptutuy Sngtancey ciyi, kiya ka kiya ni wada asi pixi Searweyyacyun. Hngkawas 1929, Bukung Yarisanta1s ga wada dha pryuxun “Nansrafu Wangkwo” ka Wangkwo, hngkawas 1939 prajing ka 2can, idas 4 hngkawas 1941 Nacwey Tekwo ni Mungkwo niya mrmux Nansrafu, Yitari Wangkwo ga mrmux Mungteneykerwo, jiyax 17 idas 4 Yitaricyunywey mngal kana ka dxgal Mungteneykerwo, duri ni phiyug qweyrey cngfu, Mungteneykerwo ga maa mniq klwaan Yitari na klwaan qmlahang.

Hngkawas 1943, mririh ngalan Yitari, hngkawas 1945 mnhdu ka ppais tg2 knglangan do ini eniq Nansrafu ka Tecyun, Nansrafu ga tmhri Fasis mincu ceyfang weyyueynhwey, pngarang Mincu Reynpang Nansrafu, snpuan 5 mincu Reynpang, laxan ka cyuncuc. [7]

Mungteneykerwo maa Nansrafu Sehwey cuy Reynpang Kunghekwo na Cyamung Kunghekwo uri.

Hngkawas 1990, snegul bukuy Nansrafu Kungcancuyice Reynmung thurah, Nansrafu Reynpang kngkingal kmdudul murux, wana Searweyya, Mungteneykerwo dha klwaan ini keurux kiya. Mungteneykerwo ga hngkawas 1992 siida muda kungtow murux, 95.96% ga naka pniqun ruwan NansrafuReynpang. Siida Towpyawryu 66%, Musrin, Teyncu cyawtuni mquri murux na seejiq Mungteneykerwo ini sruwakungtow nii, dhiya ga hniyan ini dhuq mincu ka lnglingay Kungtow Towpyaw nii, nklwaan meyti suqi egu ka msquri psupu (Searweyya) msa ka pnegarang dha kari. Bukuy do Mungteneykerwo Kunghekwo ga ruwan dha o ida mnsuwil mangal murux ni mgrbul.

Mirwo‧Cyowqanwoweyci paah hngkawas 1991 bitaq sayang mn5 qmpah Cungri

Hngkawas 1996, Mirwo‧Cyowqanwoweyci cngfu gapngarang saw snpuan dha Mirwoseweyci qmlahang na Searweyya ga pstuq ka pnluban dha. Paah hiya siida manu ka Mungteneykerwo o pkdhug nanaq cingci Cngce, priyux mduuy Tekwo Maqe (bukuy do malax Maqe ka Tekwo, mduuy Owyueyn, Mungteneykerwo o mduuy Owyueyn uri da). Paah hiya siida Searweyy Tinaar mniq Mungteneykerwo ida uxay balay bi krtan qyqaya, wana nanaq mniq Tucyacun ka tduwa mduuy.

Yasa mstuq ka pnluban snpuan dha Mirwoseweyci qmlahang na Searweyya, Mungteneykerwo ga bukuy na ska ppais Nansrafu ni Qeswo o ida ini saw Searweyya ka snliqan ppais, kiya ni kana ka klwaan o ida msdhug hari kiya dha Searweyya.

Hngkawas 2000 mnhdu smgaaw ka Nanreynmung, mnqpah cngfu hmrinas 10 hngkwasan embiyax bi seejiq SearweyyaMirwoseweyci gaga bbilan iya qpah da. Kiya ni maku brinah duri ka pnluban Owmung ni Nanreynmung, knkuh Mungteneykerwo murux nanaq na klwaan gqian idaw o, wada mquri kmkuh nkiya na Reynpang. Kiya ka kiya ni pnluban Searweyya ni Mungteneykerwo ga ini saw klwaan gqian hidaw kmkuh nkiya ni kmpriyux. Kiya ni hngkawas 1992 Seynfa na Nanreynmung ga ini rngaw saw quri Reynpang Kunghekwo dungus bi kmburux na Cyueynri ni endaan, kiya ni brbul ka kari dungan. [8]

Mungteneykerwo

Bukuy do yasa miyah dmayaw pprngaw ka dOwmu, jiyax 14 idas 3 hngkawas 2002 do manu ka Searweyya ni Mungteneykerwo dha nii ga bnatas pndhgan patas, pryuxun ka Reynpang ni pkniqan nanaq cyueytingcyueyn dha quri cingci , knrtan qyqaya ni kwanswey na mdka murux (semi-independent) qnpruhan klwaan,  kiya ni pryuxan “Searweyya ni Mungteneykerwo”. [9] Rahuq na hiya o mduuy patas pndhgan nii wada srwaan ka ka bgurah Syeyncang Reynpang, pndhug 3 hngkwasan ka Seyncang do, ida niqan cyueynri dha malax Reynpang ka dhiya.  

Mungteneykerwo kwohwey ga jiyax 12 idas 7 hngkawas 2004 do mduuy bgurah na kwoci, jiyax qqrasan klwaan ni uyas klwaan, iyux dmayaw pkmurux nhari. Kska na hiya o yasa asi ka qtaaan ka kwoci, brah na MungteneykerwoWangkwo kwoci, lmnglung jiyax qrasan klwaan jiyax 13 idas 7 hngkwasan 1878 pndhgan Porin tyawyuey, snrwaan murux nanaq ka Mungteneykerwo, duri ni jiyax 13 idas 7 hngkwasan 1941 pntutuy bruwa ka uda ini skuxul Fasis. Uyas klwaan o kika niqan bi hangan uyas minke Mungteneykerwo ksun.

Jiyax 21 idas 5 hngkwasan 2006 muda Murux Kungtow, qpruhan kburux ga 55.5% mangal kari ni pstqan ka dha Searweyya pnluban Reynpang, hana hmrinas Owmng 55% pndhug na niqan ririh na snpgan pyaw. Jiyax 3 idas 6, Mungteneykerwo yihwey ga pgarang pkburux, jiyax 28 idas 6 manu ka Mungteneykerwo ga wada mteumal Reynhekwo.

Jiyax 10 idas 9 hngkawas 2006, Mungteneykerwo Kunghekwo ga muda bukuy knburux na tgklngal yihwey ni psgaaw tnealang[11]. Jiyax 12 idas 9, pgarang ka mpgaaw weyyueynhwey, msdalih Owmung ga meysa muda Owcow na Mungteneykerwo

Reynmung mangal yihwey kska 81 tleengan na 41 tleengan, hangan Secu o niqan 12 tleengan kiya. Ida snpuan

Mungteneykerwo Sehwey cuyice Jnmintang, Jnmintang ni mincu Searweyyatang na cingsyueyn Reynmung ni peynke Yuntungtang o wada mngal 11 tleengan, rahuq na 6 tleengan o wada ngalan[12] ciway na hari qpruhan tang kiya da.

Jiyax 10 idas 11, bukuy knburux tgkingal cey na bgurah Cngfu ga psdhug rmngaw pqpah, Cungri o Jeriqe‧Caturanwoweyci[13]

. Caturanwoweyci ga idas 1hngkawas 2008 yasa naqih ka hiyi malax qpahun Cungri[14]. Cyowqanwoweyci bitaq sayang ida gaga muda Cusi Mungteneykerwo Sehwey cuyice mincutang na, hiya ga 2008-2010 ni 2012 bitaq sayang mqpah Cungri mduuycyueynri bitaq sayang.

Ruwan klwaan Mungteneykerwo ga pusu na balay o ddgiyaq, Cyowrin, wana kiyig gsilung ka bbaraw ni breenux. Ska na daya gqian hidaw o Qetwoarwan, ida tghunac bi Syawan Owcow ka hini, hraan hidaw Syawan o niqan sbiyaw na alang kika Qetwo, Sayang dga wada bqanan hangan hnci qyqaya knglangan da.

Gaga mniq daya ska na Popotwofu quqefung (Bobotov Kuk) o kika tgpungpung bi dgiyaq klwaan, haypa niya o 2522m, ssiyaw niya yayung Tarahe o niqan 1300m ayug, hini ga wada bqanan hnci qyqaya knglangan uri da.

Brah na Cungtung Feyripu‧Wuyanwoweyci

Bukung klwaan Mungteneykerwo o kika Cungtung ksun, sqpah nan a o 5 hngkwasan, mnuda asi psgaaw mangal hangan. Cungtung ga mniq eseisil alang o mririh pusu klwaan, tduwa pgarang gaya, mquri kwohwey mgay hangan Cungri, Seyfa fayueyn fakwan empsgaaw, meysa yihweypsgaaw, peegay kleegan na Cyangcang Cyangsyang, muda faryu klwaan rmawah ni pusa seejiq naqih dnii cyueynri. Sqpah Cungtung o gaga Cetiney.

Cungri ga kika pusu tunux Cngfu, ida Kwohwey ka smkagul hyaan, bkuy sqpah na hngkawas tduwa mlutc muda, mdudul Fucungtung ni kana ka Ngnfu pucang ni Cuwey.

Mungteneykerwo yihwey ga kingal yueync Rifacikow, kana o niqan 81 hiyi yiyueyn, kngkingal yiyueyn o 4 hngkwasan ka sqpah dha. Ririh na yihwey o kika gisu psdhgug gaya, psruwa pnsdhug, asi ka pdaun ka hbangan kingal hngkwasan, mgay hangan Cungri, qbsuran Cngfu, kklgan fayueyn fakwan ni psdhug Syeynfa, duma na qqpahun, tduwa mduuy leexan hbragan smnrwa muda quri saw ini snhiyi Cngfu towpyaw.

Pusu sbatas: Mungteneykerwo Kunghekwo patas pnsdangi dha

Pnseayus singcng Mungteneykerwo Kunghekwo

Ska ayug yayung Moraqa

Pusu sbatas: pnseayus singcng Mungteneykerwo

Kana ka Mungteneykerwo o wada snakan 21 nniqan (opština).

•  Anteriyeyweyca

•  Paar

• Peyraney

• Piyeyrwoporey

• Putewa

• Cetiney

• Tanirwofukere

• Sinhayarcayke

• Qerasin

• Qetwoar

• Moyiqewac

• Niqesici

• Purafu

• Purujney

• Pureyfuriya

• Poterica (pusu alang)

• Rwocayi

• Safuniqe

• Tiwate

•  Wuarcini

• Capuriyaqe

Sayang ga cingci na Mungteneykerwo ida Fuwuyey ka kmkuh. Hngkawas 007 siida, Fuwuyey ga mniq kwomin sngcan o ida niqan 72.4%, smmalu qpahun ni nungyey o gaga niqan 17.6% ni 10%. Hngkawas nii kana ka kwominsngcan o niqan 10.7% knala niya, kiya ka kiya ni yasa niqan cinjung weyci ka knglangan, kiya ni thuway ka knala niya.

Ssalu qpahun Mungteneykerwo pusu bi o kiya ka qyqaya xiryu, kangteyyey, tg2 do kika snalu uuqun nungyey da.

Hbragan seejiq gayabi 65 kbuhug hiyi (snpgan hngkawas 2014) [1]. Mungteneykerwo cu naqan 44.98%, Searweyya cu niqan 28.73%, Posniya cu niqan 8.65%, Aar paniya cu niqan4.91%. Mungteneykerwo ga niqan 72.07％ hbragan seejiq snhiyi Tungcngcyaw, nCngprhulan Searweyya. Hngkawas 1993 do phiyug kingal Cngprhulan Mungteneykerwo duri kiya kiya ni ini kpiya ka empdnhiyi, kiya ni ini srwai duma na Tung Cng prhulan uri. 19.11% na hbragan seejiq o Musrin, kska na hiya o niqan seejiqAarpaniya, seejiq Posniya dnii. Kska na Aarpaniya cu ga pusu bi nniqan dha o gaga hunac hraan hidaw haykangWuarcini ka hbarawa balay. Posniya cu pusu dha balay nniqan o kika daya. Rahuq na do niqan ka gaga mssli mniq kiyig gsilung (saw Qetwoarwan) snhiyi Teyncucyawtu.

Hangan empruway matas

• Balša Brković

• Borislav Jovanović

• Danilo Kiš

• Jevrem Brković

• Andrej Nikolaidis

• Tanja Bakić

• Dragana Kršenković Brković

hangan empruway rmisuh

empruway rmisuh knxalan sayang

• Milo Milunović

• Petar Lubarda

• Tayyi (Dado Đurić)

• Vojo Stanić

• Dimitrije Popović

• Boris Dragojević

Miarqe‧Wucinici-empyuntung boru qaqay

Nikura‧Wuceyweyci-empyuntung boru rawa

Mungteneykerwo Wangkwo

Mungteneykerwo Sehwey Kunghekwo

Mungteneykerwo Kunghekwo (1992-2006)

• CIA
• 外交部
• List of current heads of state and government
• https://zh.wikipedia.org/wiki/蒙特內哥羅 (參考自中文維基百科)